Pracownia tomografii komputerowej w publicznym ZOZ-ie posiada kontrakt z NFZ.
Czy SP ZOZ może pobierać opłaty za wykonane badania diagnostyczne od pacjentów na podstawie skierowania lekarza nieposiadającego kontraktu z NFZ (niebędącego lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego)?
Jeśli nie, to czy pacjent może oficjalnie zrzec się swojego ubezpieczenia i na własną prośbę opłacić badanie, w sytuacji, gdy nie ma możliwości jego wykonania z uwagi na wyczerpany roczny limit ilościowy?


Aktualne przepisy prawa nie dają podstaw publicznym zakładom opieki zdrowotnej do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej za odpłatnością, poza wyjątkami określonymi w ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) i przepisach odrębnych (mowa tu przede wszystkim o świadczeniach udzielanych osobom nietrzeźwym bądź nieuprawnionym - nieubezpieczonym; świadczeniach niegwarantowanych, za które zakład może pobierać opłatę, a w przypadku zakładów stacjonarnych o charakterze opiekuńczo-leczniczym, pielęgnacyjno-opiekuńczym - częściowej odpłatności za koszty wyżywienia i zakwaterowania).


Również ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135 z późn. zm.; dalej jako: u.ś.o.z.) nie przewiduje możliwości odpłatnego udzielania świadczeń gwarantowanych osobom uprawnionym. Przepis zawarty w art. 132 ust. 4 u.ś.o.z. stanowi, że świadczenia opieki zdrowotnej nieokreślone w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowane przez Fundusz udzielane są na rzecz osób ubezpieczonych wyłącznie w przypadkach i na zasadach określonych w ustawie.

Reasumując należy stwierdzić, że zgodnie z obowiązującym prawem:
1. opłaty od osób ubezpieczonych i innych osób uprawnionych do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, mogą być pobierane jedynie wtedy, gdy przepisy przewidują ich pobieranie;
2. pobieranie opłat za gwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej udzielone osobom uprawnionym jest sprzeczne z zapisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
3. pobieranie nienależnych opłat od ubezpieczonych za świadczenia objęte umową z Funduszem o udzielanie świadczeń zdrowotnych zagrożone jest karą grzywny (art. 193 pkt 4 u.ś.o.z.).
Osoba podlegająca obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu na podstawie art. 66 u.ś.o.z. nie ma możliwości odstąpienia od ubezpieczenia.