Czy zespoły ratownictwa medycznego, którymi dysponuje pogotowie ratunkowe, mają obowiązek wykonywać w ramach kontraktu na ratownictwo medyczne świadczenia w zakresie transportu pacjentów pomiędzy szpitalami tzw. transporty międzyszpitalne, jeżeli przewiezienie pacjenta wynika z konieczności udzielenia świadczenia przez innego świadczeniodawcę w celu ratowania życia lub zdrowia?
Zespół ratownictwa medycznego zapewniający dobową gotowość do udzielania świadczeń nie może w tym czasie udzielać świadczeń, wynikających z realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w innych rodzajach świadczeń, a w szczególności leczenia szpitalnego, w tym w szczególności nie może on wykonywać zleceń transportu szpitalnego. Obowiązki wynikające z konieczności realizacji transportu międzyszpitalnego szpital obowiązany jest wykonywać z wykorzystaniem środków przewidzianych dla umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne, nie zaś w rodzaju ratownictwo medyczne.
Zgodnie z przepisem § 11 ust. 8 zarządzenia Nr 69/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju: leczenie szpitalne, świadczeniodawca udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w ramach hospitalizacji, hospitalizacji planowej lub "leczenia jednego dnia", zobowiązany jest do zapewnienia produktów leczniczych, wyrobów medycznych oraz innych materiałów niezbędnych do udzielania świadczeń zdrowotnych a także świadczeń towarzyszących, o których mowa w art. 5 pkt 38 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z. Jak stanowi zaś przywołany art. 5 pkt 38 u.ś.o.z. świadczeniem towarzyszącym jest świadczenie zakwaterowania i wyżywienia w zakładzie opieki zdrowotnej całodobowej lub całodziennej oraz usługa transportu sanitarnego. Świadczeniodawca udzielający zatem świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne zobowiązany jest do zapewnienia, w ramach wykonywania tej właśnie umowy, usług transportu sanitarnego. Obowiązek taki wynika zresztą również z przepisu § 8 ust. 2 Ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, stanowiących załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81, poz. 484), zgodnie z którym świadczeniodawca, w ramach środków finansowych określonych w umowie, jest zobowiązany do zapewnienia usług transportu sanitarnego w przypadkach określonych w ustawie, z wyjątkiem świadczeniodawców udzielających świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, o ile nie zawarli oni odrębnej umowy w tym zakresie.
Odnosząc się do treści sformułowanego pytania wskazać należy, iż jak stanowią przepisy zarządzenia Nr 53/2009/DSM Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 28 października 2009 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju ratownictwo medyczne zespoły ratownictwa medycznego powołane są do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, którymi są świadczenia opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, udzielane przez jednostkę systemu, o której mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.), w warunkach pozaszpitalnych, w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, realizowane w ramach rodzaju świadczeń: ratownictwo medyczne. Co istotne, jak stanowi § 8 ust. 9 przywołanego zarządzenia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju ratownictwo medyczne świadczeniodawca udzielający świadczeń ratownictwa medycznego objętych warunkami umowy zapewnia dobową gotowość do udzielania świadczeń, utrzymując w stałej dyspozycji przez całą dobę środki transportu sanitarnego wraz z niezbędnymi elementami wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną, zestaw leków i wyrobów medycznych oraz obsadą kadrową, zgodnie z określonymi wymogami. Konsekwencją obowiązku zapewnienia całodobowej gotowości do udzielania świadczeń jest, rozstrzygający zresztą wprost przedstawiony w pytaniu problem, przepis § 8 ust. 13 zarządzenia, zgodnie z treścią którego zespół ratownictwa medycznego zapewniający dobową gotowość do udzielania świadczeń nie może realizować w tym czasie zleceń od innych podmiotów oraz udzielać świadczeń, wynikających z realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w innych rodzajach świadczeń, a w szczególności leczenia szpitalnego, nocnej i świątecznej wyjazdowej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej, transportu sanitarnego w podstawowej opiece zdrowotnej.
Artur Paszkowski
Zespół ratownictwa medycznego zapewniający dobową gotowość do udzielania świadczeń nie może w tym czasie udzielać świadczeń, wynikających z realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w innych rodzajach świadczeń, a w szczególności leczenia szpitalnego, w tym w szczególności nie może on wykonywać zleceń transportu szpitalnego. Obowiązki wynikające z konieczności realizacji transportu międzyszpitalnego szpital obowiązany jest wykonywać z wykorzystaniem środków przewidzianych dla umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne, nie zaś w rodzaju ratownictwo medyczne.
Zgodnie z przepisem § 11 ust. 8 zarządzenia Nr 69/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju: leczenie szpitalne, świadczeniodawca udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w ramach hospitalizacji, hospitalizacji planowej lub "leczenia jednego dnia", zobowiązany jest do zapewnienia produktów leczniczych, wyrobów medycznych oraz innych materiałów niezbędnych do udzielania świadczeń zdrowotnych a także świadczeń towarzyszących, o których mowa w art. 5 pkt 38 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z. Jak stanowi zaś przywołany art. 5 pkt 38 u.ś.o.z. świadczeniem towarzyszącym jest świadczenie zakwaterowania i wyżywienia w zakładzie opieki zdrowotnej całodobowej lub całodziennej oraz usługa transportu sanitarnego. Świadczeniodawca udzielający zatem świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne zobowiązany jest do zapewnienia, w ramach wykonywania tej właśnie umowy, usług transportu sanitarnego. Obowiązek taki wynika zresztą również z przepisu § 8 ust. 2 Ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, stanowiących załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 maja 2008 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 81, poz. 484), zgodnie z którym świadczeniodawca, w ramach środków finansowych określonych w umowie, jest zobowiązany do zapewnienia usług transportu sanitarnego w przypadkach określonych w ustawie, z wyjątkiem świadczeniodawców udzielających świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, o ile nie zawarli oni odrębnej umowy w tym zakresie.
Odnosząc się do treści sformułowanego pytania wskazać należy, iż jak stanowią przepisy zarządzenia Nr 53/2009/DSM Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 28 października 2009 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju ratownictwo medyczne zespoły ratownictwa medycznego powołane są do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, którymi są świadczenia opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, udzielane przez jednostkę systemu, o której mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.), w warunkach pozaszpitalnych, w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, realizowane w ramach rodzaju świadczeń: ratownictwo medyczne. Co istotne, jak stanowi § 8 ust. 9 przywołanego zarządzenia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju ratownictwo medyczne świadczeniodawca udzielający świadczeń ratownictwa medycznego objętych warunkami umowy zapewnia dobową gotowość do udzielania świadczeń, utrzymując w stałej dyspozycji przez całą dobę środki transportu sanitarnego wraz z niezbędnymi elementami wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną, zestaw leków i wyrobów medycznych oraz obsadą kadrową, zgodnie z określonymi wymogami. Konsekwencją obowiązku zapewnienia całodobowej gotowości do udzielania świadczeń jest, rozstrzygający zresztą wprost przedstawiony w pytaniu problem, przepis § 8 ust. 13 zarządzenia, zgodnie z treścią którego zespół ratownictwa medycznego zapewniający dobową gotowość do udzielania świadczeń nie może realizować w tym czasie zleceń od innych podmiotów oraz udzielać świadczeń, wynikających z realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w innych rodzajach świadczeń, a w szczególności leczenia szpitalnego, nocnej i świątecznej wyjazdowej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej, transportu sanitarnego w podstawowej opiece zdrowotnej.
Artur Paszkowski