W mieście zawarto "Porozumienie" między szpitalami mające na celu usprawnienie funkcjonowania wyjazdowych zespołów ratownictwa medycznego, przy dużej ilości zgłoszeń (ok. 100 na dobę). Szpitale znajdują się w promilu 4 kilometrów od siebie. Niniejsze "Porozumienie" jest ściśle oparte na art. 44 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Istotą "Porozumienia" jest przekazywanie pacjentów nieznajdujących się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia przez zespoły DRM do szpitala posiadającego w swojej strukturze dany oddział odpowiadający objawom chorobowym pacjenta, zgodnie z oznaczonym w "Porozumieniu" rejonem – opracowanym z jak najkrótszym czasem dotarcia do danej placówki. Z kolei pacjent znajdujący się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia trafia do SOR przy WSzZ.
Czy wynikająca z "Porozumienia" rejonizacja, w sposób ścisły oparta na art. 44 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, stworzona dla usprawnienia funkcjonowania wyjazdowych zespołów ratownictwa medycznego, i dla potrzeb pacjentów w przypadku nagłego zachorowania niebędących w stanie bezpośredniego zagrożenia życia, jest dopuszczalna z punktu widzenia powszechnie obowiązującego prawa?
Postanowienia art. 44 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.) – dalej u.p.r.m. dotyczą wyłącznie sytuacji, gdy pacjent znajduje się w sytuacji nagłego zagrożenia zdrowotnego. Dlatego przepis ten nie może stanowić podstawy prawnej do zawarcia porozumienia, które określi rejonizację w przypadku nagłych zachorowań nie wypełniających przesłanek nagłego zagrożenia zdrowotnego. Również art. 45 u.p.r.m. dotyczy wyłącznie sytuacji w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 8 u.p.r.m. stan nagłego zagrożenia zdrowotnego jest to stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia. Zgodnie z treścią art. 44 u.p.r.m. zespół ratownictwa medycznego transportuje osobę w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego do najbliższego, pod względem czasu dotarcia, szpitalnego oddziału ratunkowego lub do szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego lub lekarza koordynatora medycznego. Postanowień tego przepisu nie można jednak interpretować rozszerzająco, również na przypadki innych nagłych zachorowań, nie wypełniających przesłanek nagłego zagrożenia zdrowotnego, skutkujących de facto ustaleniem rejonów działania szpitali. Takie działanie będzie bowiem naruszało ustawowe prawo pacjenta do wyboru szpitala wynikające z art. 30 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Przepis art. 44 u.p.r.m. (jak również art. 45 u.p.r.m.) ma znaczenie wyjątkowe, wskazuje na ograniczenie prawa wyboru szpitala. To uregulowanie nie uzasadnia jednak tworzenia sztywnych rejonów, i za nieprawidłowe uznać należy wprowadzanie tzw. "rejonizacji", określającej obszar, na którym zamieszkują świadczeniobiorcy mogący uzyskać pomoc w konkretnym szpitalnym oddziale ratunkowym.
Uwagi
Z punktu widzenia organizacji systemu, uregulowania prawne ustalające jako zasadę prawo pacjenta do wyboru szpitala, moim zdaniem, nie są do końca przemyślane, szczególnie jeśli rejonizacja mogłaby być ustalona dla usprawnienia funkcjonowania wyjazdowych zespołów ratownictwa medycznego, jednak prawo pacjenta nie może doznawać ograniczeń, poprzez rozszerzającą interpretację art. 44 czy 45 u.p.r.m.
Agnieszka Pietraszewska-Macheta
Czy wynikająca z "Porozumienia" rejonizacja, w sposób ścisły oparta na art. 44 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, stworzona dla usprawnienia funkcjonowania wyjazdowych zespołów ratownictwa medycznego, i dla potrzeb pacjentów w przypadku nagłego zachorowania niebędących w stanie bezpośredniego zagrożenia życia, jest dopuszczalna z punktu widzenia powszechnie obowiązującego prawa?
Postanowienia art. 44 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410 z późn. zm.) – dalej u.p.r.m. dotyczą wyłącznie sytuacji, gdy pacjent znajduje się w sytuacji nagłego zagrożenia zdrowotnego. Dlatego przepis ten nie może stanowić podstawy prawnej do zawarcia porozumienia, które określi rejonizację w przypadku nagłych zachorowań nie wypełniających przesłanek nagłego zagrożenia zdrowotnego. Również art. 45 u.p.r.m. dotyczy wyłącznie sytuacji w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 8 u.p.r.m. stan nagłego zagrożenia zdrowotnego jest to stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia. Zgodnie z treścią art. 44 u.p.r.m. zespół ratownictwa medycznego transportuje osobę w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego do najbliższego, pod względem czasu dotarcia, szpitalnego oddziału ratunkowego lub do szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego lub lekarza koordynatora medycznego. Postanowień tego przepisu nie można jednak interpretować rozszerzająco, również na przypadki innych nagłych zachorowań, nie wypełniających przesłanek nagłego zagrożenia zdrowotnego, skutkujących de facto ustaleniem rejonów działania szpitali. Takie działanie będzie bowiem naruszało ustawowe prawo pacjenta do wyboru szpitala wynikające z art. 30 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Przepis art. 44 u.p.r.m. (jak również art. 45 u.p.r.m.) ma znaczenie wyjątkowe, wskazuje na ograniczenie prawa wyboru szpitala. To uregulowanie nie uzasadnia jednak tworzenia sztywnych rejonów, i za nieprawidłowe uznać należy wprowadzanie tzw. "rejonizacji", określającej obszar, na którym zamieszkują świadczeniobiorcy mogący uzyskać pomoc w konkretnym szpitalnym oddziale ratunkowym.
Uwagi
Z punktu widzenia organizacji systemu, uregulowania prawne ustalające jako zasadę prawo pacjenta do wyboru szpitala, moim zdaniem, nie są do końca przemyślane, szczególnie jeśli rejonizacja mogłaby być ustalona dla usprawnienia funkcjonowania wyjazdowych zespołów ratownictwa medycznego, jednak prawo pacjenta nie może doznawać ograniczeń, poprzez rozszerzającą interpretację art. 44 czy 45 u.p.r.m.
Agnieszka Pietraszewska-Macheta