Czy samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej zobowiązany jest do podpisywania aneksów do umów dostawy zawartych w drodze postępowania przetargowego, w sytuacji zmiany stawek podatku VAT, gdzie umowa nie przewidywała takiej sytuacji?
Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej nie jest zobowiązany do podpisywania aneksów do umów w związku ze zmianą stawki podatku VAT, w sytuacji, w której ani w SIWZ, ani w umowie o zamówienie publiczne nie przewidziano takiej konieczności.
Okoliczności, z zaistnieniem których dopuszczalna będzie zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego wynikają bezpośrednio z art. 144 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.). Stosownie do powyższego, zmiana zawartej umowy możliwa będzie wówczas, gdy zamawiający przewidział możliwość dokonania zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany. Co ciekawe, ustawodawca odniósł się jedynie do kwestii wprowadzania zmian istotnych do umowy, a przemilczał kwestię zmian, które takiego charakteru nie mają. Niemniej jednak, dopuszczalność zmiany ceny z pewnością stanowi zmianę istotną. Mając zatem powyższe na uwadze wskazać należy, że jeżeli zamawiający uwzględnił w zapisach umowy możliwość zmiany stawki VAT, to niewątpliwie wraz z wejściem w życie nowej wysokości podatku, zmiana umowy będzie całkowicie dopuszczalna i uzasadniona. Problem powstanie wówczas, gdy takich zapisów strony w umowie nie przewidziały, a zatem brak będzie podstawy prawnej do zmian umowy. Faktycznie zatem dojdzie do sytuacji, w której wykonawca będzie musiał zmniejszyć kwotę należnego wynagrodzenia netto, z uwagi na to, iż nie jest możliwa zmiana ceny realizacji zamówienia podana w ofercie, na podstawie której został wybrany. Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2006 r. (sygn. akt III CZP 54/2006), podwyższenie stawek VAT nie uzasadnia - bez zmiany postanowień zawartej uprzednio umowy - obowiązku zamawiającego zapłaty wynagrodzenia netto powiększonego o podatek VAT według nowej wyższej stawki. W ocenie SN jeżeli przy zawieraniu umowy o wykonanie zamówienia publicznego uzgodniono cenę obejmującą VAT według określonej stawki, to w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.) nie ma możliwości podniesienia ceny w razie zmiany stawki VAT. Podobne stanowisko w sprawie wyraził Urząd Zamówień Publicznych, według którego zmiana VAT w trakcie wykonywania umowy nie powoduje automatycznie podwyższenia wynagrodzenia. Taka zmiana mieści się w granicach ryzyka kontraktowego.
Podsumowując wskazać należy, iż w stanie faktycznym wynikającym z treści pytania, brak jest podstaw do sporządzenia aneksu do umowy o zamówienie publiczne w związku ze zmianą stawki podatku VAT.
Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej nie jest zobowiązany do podpisywania aneksów do umów w związku ze zmianą stawki podatku VAT, w sytuacji, w której ani w SIWZ, ani w umowie o zamówienie publiczne nie przewidziano takiej konieczności.
Okoliczności, z zaistnieniem których dopuszczalna będzie zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego wynikają bezpośrednio z art. 144 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.). Stosownie do powyższego, zmiana zawartej umowy możliwa będzie wówczas, gdy zamawiający przewidział możliwość dokonania zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany. Co ciekawe, ustawodawca odniósł się jedynie do kwestii wprowadzania zmian istotnych do umowy, a przemilczał kwestię zmian, które takiego charakteru nie mają. Niemniej jednak, dopuszczalność zmiany ceny z pewnością stanowi zmianę istotną. Mając zatem powyższe na uwadze wskazać należy, że jeżeli zamawiający uwzględnił w zapisach umowy możliwość zmiany stawki VAT, to niewątpliwie wraz z wejściem w życie nowej wysokości podatku, zmiana umowy będzie całkowicie dopuszczalna i uzasadniona. Problem powstanie wówczas, gdy takich zapisów strony w umowie nie przewidziały, a zatem brak będzie podstawy prawnej do zmian umowy. Faktycznie zatem dojdzie do sytuacji, w której wykonawca będzie musiał zmniejszyć kwotę należnego wynagrodzenia netto, z uwagi na to, iż nie jest możliwa zmiana ceny realizacji zamówienia podana w ofercie, na podstawie której został wybrany. Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2006 r. (sygn. akt III CZP 54/2006), podwyższenie stawek VAT nie uzasadnia - bez zmiany postanowień zawartej uprzednio umowy - obowiązku zamawiającego zapłaty wynagrodzenia netto powiększonego o podatek VAT według nowej wyższej stawki. W ocenie SN jeżeli przy zawieraniu umowy o wykonanie zamówienia publicznego uzgodniono cenę obejmującą VAT według określonej stawki, to w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.) nie ma możliwości podniesienia ceny w razie zmiany stawki VAT. Podobne stanowisko w sprawie wyraził Urząd Zamówień Publicznych, według którego zmiana VAT w trakcie wykonywania umowy nie powoduje automatycznie podwyższenia wynagrodzenia. Taka zmiana mieści się w granicach ryzyka kontraktowego.
Podsumowując wskazać należy, iż w stanie faktycznym wynikającym z treści pytania, brak jest podstaw do sporządzenia aneksu do umowy o zamówienie publiczne w związku ze zmianą stawki podatku VAT.