Sztuczna inteligencja (AI) oraz nowoczesne technologie to już integralna część systemu ochrony zdrowia – wspierają lekarzy nie tylko podczas diagnozy, ale także przy wyborze sposobu leczenia pacjenta.

Jak mówi Prawo.pl prof. dr hab. n. med. i o zdr. mgr zarz. Piotr H. Skarżyński, różnego rodzaju AI, czy dokładniej – samouczące się algorytmy, są już obecne w medycynie.  – Znajdują zastosowanie tam, gdzie potrzebna jest błyskawiczna analiza dużej ilości danych, znajdowanie wśród nich anomalii i wskazywanie ich lekarzowi. Przykładem może być diagnostyka obrazowa, gdzie algorytmy analizują MRI, USG czy zdjęcia dna oka, wyszukując na nich niepokojących zmian mogących wskazywać symptomy schorzeń – tłumaczy prof. Skarzyński. 

 

ChatGPT i rewolucja systemu ochrony zdrowia

Ostatnio głośno zrobiło się o ChatGPT – 4, nowym systemie sztucznej inteligencji, znanym, jako duży model językowy. Został zaprojektowany do generowania tekstów podobnych do pisanych przez człowieka poprzez przewidywanie nadchodzących sekwencji słów. Jak podaje pismo „PLOSDigital Health“, oprogramowanie AI było w stanie uzyskać pozytywne wyniki amerykańskiego egzaminu medycznego, co w przypadku człowieka zwykle wymaga wielu lat szkolenia.

Czytaj w LEX: Rola nowych technologii w podnoszeniu jakości usług zdrowotnych w dobie pandemii COVID-19 >

Jan Zygmuntowski z Akademii Leona Koźmińskiego studzi w tym temacie emocje. – Takie opowieści wprowadzają w ludziach niepotrzebną panikę. Jak wiemy, testy najlepiej sprawdzają umiejętność rozwiązywania testów. W bazie, na której trenowano ChatGPT zapewne znajdowały się także przykładowe testy, proste pytania, podręczniki. Nic zatem dziwnego, że AI rozpoznał pytania testowe i na nie odpowiada – tłumaczy Zygmuntowski.

 – Zwróciłbym uwagę, że w zadaniach zarówno matematycznych, jak i z zakresu literatury GPT radzi sobie słabo, bo tu potrzeba kreatywności i kontekstowości, której nie może wyszukać w swoim oryginalnym zbiorze danych – dodaje.

Weź udział w szkoleniu online: Jak wdrożyć ustawę o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta w placówce medycznej? >

Są zdania, że chatbot może wspomóc poprawę edukacji medycznej, a ostatecznie praktyki klinicznej.

Jan Zygmuntowski z Akademii Leona Koźmińskiego nie uważa, że ChatGPT  jest przełomową technologią w medycynie.   – Tutaj potrzebne są raczej wyspecjalizowane algorytmy, trenowane na zbiorach danych stricte zdrowotnych lub medycznych. ChatGPT może funkcjonować, jako swego rodzaju asystent czy doradca dla pacjenta, np. jako alternatywa dla wyszukiwania objawów, ale trudno wtedy oddzielić jego "halucynacje" od prawdy – wyjaśnia Zygmuntowski i przestrzega przed korzystaniem z modeli językowych w sprawach takiej wagi jak czyjeś zdrowie.

Sprawdź w LEX: Czy w konkursie o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne możliwa jest komunikacja elektroniczna? >

Chaty oparte na analizie języka, teoretycznie mogą być przydatne w medycynie

Prof. Piotr H. Skarżyński wskazuje, że chaty oparte na analizie języka, teoretycznie mogą być przydatne w np. przeprowadzaniu wstępnego wywiadu z pacjentem, czy formułowaniu opisowych, wyczerpujących dla pacjenta zaleceń na podstawie krótkich wskazówek lekarza.

– Wszyscy znamy sytuację z gabinetów lekarskich – dużą część czasu zajmuje właśnie wywiad i wprowadzanie danych do systemu. W tym, związanym bezpośrednio z komunikacją obszarze, czaty mogą pomóc – zauważa specjalista.

Czytaj w LEX: Czy ocena stanu zdrowia pacjenta możliwa jest wyłącznie na podstawie wywiadu? >

Jako inny obszar zagospodarowania tą metodą wskazuje badania przesiewowe. – Prowadziłem i prowadzę wiele projektów badań przesiewowych słuchu (głównie dzieci) na całym świecie. W analizie pozyskanych w badaniach danych, a jest ich bardzo wiele, już teraz wykorzystujemy rozwiązania telemedyczne i wspomagające lekarzy algorytmy. W przyszłości, możemy zakładać, że ich udział będzie się jeszcze poszerzał – mówi prof. Skarżyński.

– Podobnie sytuacja wygląda w rehabilitacji – pamiętajmy, żeby nie ograniczać naszej pracy tylko do konsultacji, mówimy o całym procesie – diagnostyce, leczeniu, rehabilitacji. W tym obszarze algorytmy mogą monitorować postępy pacjenta i na ich podstawie rekomendować dalszą ścieżkę. Tego typu rozwiązania (choć na razie nie tak zaawansowane) zaimplementowaliśmy już w stworzonym przez nasz zespół urządzeniu SPPS-S (Stymulacja Polimodalnej Percepcji Sensorycznej metodą Skarżyńskiego) służącemu m.in. do terapii zaburzeń przetwarzania słuchowego.

Czytaj w LEX: Cywilnoprawna ochrona godności osób wykonujących zawody medyczne w szpitalu >

Czatbot zastąpi konsultacje medyczne?

– AI posiadają wiele ograniczeń i nawet w najprostszych wydawałoby się konsultacjach, nie są w stanie zastąpić bezpośredniego kontaktu doświadczonego lekarza z pacjentem. Nie wspominając już o aspektach etycznych czy prawnych odpowiedzialności za diagnozę – wskazuje prof. Skarżyński.

–Podsumowując, pół żartem pół serio, można powiedzieć, że dopóki nie da się skutecznie poszerzyć praw robotyki o przysięgę Hipokratesa, dopóty czatboty, algorytmy i AI nie zastąpią lekarzy, a pozostaną tylko narzędziami w ich rękach – podkreśla.