MEiN o dyplomach przybyłych z Ukrainy: Są programy, z których mogą skorzystać wszyscy

Obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski po agresji Rosji, nie muszą przedkładać oryginałów swych dyplomów, by je nostryfikować. Taki obowiązek mają zaś ci, którzy opuścili Ukrainę przed 24 lutego 2022 r. A też nie mogą wrócić do swojego kraju - wskazuje RPO. MEiN wyjaśnia, że mogą oni skorzystać z programu Europejski Paszport Kwalifikacji dla Uchodźców.

Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk zgłosił problem Przemysławowi Czarnkowi, ministrowi edukacji nauki, z prośbą o zainicjowanie odpowiednich działań legislacyjnych. Do RPO wpływają bowiem sygnały dotyczące problemu nostryfikacji dyplomów ukraińskich uczelni obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski przed 24 lutego.

Czytaj również: Minister: Ukraińcy mogą wnioskować o pomoc przy nostryfikacji dyplomu >

Czytaj w LEX: Warunki i tryb przyjmowania do szkół publicznych uczniów, obywateli polskich powracających z zagranicy >>>

Kto nie musi przedkładać oryginałów dyplomów

Chodzi np. o obywatelkę Ukrainy, która mieszka w Polsce od roku i pracuje jako psycholog z ukraińskimi uchodźcami. Wszystkie oryginały jej dyplomów potwierdzających wykształcenie pozostały w Chersoniu - ma jedynie ich zdjęcia. Z uwagi na wojnę powrót do ojczyzny, by zabrać dyplomy jest niemożliwy. Tymczasem  polskie uczelnie informują skarżącą o wymogu ich przedłożenia w procedurze nostryfikacyjnej.

Sprawdź w LEX: II SA/Bk 585/20, Forma prawna odmowy nostryfikacji dyplomu. - Wyrok WSA w Białymstoku >>>

Rzecznik zwraca uwagę, że w związku z wojną znowelizowano art. 327 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Krąg podmiotów uprawnionych do potwierdzania ukończenia studiów - bez konieczności przedkładania oryginałów dyplomów - poszerzono m.in. o przebywających w Polsce obywateli Ukrainy. Ich pobyt uznaje się legalny na podstawie ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Regulacja ta nie obejmuje jednak osób, które opuściły Ukrainę przed wybuchem wojny, a które - podobnie jak jej obywatele przybyli do Polski po 24 lutego - nie mają możliwości powrotu do kraju w celu uzyskania dyplomów potwierdzających wykształcenie. Dlatego RPO poprosił ministra o stanowisko, zwłaszcza o wskazanie, czy MEiN widzi potrzebę nowelizacji przepisów, aby umożliwić potwierdzenie ukończenia studiów na określonym poziomie w trybie art. 327 ust. 3 p.s.w.n. wszystkim obywatelom Ukrainy przebywającym w Polsce -  bez względu, kiedy opuścili ojczyznę.

Są programy, z których mogą skorzystać wszyscy uchodźcy

Obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski przed dniem 24 lutego br. i którzy nie są objęci jednym z ww. statusów ochrony międzynarodowej i chcieliby uzyskać potwierdzenie kwalifikacji akademickich uzyskanych za granicą mogą skorzystać z Europejskiego Paszportu Kwalifikacji dla Uchodźców.  Od maja 2022 roku Polska bierze udział w programie Europejski Paszport Kwalifikacji dla Uchodźców (EQPR), który jest koordynowany przez Radę Europy.

Jest to cyfrowy certyfikat, który może otrzymać każda osoba o statusie uchodźcy lub korzystająca z ochrony międzynarodowej, ale nie tylko – rozwiązanie to może być dostępne dla osób, które z różnych względów nie mogą skorzystać z tradycyjnej procedury uznania dyplomu. Europejski Paszport Kwalifikacji dla Uchodźców jest dokumentem uznawanym przez wiele państw Unii Europejskiej, ale także inne państwa europejskie.Dokument zachowuje ważność przez 5 lat, a ponieważ jest wydawany przez Radę Europy, to przy przemieszczaniu się nie ma potrzeby jego uznania czy ubiegania się o nowy w kolejnych krajach pobytu.

O Europejski Paszport Kwalifikacji Uchodźców można aplikować za pośrednictwem strony internetowej Rady Europy. Postępowanie, w tym rozmowy kwalifikacyjne przeprowadzane są stacjonarnie lub na odległość przez ekspertów sieci ENIC-NARIC – sieci instytucji odpowiedzialnych za współpracę w zakresie uznawania i opiniowania zagranicznych dyplomów.  W maju br. po raz pierwszy w Polsce odbyły się spotkania z uchodźcami, którzy ubiegali się o Europejski Paszport Kwalifikacji dla Uchodźców. Były to 4 osoby, z którymi eksperci odbyli rozmowy w siedzibie polskiego ośrodka ENIC-NARIC w Warszawie i online.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.