Czy gmina ma obowiązek zwrotu za przejazd na trasie: dom - szkoła - dom (powrót opiekuna) oraz dom - odbiór ucznia w szkole - powrót do domu, jeśli przewóz własnym samochodem zapewniają rodzice tzn. dwukrotna droga do przebycia w danym dniu: miejsce zamieszkania, a szkoła?

Odpowiedź

Wydaje się, że takie rozwiązanie byłoby celowe, niemniej jednak przepisy ustawy o systemie oświaty nie regulują wprost tego zagadnienia.

Uzasadnienie

Stosownie do zapisów art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty obowiązkiem gminy jest:
1) zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b ustawy o systemie oświaty , bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21. roku życia;
2) zapewnienie dzieciom i młodzieży, upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia;
3) zwrot kosztów przejazdu ucznia, o którym mowa w pkt 1 i 2, oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka, wymienionych w pkt 1 i 2, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) i rodzicami, opiekunami lub opiekunami prawnymi ucznia, jeżeli dowożenie i opiekę zapewniają rodzice, opiekunowie lub opiekunowi prawni.

Wprawdzie powołane zapisy nie mówią o tym wprost, jednakże logicznym jest, że opiekun ucznia niepełnosprawnego będzie musiał odbyć dodatkowo drogę na trasie szkoła – dom oraz dom - szkoła. Dlatego też wskazane byłoby, aby gmina pokrywała również te koszty przejazdu opiekuna (po zawiezieniu ucznia do ośrodka oraz po odbiór ucznia). Zasady zwrotu kosztów podróży opiekuna powinna jednak określać umowa.

Warto dodać, że zwrot kosztów przejazdu dotyczy przejazdu środkami komunikacji publicznej (wyrok WSA w Łodzi z dnia 8 sierpnia 2008 r. III SA/Łd 289/08, Lex nr 519082).

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)