Projektowane rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie zwrotu kosztów i finansowania pomocy prawnej dla żołnierzy jest konsekwencją ustawy z 12 lipca 2024 r. o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji oraz Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa, która zmieniła m.in. brzmienie art. 316 i dodała art. 316a do ustawy o obronie Ojczyzny. Przepisy te normują zwrot kosztów pomocy prawnej poniesionych przez żołnierza, w przypadku występowania w postępowaniu karnym w charakterze pokrzywdzonego (oskarżyciela posiłkowego) lub oskarżonego w następstwie wykonywania określonych obowiązków służb.  Przeczytaj także: Nowe zasady użycia broni - ustawa opublikowana w Dzienniku Ustaw.

 

Kiedy żołnierzowi przysługuje zwrot kosztów

W projektowanym rozporządzeniu określono tryb postępowania w sprawach dotyczących zwrotu kosztów pomocy prawnej żołnierzowi:

  • w przypadku braku możliwości zapewnienia pomocy prawnej przez Siły Zbrojne, żołnierzowi pokrzywdzonemu przestępstwem, o którym mowa w art. 222 (naruszenie nietykalności funkcjonariusza), art. 223 (czynna napaść na funkcjonariusza publicznego) lub art. 226 (znieważenie funkcjonariusza) w Kodeksie karnym, w związku z wykonywaniem czynności lub zadań służbowych, jeżeli uczestniczy on w postępowaniu karnym w charakterze pokrzywdzonego lub oskarżyciela posiłkowego;
  • jeżeli wszczęte przeciwko niemu postępowanie karne o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem zadań i czynności służbowych zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem o umorzeniu postępowania z powodu braku ustawowych znamion czynu zabronionego lub niepopełnienia przestępstwa albo wyrokiem uniewinniającemu;
  • przeciwko któremu wszczęto postępowanie karne o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem czynności lub zadań służbowych, jeszcze przed zakończeniem tego postępowania;
  • przeciwko któremu wszczęto postępowanie karne o przestępstwo popełnione w następstwie zastosowania środków przymusu bezpośredniego lub użycia broni lub innego uzbrojenia albo użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej w związku z wykonywaniem czynności lub zadań służbowych, który nie korzysta z obrońcy z urzędu, w zakresie sfinansowania pomocy prawnej jeszcze przed zakończeniem tego postępowania.

 

Wniosek rozpozna dowódca jednostki

W projektowanym rozporządzeniu przewidziano, iż zwrot kosztów pomocy prawnej i przyznanie pomocy w zakresie sfinansowania pomocy prawnej żołnierzowi następował będzie na wniosek. Rozporządzenie określi, jakie dokumenty będzie musiał dołączyć o wniosku żołnierz.

Z uwagi na konieczność niezwłocznego zapewnienia żołnierzowi pomocy prawnej, a także szybkiego zwrotu kosztów poniesionych przez żołnierza na tę pomoc, jako podmiot, który będzie załatwiał sprawy w tym zakresie, wskazano dowódcę jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę. Dowódca jednostki wojskowej po otrzymaniu wniosku wraz z kompletem dokumentów, niezwłocznie, nie później niż w ciągu 14 dni, będzie musiał wydać decyzję w przedmiocie zwrotu kosztów poniesionych na pomoc prawną. Projektowane przepisy wskazują, że wypłata będę następować niezwłocznie po wydaniu decyzji w przedmiocie przyznania pomocy w zakresie sfinansowania pomocy prawnej, w formie gotówkowej albo bezgotówkowej, stosownie do dyspozycji żołnierza.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.