Czy ma takie prawo?
Odpowiedź
Gmina może zwracać koszty dojazdu do szkoły po zawarciu porozumienia z gminą, w której zamieszkują dzieci dojeżdżające do szkoły. Istotą porozumienia będą wzajemne rozliczenia kosztów dojazdów do szkoły. Jest to możliwe, co potwierdza treść uchwały Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze z dnia 2 lipca 2008 r. (uchwała RIO z dnia 2 lipca 2008 r., 107/08 OwSS 2008, nr 4, poz. 109), w której określono, iż wydatki z budżetów jednostek samorządów terytorialnych przeznacza się również na realizację zadań przyjętych w wyniku zawartych umów i porozumień.
Uzasadnienie
Zgodnie z zapisem art. 40 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego, obowiązujących na obszarze gminy. Przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., obligują gminę do zagwarantowania kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej w szkołach przez siebie prowadzonych (stosownie do art. 5a ust. 2 pkt 1 u.s.o.). Zgodnie z art. 17 ust. 1 u.s.o., sieć publicznych szkół na terenie gminy powinna umożliwiać wszystkim dzieciom spełnianie obowiązku szkolnego. Obowiązkiem gminy, właściwej ze względu na miejsca zamieszkania ucznia, jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdów środkami komunikacji publicznej w przypadku, gdy droga do szkoły przekracza 3 lub 4 kilometry (art. 17 ust. 2 u.s.o.). W orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 września 1997 r. (orzeczenie TK z dnia 30 września 1997 r., K 6/97, OTK 1997, nr 3-4, poz. 38) stwierdzono, iż zadanie własne gminy powinno charakteryzować się trzema cechami: mieć charakter publiczny, dotyczyć zaspokojenia potrzeb osób zamieszkujących na terenie gminy, oraz być realizowane w obrębie właściwości miejscowej gminy. Zapis art. 17 u.s.o. stanowi, że rada gminy ustala plan sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów mających siedzibę na terenie gminy, równocześnie ustalając granice obwodów szkół, tak aby wszystkie dzieci mogły spełniać obowiązek szkolny, oraz by droga dziecka do szkoły nie przekraczała 3 lub 4 km. Treść uchwały odnosi się do szkół zlokalizowanych tylko na obszarze gminy. W wyroku Naczelnego Sąd Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 września 2007 r. (wyrok NSA z dnia 5 września 2007 r., I OSK 835/07, LEX nr 384137) stwierdzono: "W obowiązujących przepisach ustawodawca nie przewidział sytuacji, aby gmina zwracała koszty przejazdu wtedy, gdy szkoła, do której dziecko uczęszcza, położona jest bliżej od szkoły, w obwodzie której dziecko mieszka".
Zwrot kosztów dojazdu do szkoły uczniów spoza obwodu szkoły
Gmina chce zwracać koszty dojazdu do szkoły uczniom spoza obwodu, ponieważ uczęszczają do placówki prowadzonej przez tę gminę.