Definicja zmowy przetargowej wskazana została w art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. 50, poz. 331). W świetle powyższego przepisu zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.
Cena promocyjna: 37.8 zł
|Cena regularna: 42 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Na zamawiającego nałożony został obowiązek przestrzegania zasady uczciwej konkurencji zarówno na etapie przygotowywania postępowania, jak i w trakcie jego przeprowadzania. W trakcie postępowania jest on pierwszym podmiotem, który uzyskuje wgląd w treść i formę złożonych ofert. To właśnie na tym etapie postępowania zamawiający powinien przeprowadzić wstępną ocenę, czy zachodzą okoliczności, które mogłyby wskazywać na istnienie zmowy przetargowej.
Zmowa przetargowa może występować w wielu różnych formach. W praktyce występuje ona najczęściej w jednej z czterech podstawowych form:
1) składanie ofert symbolicznych – w istocie polega ona na stworzeniu pozoru rywalizacji między potencjalnymi wykonawcami. Kilku uczestników składa swoje oferty, które są przygotowane w taki sposób, że wygrać może tylko jedna z nich. Powyższe wynika zwykle z faktu, iż oferty pozostałych uczestników zawierają celowo popełnione błędy formalne, dokumenty zawarte w ofercie są niekompletne lub też nie potwierdzają spełniania warunków udziału w postępowaniu;
2) rezygnacja z udziału w postępowaniu – powyższa forma zmowy polega na rezygnacji ze złożenia oferty w przetargu, ale również i na jej wycofaniu z postępowania, w celu wyłonienia oferty uprzednio ustalonego przez zmawiających się wykonawcy. Jak zwrócił uwagę W. Dzierżanowski, w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego zjawisko wycofywania ofert praktycznie nie występuje. Jednakże czynnością podobną w skutkach jest odmowa zawarcia umowy przez wykonawcę, którego oferta została wybrana (jako najkorzystniejsza), dla umożliwienia zawarcia umowy wykonawcy, który złożył następną w kolejności ofertę (zob. W. Dzierżanowski, Ochrona konkurencji w prawie zamówień publicznych, LEX/el. 2012);
3) rotacyjne składanie ofert przetargowych – proceder polega na składaniu przez zmawiającą się grupę wykonawców ofert w kolejnych postępowaniach i ustaleniu, czyja oferta ma wygrać w danym postępowaniu (każdy ze zmawiających się uczestników, na zmianę z innymi, składa najkorzystniejszą ofertę). Zadaniem pozostałych ofert jest stworzenie pozorów konkurencji. Zauważyć w tym miejscu należy, że powyższe zjawisko jest o tyle groźne, że „wymyka się jakimkolwiek statystykom, nie znajduje odzwierciedlenia w orzecznictwie, gdyż wymaga oceny zachowań w wielu kolejnych postępowaniach, podczas gdy orzeczenia co do zasady koncentrują się na ocenie stanu faktycznego w konkretnym postępowaniu o udzielenie zamówienia" (W. Dzierżanowski, Ochrona...);
4) podział rynku (tzw. alokacja rynkowa) – proceder polega na podziale danego rynku między konkurentów i ustaleniu, że jedni z nich nie będą składać ofert, czy to określonym zamawiającym, czy to w ramach określonego obszaru geograficznego.
Wspólnym mianownikiem wszystkich powyższych form zmów przetargowych jest zazwyczaj podział dodatkowo zdobytych zysków między wykonawców biorących udział w zmowie. Owe zyski pochodzą natomiast z uzyskanej w wyniku zmowy wyższej ceny umowy w sprawie zamówienia. Ponadto konkurenci, którzy celowo nie złożyli oferty w przetargu czy też się z niego wycofali, nierzadko „wiążą się" się z wybranym wykonawcą jako jego podwykonawcy, czy też dostawcy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.