Zmiana terminu realizacji zamówienia jest najczęściej zmianą istotną

Choć określenie terminu wykonania zamówienia dla wielu zamawiających jest kwestią oczywistą i wydawałoby się prostą, to jak pokazuje codzienna praktyka postępowań oraz umów w sprawie zamówień publicznych, w obszarze tym pojawia się wiele wątpliwości - wskazuje Aleksandra Sasin, w komentarzu z publikacji LEXZamówienia Publiczne.

Termin wykonania zamówienia to jeden z najistotniejszych elementów każdej umowy o zamówienie publiczne. Zaraz obok opisu przedmiotu zamówienia jest on jednym z najistotniejszych czynników kształtujących krąg potencjalnych wykonawców mogących skutecznie złożyć ofertę oraz wpływających na poziom oferowanych przez nich cen.

Analizując zatem kontekst oraz znaczenie przepisu art. 144 p.z.p., który stanowi, że „zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany", najczęściej zmianę terminu wykonania zamówienia publicznego należy traktować jako istotną zmianę umowy. Tworząc zatem zapisy SIWZ, należy każdorazowo opracować katalog zmian, jakie pozwolą zamawiającemu legalnie aneksować umowę i wydłużyć tym samym ustalony pierwotnie termin wykonania zamówienia.

W ostatnim czasie Urząd Zamówień Publicznych opracował Wzór umowy w sprawie zamówienia publicznego na wykonanie robót budowlanych dotyczących obiektu liniowego w rozliczeniu kosztorysowym (Warszawa 2014), który przedstawia dość uniwersalny przykład zmian terminu wykonania zamówienia, który swobodnie można zastosować również w innych umowach, a zwłaszcza tych, które dotyczą realizacji robót budowlanych.

Jako przykład zatem można wskazać następujące zapisy:

a) jeżeli przyczyny, z powodu których będzie zagrożone dotrzymanie terminu zakończenia robót będą następstwem okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi zamawiający, w szczególności będą następstwem nieterminowego przekazania terenu budowy, konieczności zmian dokumentacji projektowej w zakresie, w jakim ww. okoliczności miały lub będą mogły mieć wpływ na dotrzymanie terminu zakończenia robót,
b) gdy wystąpią niekorzystne warunki atmosferyczne uniemożliwiające prawidłowe wykonanie robót, w szczególności z powodu technologii realizacji prac określonej: umową, normami lub innymi przepisami, wymagającej konkretnych warunków atmosferycznych, jeżeli konieczność wykonania prac w tym okresie nie jest następstwem okoliczności, za które wykonawca ponosi odpowiedzialność,
c) gdy wystąpi konieczność wykonania robót zamiennych lub innych robót niezbędnych do wykonania przedmiotu Umowy ze względu na zasady wiedzy technicznej, oraz udzielenia zamówień dodatkowych, które wstrzymują lub opóźniają realizację przedmiotu umowy, wystąpienia niebezpieczeństwa kolizji z planowanymi lub równolegle prowadzonymi przez inne podmioty inwestycjami w zakresie niezbędnym do uniknięcia lub usunięcia tych kolizji,
d) wystąpią opóźnienia w dokonaniu określonych czynności lub ich zaniechanie przez właściwe organy administracji państwowej, które nie są następstwem okoliczności, za które wykonawca ponosi odpowiedzialność,
e) gdy wystąpią opóźnienia w wydawaniu decyzji, zezwoleń, uzgodnień, itp., do wydania których właściwe organy są zobowiązane na mocy przepisów prawa, jeżeli opóźnienie przekroczy okres, przewidziany w przepisach prawa, w którym ww. decyzje powinny zostać wydane oraz nie są następstwem okoliczności, za które wykonawca ponosi odpowiedzialność,
f) jeżeli wystąpi brak możliwości wykonywania robót z powodu nie dopuszczania do ich wykonywania przez uprawniony organ lub nakazania ich wstrzymania przez uprawniony organ, z przyczyn niezależnych od wykonawcy,
g) wystąpienia siły wyższej uniemożliwiającej wykonanie przedmiotu umowy zgodnie z jej postanowieniami.

Pewne wątpliwości mogą się również pojawić w zakresie oceny, czy zmiana umowy będzie istotna, gdy zachodzi konieczność skrócenia terminu wykonania zamówienia publicznego. Mając jednak na względzie dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które podpowiada, że „zmiany nieistotne należy rozmieć jako takie, co do których wiedza o ich wprowadzeniu do umowy na etapie postępowania o udzielenie zamówienia nie wpłynęłaby na krąg podmiotów ubiegających się o to zamówienie ani na wynik postępowania" (wyrok w sprawie C-496/99 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko CAS Succhi di Frutta SpA, ECR 2004, s. I-3801), tego rodzaju zmianę będzie można uznać za nieistotną.

Żadnych wątpliwości w niniejszym zakresie nie powinien mieć zamawiający, gdy wykonawca samodzielnie deklaruje szybszą realizację umowy.

Pełna treść komentarza praktycznego jest dostępna w programie LEX Zamówienia Publiczne.