Zmiana Kodeksu wyborczego po zarządzeniu wyborów?

Mimo, że znany jest termin wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego [j.s.t.] oraz wyborów wójtów (burmistrzów, prezydentów miasta) [wójt], art. 371 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112 z późn. zm.) [kodeks wyborczy] przesądza, że muszą się one odbyć w dniu 16 listopada 2014 r. długo nie było wiadomo według jakich przepisów się odbędą.

Nawiasem mówiąc, przepis Kodeksu wyborczego ustalający sztywną zasadę (bez jakiejkolwiek alternatywy) wyznaczania daty głosowania w wyborach jest absolutnie niepraktyczny i może się okazać, że w pewnych okolicznościach niewykonalny. Problem może pojawić się już przy następnych wyborach. Zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. W związku z powyższym, na podstawie art. 371 kodeksu wyborczego, wybory w 2018 r. powinny się odbyć 11 listopada 2018 r. a więc w dzień Święta Niepodległości.

Zgodnie z tym samym artykułem Kodeksu wyborczego formalne zarządzenie wyborów przez Prezesa Rady Ministrów powinno nastąpić pomiędzy 21 lipca a 21 sierpnia 2014 r. Nietrudno zauważyć, że Premierowi nie zostało wiele czasu (dni) do dokonania tej czynności. Nie bacząc na kalendarz wyborczy, Sejm w dniu 11 lipca 2014 r. uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1072) [ustawa zmieniająca], której wybrane przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia tj. 26 sierpnia br. a więc, niektóre jej przepisy zaczną obowiązywać i zmienią zasady wyborów już po ich ogłoszeniu.

Ustawa zmieniająca, zmieni w trakcie kampanii oraz realizacji czynności przez organa wyborcze zasady m.in.:
1) głosowania przez osoby niepełnosprawne;
2) zmiany siedzib obwodowych komisji wyborczych;
3) dopisywania osób do obwodów tzw. odrębnych;
4) prowadzenia kampanii i agitacji wyborczej;
5) przygotowania sprawozdania finansowego przez komitet wyborczy;
6) zgłaszania list kandydatów;
7) ustalania wyników w wyborach do rady gminy;
8) wygaśnięcia mandatu wójta oraz utraty członkostwa w zarządzie powiatu i województwa.

Zmianie ulegną także przepisy o odpowiedzialności karnej.

O ile można się zgodzić z poglądem - i użyć ulubionego sformułowania Sądu Najwyższego - że nie będzie to miało wpływu na wynik wyborów, o tyle będzie skutkowało na czynności związane z przygotowaniem i organizacją wyborów, za które odpowiadają przede wszystkim pracownicy samorządowi oraz na prawa i obowiązki wyborców, czyli podstawowe prawa i obowiązki obywateli.