Wojewoda lub regionalna izba obrachunkowa jako organy nadzoru na samorządem terytorialnym są uprawnione do stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy, jeżeli taka uchwała jest sprzeczna z prawem. Rozstrzygnięcie nadzorcze podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Do złożenia skargi uprawniona jest gmina lub związek międzygminny, których interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. Podstawą do wniesienia skargi jest uchwała lub zarządzenie organu, który podjął uchwałę lub zarządzenie albo którego dotyczy rozstrzygnięcie nadzorcze – art. 98 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym .

Z powyższego przepisu wynika, że podmiotem składającym skargę nie jest rada gminy (organ, który podjął zakwestionowaną przez organ nadzoru uchwałę), lecz gmina jako osoba prawna. Uprawnienie do reprezentowania gminy służy zaś odpowiednio wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta (art. 31 ustawy o samorządzie gminnym ). Wobec tego do wniesienia skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze dotyczące uchwały organu stanowiącego uprawniona jest gmina, na podstawie uchwały rady a do reprezentowania gminy przed sądem administracyjnym i do udzielania pełnomocnictw w tym zakresie co do zasady właściwy jest wójt (burmistrz, prezydent) jako podmiot reprezentujący gminę – por. wyrok NSA z dnia 18 września 2008 r., sygn. akt II OSK 294/08, LEX nr 863875.

Dochodzi tu drobnej sprzeczności z art. 32 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi , zgodnie z którym w postępowaniu w sprawie sądowoadminstracyjnej stroną jest m.in. organ, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi. NSA w wyroku z dnia 22 czerwca 2010 r., sygn. akt II OSK 545/10, NZS 2010/5/94 uznał, że w sprawie, w której przedmiotem skargi jest uchwała rady gminy stroną postępowania jest ta rada, a nie gmina, której rada jest organem. Stąd wynika, że skargę wnosi gmina, ale stroną postępowania przed sądem administracyjnym jest rada gminy a nie gmina.

Niezależnie od tego, czy za skarżącego uzna się gminę, czy radę gminy, do wniesienia skargi konieczne jest podjęcie uchwały rady gminy. Jeżeli nie możliwości podjęcia uchwały przed upływem terminu do wniesienia skargi, to można skargę wnieść bez uchwały rady gminy. Sąd administracyjny nie może odrzucić skargi, lecz musi wezwać skarżącego do uzupełnienia skargi - postanowienie NSA z dnia 30 listopada 2005 r., sygn. akt II OSK 290/05, OSP 2007/1/6.

Uchwała rady gminy podjęta po wniesieniu skargi powinna zawierać postanowienie o zatwierdzeniu czynności dokonanych przez wójta przed podjęciem uchwały.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.)