Zatrudnienie pracownika samorządowego a zawieszenie prawa do świadczenia emerytalnego

Czy osiągnięcie przez pracownika samorządowego wieku emerytalnego, powoduje zawieszenie prawa do świadczenia, mimo kontynuacji zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy?

Zasadą jest, iż prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu w przypadku zajścia przesłanek określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych . Reguła ta wynika wprost z przepisu art. 103 przywołanej ustawy . Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych łączy obowiązek zawieszenia prawa do świadczenia emerytalnego z uzyskiwaniem przychodów, np. wynagrodzenia ze stosunku pracy. Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 104 ust. 1 ustawy , prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Powyższe oznacza zatem, iż przesłanką pozytywną w przedmiocie zawieszenia prawa do świadczenia emerytalnego nie jest uzyskanie jakiegokolwiek przychodu (np. z tytułu umowy o dzieło), a wyłącznie takiego, z którym związany jest obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Do dnia 01.01.2011 r., tj. daty wejścia w życie nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawodawca przewidywał przywileje w przedmiocie obowiązku zawieszenia prawa do świadczenia emerytalnego w przypadku kontynuacji przez pracownika zatrudnienia u tego samego bądź innego pracodawcy. W myśl przepisu art. 103 ust. 2 ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 01.01.2011 r., prawo do świadczenia emerytalnego nie ulegało zawieszeniu w odniesieniu do emerytów, którzy ukończyli 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni). Regulacja ta powodowała całkowite wyłączenie zawieszalności emerytury, w sytuacji osiągnięcia przez zainteresowanego wymaganego wieku emerytalnego. Nabycie przez ubezpieczonego prawa do świadczenia i jego pobieranie, nie stały na przeszkodzie w kontynuowaniu zatrudnienia u tego samego pracodawcy lub nawiązania stosunku pracy z innym podmiotem. Poprzednie brzmienie przepisu, nie rodziło zatem po stronie pracownika konieczności rozwiązania stosunku pracy w przypadku osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, gdy zamierzał kontynuować zatrudnienie u tego samego pracowdawcy. Bez znaczenia pozostawała także wysokość uzyskanych przez pracownika przychodów. Ustawodawca dopuszczał tym samym możliwość łączenia przez zainteresowanego dwóch świadczeń: z tytułu zatrudnienia oraz z ubezpieczenia społecznego.

Nowelą z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, zniesiono uprawnienie do łączenia dwóch świadczeń przez osoby, które nabyły prawo do emerytury. Według nowej regulacji, prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego świadczył pracę bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. Omawiana regulacja oznacza, iż bez względu na nabycie przez pracownika prawa do świadczenia emerytalnego poprzez osiągnięcie wymaganego prawem wieku, jego faktyczna realizacja będzie uzależniona od uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą. Nowelizacja ustawy oznacza także zmiany w zakresie obwiązującej treści ryzyka emerytalnego. Poprzez pojecie ryzyka emerytalnego rozumieć należy zdarzenie prawne umożliwiające realizację prawa do świadczenia emerytalnego. Obowiązująca obecnie koncepcja ryzyka oznacza, iż wypłata świadczenia nie będzie mogła nastąpić do czasu rozwiązania przez pracownika stosunku pracy. Nabycie prawa do świadczenia emerytalnego tj. osiągniecie powszechnego wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, nie determinuje jego realizacji.

Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z funduszu Ubezpieczeń Społecznych znajduje zastosowanie w odniesieniu do wszystkich pracowników którzy nabyli prawo do świadczenia emerytalnego zarówno przed 01.01.2011 r., jak i po tej dacie, a nie rozwiązali stosunku pracy. Data nabycia prawa do emerytury ma istotne znaczenie dla momentu wstrzymania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaty świadczenia.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 tj)