Prokuratura Krajowa prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie na zaprojektowanie, przygotowanie oraz wdrożenie rozbudowy Systemu Digitalizacji Akt Postępowań Przygotowawczych. Zamawiający ustanowił, jako kryterium oceny ofert o wadze 40 proc. zatrudnienie osób na umowę o pracę przed terminem składania ofert. W zależności od liczby pracowników zatrudnionych na etat w ciągu ostatnich 3 miesięcy u wykonawcy, otrzymałby on większą liczbę punktów.
Sformułowany warunek udziału w postępowaniu wzbudził wątpliwości dwóch wykonawców, którzy wnieśli odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej. Głównym zarzutem stawianym w stosunku do zamawiającego był fakt, że zatrudnienie osób na umowę o pracę nie może stanowić kryterium oceny ofert. Dzieje się tak z tego względu, że jest to przede wszystkim kryterium odnoszące się do właściwości wykonawcy, nie zaś do przedmiotu zamówienia. Zamawiający dążąc do możliwie największego zatrudnienia pracowników wykonawcy na umowę o pracę powinien wpisać odpowiednie postanowienia do opisu przedmiotu zamówienia, w którym jasno postawiłby taki wymóg.
W przypadku zastosowanego w ten sposób kryterium doszłoby do nieuzasadnionego ograniczenia konkurencji w postępowaniu. Dostęp do zamówienia byłby premiowany bowiem dla wykonawców, którzy mogą wskazać maksymalną liczbę osób spełniających tak sformułowane kryterium.
Zamawiający w odpowiedzi na zarzuty wskazał natomiast, że sformułowane w ten sposób kryterium ma związek z przedmiotem zamówienia z tego względu, że dysponowanie od dłuższego czasu określonym zespołem osób wyznaczonych do realizacji inwestycji wpływa bezpośrednio w sposób znaczący na jakość wykonywanego zamówienia. Premiowanie zatrudnienia osób na etat jest w dodatku zalecane przez Prawo zamówień publicznych. Stosunek pracowniczego podporządkowania, a także obowiązek wykonywania pracy w miejscu i czasie określonym przez pracodawcę, sprzyja lepszej jakości realizacji zamówienia w porównaniu do zatrudnienia pracowników w oparciu o umowę cywilnoprawną.
Krajowa Izba Odwoławcza, wyrokiem z 3.04.2017 r., KIO 486/17; KIO 492/17 uwzględniła odwołanie wykonawców. Zamawiający może ustanowić jako kryterium oceny ofert również właściwości podmiotowe wykonawcy, musi jednak w sposób niebudzący wątpliwości wykazać, że jest ono związane z przedmiotem zamówienia. Przedmiot zamówienia może wykonać bowiem każdy zespół osób o odpowiedniej wiedzy i doświadczeniu, bez względu na formę zatrudnienia pracowników.
Skład orzekający wskazał, że możliwość postawienia jako kryterium oceny ofert wymagania, aby wykonawcy zatrudniali na etat osoby dedykowane do realizacji zamówienia budzi szereg wątpliwości w doktrynie oraz orzecznictwie. Izba zaznaczyła, że taka klauzula odnosi się do warunków realizacji zamówienia publicznego. Zatrudnienie na etat nie może być uznane za kryterium wyboru wykonawcy ani kryterium udzielenia zamówienia. Sformułowane w ten sposób kryterium jest zakazane jako odnoszące się do właściwości wykonawcy z tego względu, że wkracza ono do polityki kadrowo-płacowej wykonawcy.
Zastosowanie takiego kryterium doprowadziłoby wręcz do wypaczenia istoty zamówień publicznych poprzez niedopuszczenie do realizacji zamówienia wszystkich wykonawców zdolnych do wykonania w sposób prawidłowy przedmiotu zamówienia. Premiowanie części wykonawców biorących udział w postępowaniu spowodowałoby nieuzasadnione zawężenie rynku, co pozbawiłoby wielu przedsiębiorców możliwości skutecznego ubiegania się o zamówienie.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 3.04.2017 r., KIO 486/17; KIO 492/17
