Zarządzanie budynkami komunalnymi bez ogłoszenia przetargu

Czy przedsiębiorstwo komunalne w formie spłki z o.o. ma prawo zarządzać lub administrować budynkami komunalnymi bez ogłoszenia przetargu na te usługi?

Czy Przedsiębiorstwo Komunalne sp. z o.o. ma prawo zarządzać lub administrować budynkami komunalnymi (zasoby mieszkaniowe komunalne z częściowo wykupionymi lokalami mieszkalnymi w danym budynku) bez ogłoszenia przetargu publicznego na wykonywanie ww. czynności?

Odpowiedź

Przedsiębiorstwa komunalne tworzone są w celu realizacji zadań polegających m.in. na administrowaniu budynkami komunalnymi. Czynności te należą do zadań własnych danej jednostki samorządu, wynikających z jej statutu. Zadania administrowania mogą być także zlecane jako zamówienie publiczne w oparciu o Prawo zamówień publicznych , w zależności od tego czy mamy do czynienia z zamawiającym w kontekście art. 3 Prawa zamówień publicznych .

Uzasadnienie

Katalog podmiotów zobowiązanych do stosowania Prawa zamówień publicznych reguluje art. 3 ust. 1. Jeśli jednostka jest zamawiającym w rozumieniu przepisów Prawa zamówień publicznych przy udzielaniu zamówień własnych musi stosować odpowiednie przepisy tejże ustawy. Aby dany podmiot był zobowiązany do stosowania Prawa zamówień publicznych , muszą zachodzić łącznie trzy przesłanki:
- podmiot musi być zamawiającym w rozumieniu art. 3 Prawa zamówień publicznych ,
- musi udzielać zamówienia na usługi, dostawy lub roboty budowlane,
- zamówienie musi być odpłatne.

Należy na wstępie ustalić, czy spółka komunalna jest zamawiającym w rozumieniu przepisów Prawa zamówień publicznych . Jeśli tak, to w oparciu o jakie przepisy stosuje ustawę (art. 3 ust. 1 pkt 3, 3a lub art. 3 ust. 1 pkt 4).

Jeżeli przykładowo dana gmina jest właścicielem 100% udziałów w spółce, to oznacza, że ma ona pełną kontrolę nad spółką i wyłączną możliwość decydowania o jej sprawach. W takiej sytuacji zachodzi obowiązek stosować przepisy Prawa zamówień publicznych .

Obowiązek stosowania Prawa zamówień publicznych mają m.in. osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemające charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 Prawa zamówień publicznych (jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej) pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot:
- finansują je w ponad 50% lub
- posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
- sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
- mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego.

Aby określić, czy dany podmiot jest zobowiązany do stosowania przepisów o zamówieniach publicznych, istotne jest ponadto ustalenie faktycznego celu jego utworzenia. Jednostka samorządu terytorialnego może wykonywać zadania własne m.in. w formie utworzonej przez siebie spółki prawa handlowego. Jeżeli zatem spółka uchwałą organu gminy i aktem założycielskim lub statutem została powołana do wykonywania określonych zadań komunalnych (administrowanie nieruchomościami), przy udzielaniu zamówień zobowiązana jest stosować przepisy Prawa zamówień publicznych . Spółka ma wówczas status podmiotu prawa publicznego, bowiem została powołana do realizacji celów służących ogółowi społeczeństwa.

W odniesieniu zaś do relacji gmina–spółka, wykonywanie zadań własnych gminy przez utworzoną w tym celu własną jednostkę organizacyjną – spółkę prawa handlowego nie stanowi zamówienia publicznego. Tytułem do wykonywania przez spółkę określonych zadań komunalnych jest uchwała organu gminy oraz akt o jej utworzeniu (akt założycielski albo statut). W takim przypadku gmina nie nabywa od spółki żadnych usług, dostaw, czy też robót budowlanych, a więc nie następuje żadne przysporzenie na rzecz gminy. Tak też wykonywanie zadań własnych gminy przez utworzoną w tym celu własną jednostkę organizacyjną wyposażoną w osobowość prawną nie stanowi zamówienia publicznego.

Do jednoznacznej interpretacji obowiązku stosowania przez konkretny podmiot Prawa zamówień publicznych . niezbędne jest zapoznanie się z jego aktem założycielskim lub statutem oraz faktycznym celem jego utworzenia. W przypadku wątpliwości co do obowiązku stosowania ustawy istnieje możliwość zwrócenia się do Prezesa UZP o interpretację, która będzie wiążąca w sprawie.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.)