W wyniku wejścia w życie nowelizacji ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) dalej p.z.p. zmianie uległo brzmienie przepisów odnoszących się do kryteriów oceny ofert w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz badania oferty pod kątem rażąco niskiej ceny.
Zgodnie z brzmieniem art. 90 ust. 1 p.z.p., jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
3) wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym, obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4) wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Wykonawca w sposób szczegółowy składa wyjaśnienia ws. rażąco niskiej ceny >>>
Jest to jedynie przykładowe wyliczenie, które stanowi katalog otwarty. Zamawiający może wzywać wykonawcę do złożenia wyjaśnień również w razie wystąpienia innych okoliczności, które wzbudzą jego wątpliwości.
Jak wskazuje Urząd Zamówień Publicznych, zamawiający może zbadać ofertę wykonawcy pod kątem rażąco niskiego kosztu zarówno w wypadku, w którym stanowi on osobne kryterium oceny ofert, jak również gdy koszt jest jedynym kryterium oceny ofert. Dlatego też obowiązkiem podmiotu organizującego postępowanie jest określenie i opisanie tego kryterium w sposób umożliwiający prawidłową ocenę ofert.
Przepisy umożliwiają zamawiającemu każdorazowe badanie oferty pod kątem wystąpienia rażąco niskiej ceny. Jeśli wątpliwości zamawiającego budzi wyliczenie przez wykonawcę ceny lub kosztu w ofercie, to może zwrócić się do oferenta o udzielenie wyjaśnień i przedstawienie dowodów odnośnie dokonanych kalkulacji.
Jak zaznacza Urząd Zamówień Publicznych, zmiany wynikające z nowelizacji p.z.p., która weszła w życie 28 lipca 2016 r. powodują odejście od sztywnych, matematycznych reguł, które stanowiły przesłankę do wystąpienia do wykonawcy z żądaniem złożenia wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny. W nowym stanie prawnym, zamawiający zwraca się do wykonawcy w przypadku, w którym stwierdzona zostanie rozbieżność między ceną ofertową, a wyceną przedmiotu zamówienia dokonaną przez podmiot organizujący postępowanie.
Rażąco niską cenę tłumaczy wykonawca >>>
Zamawiający nie jest więc ograniczony już konkretną średnią arytmetyczną. Wątpliwości wzbudzić może cena, która jest niższa chociażby o 20 proc. od wartości zamówienia czy też wycena poszczególnych części składowych zamówienia.
Bez względu na dyspozycję wynikającą z art. 90 ust. 1 p.z.p. ustawodawca ustanowił szczególną przesłankę wystąpienia obowiązku zwrócenia się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny. Wynika ona z art. 90 ust. 1a p.z.p., zgodnie z którym zamawiający bada ofertę pod kątem rażąco niskiej ceny również w wypadku, w którym cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30 proc. od:
1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 p.z.p. lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ust. 1 p.z.p., chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w art. 90 ust. 1 p.z.p.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Europejskie prawo zamówień publicznych. Komentarz
|
@page_break@
W opinii prawnej czytamy, iż poprzez wartość zamówienia należy rozumieć wartość, którą zamawiający ustalił z należytą starannością na etapie przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego powiększoną o należny podatek od towarów i usług. Uwzględnienie należnego podatku budziło liczne wątpliwości interpretacyjne na gruncie już nieobowiązujących przepisów ustawy.
Zamawiający od wartości zamówienia powiększonego o należny podatek od towarów i usług musi odliczyć wartość zamówień polegających na potwórzeniu usług podobnych lub robót budowlanych (art. 67 ust. 1 pkt 6-7 p.z.p. oraz dodatkowych dostaw (art. 134 ust. 6 pkt 3 p.z.p.). Jest to koniecznie w celu poprawnego zbadania ofert, które zostały złożone w przetargu, gdyż udzielenie zamówień dodatkowych nie wchodzi w zakres danego postępowania. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w razie oferty złożonej tylko na część zadania. Ofertę taką należy porównać z wartością konkretnej części zamówienia.
Zamawiający musi dokonać również porównania między ceną oferty wykonawcy, a średnią arytmetyczną wszystkich ofert złożonych w postępowaniu. Przy badaniu wziąć należy pod uwagę także oferty, które zostały odrzucone. Do średniej arytmetycznej zamawiający nie dolicza jednak ofert, które nie zostały skutecznie złożone, a więc takie, które wpłynęły po upływie terminu składania ofert.
Jak zaznacza Urząd Zamówień Publicznych żadna z przesłanek nie jest bezwzględnie obowiązująca. Na zamawiającym nie spoczywa więc obowiązek wzywania wykonawcy do złożenia wyjaśnień pod kątem rażąco niskiej ceny. To podmiot organizujący postępowanie każdorazowo bada, czy dana okoliczność budzi wątpliwości, które skutkować będą wezwaniem do złożenia wyjaśnień. Zamawiający może odstąpić od wezwania, gdy rozbieżności wynikają z oczywistych okoliczności, których wykonawca nie musi wyjaśniać. Sytuacja taka może nastąpić w razie przeszacowania wartości zamówienia.
Złożone przez wykonawcę wyjaśnienia mają rozstrzygnąć, czy dana oferta podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 p.z.p. Zamawiający nie może uznać, iż cena zawarta poniżej pewnego poziomu stanowi cenę rażąco niską. Okoliczności te stwierdzone muszą zostać każdorazowo w odniesieniu do posiadanych materiałów, wyjaśnień i dokumentów ofertowych. Cena niska nie jest ceną rażaco niską. Te dwa pojęcia nie mają tożsamego zakresu leksykalnego.
To na wykonawcy spoczywa ciężar dowodu w celu wykazania, że zaoferowana cena lub koszt nie są rażąco niskie. Zamawiający musi w wezwaniu wskazać, co konkretnie wzbudziło jego wątpliwości oraz określić żądany zakres wyjaśnień. Wykonawca może być kilkukrotnie wzywany do złożenia wyjaśnień. Nie może to jednak prowadzić do naruszenia zasady równego traktowania i uczciwej konkurencji.
Opinia prawna Urzędu Zamówień Publicznych pt.: "Badanie rażąco niskiej ceny oferty po nowelizacji"
Źródło: www.uzp.gov.pl
