Zamawiający nie może żądać przeprowadzenia wizji lokalnej

W przetargu związanym z budową odnawialnych źródeł energii, zamawiający uznał, iż ze względu na specyfikę przedmiotu zamówienia wskazane będzie przeprowadzenie wizji lokalnej. Czy takie żądanie zamawiającego jest zgodne z p.z.p.? Czy można żądać oświadczenia wykonawcy, że dokonał wizji lokalnej?

Odpowiedź eksperta pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne. 

Zamawiający oczekując od wykonawców przeprowadzenia wizji lokalnej narusza ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907).

Zasadą przyjętą przez ustawodawcę w procedurze udzielania zamówień publicznych w myśl p.z.p., jest prawo żądania od wykonawców, na etapie składania ofert, przedłożenia jedynie dokumentów. Przy czym rozumianych szeroko, bowiem w ich zakres wchodzą także oświadczenia samych wykonawców, a nie tylko dokumenty urzędowe.

Potwierdza to art. 25 ust. 1 p.z.p. stanowiący o prawie żądania jedynie oświadczeń i dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Dokumenty te zostały uszczegółowione w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. poz. 231). Dokonano w nim podziału na dokumenty podmiotowe i przedmiotowe.

Oświadczenie, o którym mowa w pytaniu nie kwalifikuje się do kategorii dokumentów podmiotowych, ponieważ nie zostało wykazane w treści rozporządzenia lub p.z.p. Oznacza to konieczność rozważenia czy mieści się w kategorii dokumentów przedmiotowych. Tego rodzaju dokumenty poświadczają, że oferowane rozwiązania spełniają wymagania postawione przez zamawiającego w SIWZ i nie odnoszą się bezpośrednio do samego sposobu wykonania zamówienia. Nie mieści się w tym pojęciu oświadczenie o dokonaniu wizji lokalnej, co zostało przeanalizowane przez KIO w wyroku z 30 grudnia 2010 r. (KIO 2710/10).

KIO stwierdziła, że oświadczenie o przeprowadzeniu wizji nie odnosi się do właściwości podmiotowych wykonawcy, o których stanowi art. 22 ust. 1 pkt 1 – 4 p.z.p. a tym samym nie może zostać uznane za oświadczenie o charakterze podmiotowym. Natomiast katalog tych dokumentów zawarty w rozporządzeniu nie wymienia takiego oświadczenia. Nie stanowi także dokumentu o charakterze przedmiotowym pomimo, że katalog zawarty w § 5 rozporządzenia nie jest zamknięty, "Wreszcie, w ślad za dotychczasowym orzecznictwem Izby skład orzekający Izby w niniejszej sprawie wskazuje, iż niedokonanie przez wykonawcę wizji lokalnej i nie złożenie oświadczenia w tym zakresie nie może być również rozpatrywane w kontekście sprzeczności treści oferty z treścią SIWZ." Zdaniem KIO przeprowadzenie czynności jaką jest wizja lokalna i złożenie w tym zakresie oświadczenia nie jest w ogóle objęte pojęciem "treść oferty". Nie jest związane z przedmiotem przyszłego zobowiązania wykonawcy oraz nie uszczegóławia zakresu tego zobowiązania i sposobu wykonania.

Z tych też przyczyn zamawiający nie może odrzucić oferty nie zawierającej takiego oświadczenia, w szczególności na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 p.z.p., ponieważ przepis ten dotyczy braku spełniania przez oferowane świadczenie opisanych w SIWZ wymogów merytorycznych (treść SIWZ). P.z.p. zawiera zamknięty katalog przesłanek odrzucenia oferty i w grupie tej nie mieści się odrzucenie ze względu na zaniechanie dokonania przez wykonawców w ramach postępowania żądanych przez zamawiającego czynności faktycznych polegających na dokonaniu wizji lokalnej.

@page_break@Wykonawca powinien złożyć ofertę zgodną "pod względem treści w zakresie przedmiotu zamówienia z jej opisem zawartym w specyfikacji istotnych warunków zamówienia." Wizja lokalna i oświadczenie z tym związane nie określa zakresu świadczenia wykonawcy oraz nie potwierdza, że oferowany przez wykonawcę przedmiot zamówienia odpowiada wymogom SIWZ. Stanowi to oczywistą niezgodność z art. 25 ust. 1 p.z.p.

KIO w konsekwencji uznała, że oświadczenie o dokonaniu wizji lokalnej jest oświadczeniem, którego nie można zakwalifikować ani jako oświadczenie o charakterze podmiotowym, ani jako oświadczenie o charakterze przedmiotowym, ani jako oświadczenie stanowiące treść oferty, (...) ustawa z niezłożeniem takiego oświadczenia nie wiąże żadnych sankcji. Jest ono całkowicie zbędne i jego brak nie może mieć wpływu na wynik postępowania.

Autor odpowiedzi: Paweł Banasik