Jakie działania powinien podjąć starosta, gdy właściciel lasu prywatnego (rosnącego w sąsiedztwie lasów państwowych) zgłosił występowanie szkodnika na jego części? Wizja lokalna wykazała, że obszar zaatakowany przez hubę to ok. 10 arów i powinno się dokonać wycinki lasu na tej powierzchni.

Czy w tym przypadku starosta powinien wydać jakieś decyzje? Jeśli tak, to jakie?

Odpowiedź

Starosta powinien wydać z urzędu zarządzenie wykonania zabiegów zwalczających i ochronnych w lasach zagrożonych niestanowiących własności Skarbu Państwa. Koszt podjętych działań ponosi nadleśnictwo. Także działania te powinien zorganizować nadleśniczy, gdyż ustawa nie nakłada na niego obowiązku osobistego ich prowadzenia.
Przy zwalczaniu organizmów szkodliwych nie ma znaczenia, czy las posiada dokumentację urządzeniową.

Uzasadnienie

Właściciel lasu jest zobowiązany do podejmowania czynności, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 – 3 ustawy o lasach , natomiast art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy o lasach nakłada obowiązek zapobiegania, wykrywania i zwalczania nadmiernie pojawiających i rozprzestrzeniających się organizmów szkodliwych. Są to tzw. obowiązki o charakterze prewencyjnym. Właściciel przedmiotowego lasu zachował się prawidłowo zawiadamiając starostę o wystąpieniu w jego lesie huby. Jednak art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy o lasach dotyczy sytuacji, w której organizmy szkodliwe już wystąpiły i w znacznym stopniu zagrażają trwałości lasu. Ocena wystąpienia tej przesłanki spoczywa na nadleśniczym i staroście (art. 10 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy o lasach ), którzy po zawiadomieniu przez właściciela lasu o zagrożeniu oceniają, czy rzeczywiście stopień tego zagrożenia jest na tyle wysoki, że należy podjąć działania. Podejmują je starosta lub nadleśniczy, przy czy w przypadku lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa podejmuje starosta. O ile nadleśniczy jest zobowiązany mocą art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o lasach do podejmowania działań zapobiegającym rozprzestrzenianiu się organizmów szkodliwych w lasach SP bez udziału organów stanowiących nadzór nad lasami SP, to starosta jest zobowiązany do zarządzenia podjęcia takich działań w lasach prywatnych z urzędu lub na wniosek, np. właściciela lasu. Ustawodawca nie określa, czy zabiegi ma wykonać sam właściciel, czy nadleśniczy, poza stwierdzeniem, że koszty tych zabiegów ponosi nadleśnictwo. Niektórzy przedstawiciele doktryny uważają, że zwalczanie organizmów szkodliwych spoczywa na właścicielu lasu (tak np. W. Radecki, który twierdzi, że skoro jest mowa o zarządzeniu starosty podjęcia zabiegów, a nie nałożeniu ich wykonania decyzją na właściciela lasu, to należy przyjąć, że "skoro w grę nie wchodzi decyzja administracyjna, to tym samym nie można nałożyć na właściciela lasu obowiązku aktywnego zachowania - dokonywania zabiegów"). Zarządzenie wykonania zabiegów ma na celu zobowiązanie właściciela lasu do "znoszenia podejmowanych zabiegów zwalczających i ochronnych na swoim terenie". Ponadto podejmowane zabiegi na danym terenie powinny być jednolite i wykonywane w tym samym czasie. Należy bowiem przyjąć, że podobne organizmy szkodliwe mogą występować na terenie lasu niebędącego własnością SP przyległym do lasu prywatnego. Wykonywanie różnych zabiegów, w tym stosowanie różnych preparatów, mogłoby nie przynieść pożądanych rezultatów. Sformułowanie "na koszt właściwych nadleśnictw" należy interpretować zatem nie tylko jako pokrycie kosztów, ale także zlecenie właściwemu nadleśnictwu. Jeśli jednak właściciel lasu zechce sam wykonać zabiegi, to starosta nie powinien temu przeciwdziałać. Powinien jednak skontaktować go z nadleśniczym, aby sposób ich wykonania był jednolity w przypadku działań podejmowanych w lasach przyległych. Chodzi tu o wszystkie zabiegi, które bezpośrednio lub pośrednio prowadzą do zwalczenia organizmów szkodliwych lub też ochrony lasu przed nimi.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z późn. zm.)