Dziś, we wtorek, o propozycjach samorządów związanych z reformą wynagrodzeń w samorządach dyskutować będą przedstawiciele resortu pracy oraz organizacji samorządowych w ramach zespołu ds. administracji Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. O potrzebie nowelizacji zarówno ustawy o pracownikach samorządowych, jak i rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowcy apelowali już wielokrotnie. Przeczytaj więcej: Rozporządzenie coraz bardziej spłaszcza wynagrodzenia w samorządach  oraz
Podwyżki w samorządach - spłaszczające i demotywujące

 

Trzy grupy stanowisk

Obecnie pracownik samorządowy może być zatrudniony na stanowisku urzędniczym albo na stanowisku pomocniczym i obsługi. W praktyce grupa stanowisk „pomocniczych i obsługi” obejmuje bardzo zróżnicowane stanowiska pracy - od takich, na których zatrudnienie nie wymaga posiadania żadnych kwalifikacji zawodowych (np. kelner, dozorca, pomoc kuchenna) po stanowiska, gdzie od pracownika wymaga się wykształcenia wyższego i specjalistycznej wiedzy (np. lekarz, psycholog, terapeuta, dietetyk, pracownik socjalny). Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach w drugiej grupie sygnalizują, że zakwalifikowanie ich do grupy stanowisk pomocniczych i obsługi jest dla nich deprymujące i nie sprzyja motywacji do pracy.

- Przykładem takiego stanowiska jest choćby wychowawca w placówkach wychowawczych, od którego wymaga się szeregu kwalifikacji – wskazuje Bernadeta Skóbel, radca prawny, kierownik Działu Monitoringu Prawnego i Ekspertyz Związku Powiatów Polskich.

Związek Powiatów Polskich proponuje więc, aby w ustawie o pracownikach samorządowych wyodrębnić stanowiska:

  • urzędnicze,
  • merytoryczne
  • stanowiska pomocnicze i obsługi.

 

Inna zasada wyliczania dodatków za wieloletnią pracę i jubileuszówki

Konsekwencją takiej poprawki byłaby zmiana innych przepisów ustawy. Samorządowcy z powiatów proponują też zmienić zasady przyznawania dodatków za wieloletnią pracę (tzw. dodatków stażowych), o których mowa w art. 38 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych. Uważają, że z prawa do otrzymywania dodatku powinny być wyłączone osoby zatrudnione na stanowiskach pomocniczych i obsługi, a powinno ono przysługiwać pracownikom merytorycznym (tj. pracownikom zatrudnionym na stanowiskach urzędniczych oraz wskazanych stanowiskach merytorycznych innych niż urzędnicze). Uzasadniają, że po wprowadzeniu zakazu zaliczania dodatku stażowego do minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz przy postępującym spłaszczaniu się wynagrodzeń pomiędzy poszczególnymi kategoriami zaszeregowania dochodzi do sytuacji, w której pracownicy bez żadnych kwalifikacji na stanowiskach nie związanych z ponoszeniem jakiejkolwiek odpowiedzialności za wykonywaną pracę zarabiają więcej niż pracownicy merytoryczni. Ponadto - jak przekonują przedstawiciele związku - okres zaliczany do dodatku stażowego powinien uwzględniać doświadczenie zawodowe na takich stanowiskach pracy, które rzeczywiście mają przełożenie na większe doświadczenie zawodowe pracownika.

Związek Powiatów Polskich podkreśla, że nie zachodzi przy tym obawa nierównego traktowania pracowników w zatrudnieniu.

- Pomimo zatrudnienia przez pracodawcę w ramach jednego zakładu pracy mamy do czynienia z różnymi stanowiskami i różnymi zakresami obowiązków, stąd zmiana taka jest możliwa do przeprowadzenia bez obawy naruszeń pozostałych przepisów z zakresu prawa pracy – uważają samorządowcy. Wskazują też, że ustawa o pracownikach samorządowych oraz szereg ustaw szczególnych, które regulują status pracowników samorządowych przewiduje różnice w zakresie wymogów kwalifikacyjnych, niekaralności, obowiązków w zależności od tego, czy są pracownikami wykonującymi prace typowo pomocowe, czy merytoryczne.

Zmiana sposobu liczenia wysługi lat miałaby też wpływ na przyznanie nagrody jubileuszowej. ZPP chce, aby była ona przyznawana wyłącznie za pracę w sektorze publicznym. Uważa bowiem, że nagroda jubileuszowa powinna stanowić gratyfikację za pracę w sektorze publicznym na stanowiskach urzędniczych oraz wspomnianych wyżej merytorycznych innych niż urzędnicze. Powinna to być zachęta do pracy w administracji publicznej. Obecnie dochodzi do sytuacji, w których nagrodę jubileuszową wypłaca się osobom, które dopiero zaczynają pracę w administracji publicznej, często nawet bez doświadczenia merytorycznego na zajmowanym stanowisku.

Zobacz wzór dokumentu w LEX: Zasady przyznawania nagród jubileuszowych > >

 

Waloryzacja wynagrodzenia 

Samorządowcy wskazują, że rozporządzenie z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych dawno przestało spełniać funkcje w kształtowaniu wynagrodzeń pracowniczych. Obecnie stawki w kategorii I-XI są niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego od 1 stycznia 2025 r. A w kolejnych grupach różnią się od siebie wysokością 100 zł.

Propozycja jest więc taka, aby w pierwszej kategorii zaszeregowania poziom minimalnego wynagrodzenia zasadniczego był równy minimum ustawowemu. Natomiast w kolejnych kategoriach (dziś jest ich 20) był wyliczany jako iloczyn stawki z pierwszej kategorii i mnożnika, którego wysokość miałoby ustalić ministerstwo. Jak przekonują samorządowcy, w takim wypadku wszystkie stawki wynagradzania przyjęte w poszczególnych kategoriach zaszeregowania będą powiązane z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę, a wzrost pensji minimalnej automatycznie powodowałby wzrost stawek na wyższych kategoriach zaszeregowania.

 - Dziś problemem jest spłaszczanie wynagrodzeń względem kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto, z uwagi na fakt, że stawki nie będą już wyrażone w sposób kwotowy, będzie następowała ich automatyczna aktualizacja, wraz ze wzrostem stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę – wskazują samorządowcy z ZPP.

Według propozycji powiatów, do pierwszej kategorii powinny być zaliczane co do zasady wszystkie stanowiska pomocnicze i obsługi. Nie oznacza to, że pracodawca samorządu nie będzie mógł wypłacać wyższych wynagrodzeń pracownikom.

Sprawdź w LEX: Realizacja wydatków na wynagrodzenia pracowników samorządowych jednostek samorządu terytorialnego a ustalenia kontroli regionalnych izb obrachunkowych > >

 

Za dużo kategorii i kazuistyki

Wspomniane rozporządzenie przewiduje aż 20 stanowisk zaszeregowania. Zdaniem samorządowców powinno być ich maksymalnie 14. Jednocześnie tabelę należy gruntownie uporządkować, poprzez większą syntezę nazw.

- Dziś tabela jest bardzo kazuistyczna. Nasza propozycja sprowadza się do tego, aby te stanowiska zgrupować, a nie wymieniać każde stanowisko z osobna. Tabele zawierają w sobie stanowiska, które mogą występować incydentalnie w jednostkach samorządowych jak i stanowiska, które kiedyś występowały w urzędach, ale dziś nie występują. Mnogość stanowisk, powoduje konieczność dopisywania kolejnych, w sytuacji gdy któryś z samorządów chce utworzyć stanowisko o nazwie, które nie jest sklasyfikowane – mówi Bernadeta Skóbel.

Podkreśla, że zmiany numeracji kategorii zaszeregowania, jak i scalenie tabeli stanowisk, należy przeprowadzić łącznie.

Przy okazji należałoby wykreślić z rozporządzenia wymogi dotyczących wykształcenia odnośnie pracowników stanowisk merytorycznych, jak i stanowisk pomocniczych i obsługi. Samorządowcy jako uzasadnienie wskazują, że nie ma potrzeby, aby szczegółowo opisywać wymogi, jakie na wymienionych stanowiskach musi spełniać pracownik oraz ile lat doświadczenia powinien mieć.

- Jeśli wójt będzie chciał zatrudnić elektryka, to przecież będzie wymagał o niego kwalifikacji w tym zakresie. Ponadto, w wielu przypadkach wymogi dotyczące zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach np. bibliotekarza, pracownika socjalnego określają inne ustawy szczegółowe – wskazuje Bernadetta Skóbel.

Zobacz także w LEX: Wynagrodzenie pracowników samorządowych zatrudnionych na kierowniczych stanowiskach urzędniczych - wnioski de lege lata > >

 

Liczne błędy załącznikach

Błędach i nieścisłościach w załączniku do rozporządzenia wskazali także czytelnicy w zgłoszeniach, jakie napłynęły w trakcie wspólnej akcji Prawo.pl i LEX „Poprawmy prawo”. 

Pani Iwona, urzędniczka z Kielc, wskazała, że z pozycjonowania stanowisk w tabeli nr 3 „Stanowisk  w Urzędach i Samorządowych jednostkach organizacyjnych”  nie wynika ich hierarchia, tzn. nie wiadomo np. czy wyższe jest stanowisko z grupy inspektorów, czy specjalistów, czy referentów, gdyż ustawione są w wymieszanej kolejności: a) Starszy inspektor b) Starszy specjalista c) Inspektor d) specjalista e) podinspektor f) samodzielny referent g) starszy referent h) referent i) młodszy referent.

Inna Czytelniczka, pani Agata, uważa, że w rozporządzeniu doprecyzowania wymaga pojęcie stażu pracy przy wymaganiach kwalifikacyjnych pracowników samorządowych. Uważa, że obecny zapis jest nieścisły i powoduje niejasność, czy chodzi o ogólny staż pracy pracownika, czy tylko i wyłącznie o staż związany z zadaniami wykonywanymi na stanowisku w danym obszarze dziedzinowym np. główny specjalista w dziale księgowości - min. 4 lata stażu pracy w obszarze zajmowanego stanowiska - księgowości.

Proponuje też uwzględnienie w art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych pracowników szczególnie chronionych (np. ochrona przedemerytalna), przed obniżką wynagrodzenia w związku ze zmianą stanowiska w wyniku reorganizacji jednostki. Wskazuje, że przepisy art. 42 i 43 w związku z art. 39 Kodeksu pracy są korzystniejsze niż art. 23 ustawy o pracownikach samorządowych dla chronionych pracowników w wieku przedemerytalnym, gdzie po 6 miesiącach od zmiany stanowiska, pracodawca samorządowy może obniżyć wynagrodzenie pracownikowi chronionemu.

 

Cena promocyjna: 89.1 zł

|

Cena regularna: 99 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 74.26 zł