Wyborcy nie mają wpływu na sposób wykonywania mandatu przez radnego

Przewodniczący rady gminy nie ma prawa podawać do publicznej wiadomości wyborców faktu nieusprawiedliwionej nieobecności radnego na posiedzeniach rady uznał WSA w Kielcach.

Rada gminy uchwaliła statut gminy. W statucie znalazł się między innymi zapis, iż jeżeli radny jest nieobecny na sesjach rady przez 3 kolejne posiedzenia i nie usprawiedliwił swojej nieobecności, przewodniczący rady może ten fakt podać do publicznej wiadomości wyborców w sposób przez siebie ustalony.

Skargę na uchwałę wniósł prokurator. Organ zarzucił rażące naruszenie ustawy o samorządzie gminnym . Zdaniem prokuratora zakresie przepisów ustawy nie mieści się uprawnienie do stosowania wobec radnych środków restrykcyjnych, dyscyplinarnych w razie uchylania się radnego od wykonywania obowiązków.

WSA przypomniał, iż relacje radnego ze swoimi wyborcami określa art. 23  ustawy o samorządzie gminnym , stanowiąc obowiązek radnego kierowania się dobrem wspólnoty samorządowej gminy, utrzymywania stałej więzi z mieszkańcami oraz ich organizacjami w szczególności poprzez przyjmowanie zgłaszanych postulatów i przedstawianie ich organom gminy do rozpatrzenia.

Przepis ten określa charakter mandatu radnego jako mandatu wolnego, o czym świadczy nie związanie radnego instrukcjami wyborców. Mieszkańcy nie mogą zmusić radnego do określonych działań. Za wyniki zgodnych z prawem działań wynikających z wykonywania mandatu radny ponosi przed wyborcami jedynie odpowiedzialność polityczną, która jest weryfikowana podczas wyborów do rady następnej kadencji.

WSA zwrócił uwagę, iż obowiązek radnego brania udziału w pracach rady gminy i jej komisji oraz innych instytucji samorządowych, do których został wybrany lub desygnowany, nakłada art. 24  ustawy o samorządzie gminnym . Powyższa regulacja nie jest poparta żadnymi sankcjami wobec radnego, który nie wykonuje określonych przepisem obowiązków. WSA podkreślił, iż obowiązujące przepisy nie uzasadniają stosowania przez radę gminy wobec poszczególnych radnych środków dyscyplinarnych w razie niewykonania przez nich obowiązku uczestnictwa w pracach rady, a także zawiadamiania mieszkańców gminy o zastosowaniu takich środków wobec radnego. Skoro w trakcie trwania kadencji rady, wyborcy nie mają wpływu na sposób wykonywania mandatu radnego, to brak podstaw do stosowania wobec radnego środków dyscyplinujących za niewykonywanie przez niego obowiązku uczestniczenia w pracach rady. Ponadto, podawanie do publicznej wiadomości wyborców faktu nieusprawiedliwionej nieobecności radnego nie mieści się w katalogu zadań wynikających z art. 19 ust. 2  ustawy o samorządzie gminnym , który to przepis upoważnia przewodniczącego rady wyłącznie do organizowania prac rady oraz prowadzenia obrad rady – uznał WSA.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Kielcach z 8 sierpnia 2013 r., sygn. akt II SA/Ke 455/13, nieprawomocny

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594)