Kręgi Wsparcia to model środowiskowego wsparcia osób z niepełnosprawnością intelektualną oparty na budowaniu społecznej sieci przyjaznych ludzi w otoczeniu. Ma przygotować te osoby do bezpiecznego i niezależnego funkcjonowania w społeczności lokalnej poprzez stworzenie dla nich rozwiązań w zakresie zabezpieczenia prawno-finansowego, zdrowotnego, mieszkaniowego i społecznego. Jest to więc wsparcie osoby z niepełnosprawnością intelektualną zbudowane na jej indywidualnych potrzebach w oparciu o jej zasoby. Dla każdego więc może być inne. Ale celem jest zawsze pozostanie w swoim środowisku.
– Kierunkiem działań zawsze jest społeczność lokalna, gdzie mam takie same prawa jak inni. Oparcie się na deficytach osoby prowadzi do społecznej izolacji, my zaś w Kręgach Wsparcia opieramy się na mocnych stronach i talentach. Doświadczamy i wiemy, że Kręgi Wsparcia zmieniają życie ludzi – mówi Paweł Jordan, inicjator i edukator Kręgów Wsparcia, prezes Stowarzyszenia BORIS Biuro Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych.
Żyć niezależnie ze wsparciem
Całkowitej zmiany życia dzięki modelowi Kręgów doświadczyła pani Milena ze Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (PSONI) Koło w Biskupcu. Mieszkała w małej miejscowości, najbliżsi nie akceptowali jej niepełnosprawności, ona sama bardzo się jej wstydziła.
– Wstydziłam się nawet wynosić śmieci, robiłam to zawsze rano lub wieczorem. Bardzo wstydziłam się wychodzić z psem. Dzięki Kręgom zrozumiałam, że siebie nie zmienię, że osoby z niepełnosprawnością żyją jak inni, tylko potrzebują wsparcia i pomocy. Moim sukcesem jest, że zaczęłam wychodzić do ludzi, nie wstydzę się swojej niepełnosprawności – mówi. Przeprowadziła się do miasta, zmieniła środowisko, w którym źle się czuła. Dzięki wsparciu władz Biskupca otrzymała małe mieszkanie, które zostało wyremontowane z pomocą bliskich z jej otoczenia. Przy wsparciu osób z Kręgu Wsparcia żyje niezależnie.
Kluczowe w modelu Kręgów jest planowanie wsparcia skoncentrowanego na konkretnej osobie opartego się na ICF – Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia. – ICF zmienia myślenie o niepełnosprawności, nie skupia się tylko na biologii i medycynie, czyli na tym, co nie działa, np. że ktoś jest wiotki i nie porusza się samodzielnie. Ocena funkcjonalna ICF jest informacją o zasobach i to na nich budujemy wsparcie dla każdej osoby – mówi Katarzyna Świeczkowska, wiceprzewodnicząca Zarządu PSONI Koło w Gdańsku i edukatorka Kręgów Wsparcia. Podkreśla, że model Kręgów jest osobocentryczny i całożyciowy. – Zanim zainteresujesz się niepełnosprawnością osoby, zainteresuj się samym człowiekiem – dodaje.
Czytaj w LEX: Świadczenia także dla opiekuna niepełnosprawnego małoletniego > >
Dobry model dla samorządów
Model Kręgów Wsparcia obecnie realizuje kilka organizacji pozarządowych, m.in. niektóre Koła PSONI, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem” Zamościa, Gdyńska Fundacja „Dom Marzeń”, Stowarzyszenie My dla Innych i kilku partnerów samorządowych.
– Model Kręgów Wsparcia wpisany jest do Strategii na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 oraz do Strategii Rozwoju Usług Społecznych – co uznaje go za ważny społecznie i zakorzeniony w polityce publicznej państwa – zauważa Paweł Jordan. Zaznacza, że ujęcie modelu w ramy prawne mogłoby być efektem redefinicji form pomocy społecznej, które ma wypracować powołany w czerwcu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Zespół ds. reformy pomocy społecznej. Do tego ważna jest zmiana myślenia o wsparciu dla osób z niepełnosprawnością intelektualną na to proponowane w modelu Kręgów, czyli spersonalizowana pomoc skupiona na potrzebach i możliwościach konkretnej osoby.
– Uważamy, że Kręgi są kręgosłupem, o który powinno opierać się działanie i myślenie dziennych placówek wsparcia jak środowiskowe domy pomocy, warsztaty terapii zajęciowej, ośrodki pomocy społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie czy centra usług społecznych. Model jest ważną częścią deinstytucjonalizacji, do której zobowiązuje nas Konwencja ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, a szczególnie jej art. 19 – podkreśla Paweł Jordan.
Przeczytaj także: Nie podopieczny, a partner i współobywatel - 10 lat Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami
Problem jednak w tym, że m.in. środowiskowe domy samopomocy są mocno niedoinwestowane, co wiąże się z dużą rotacją. Paweł Jordan zaznacza, że konieczna jest inwestycja w te placówki, żeby miały możliwość wytwarzania pracy modelem planowania skoncentrowanego na osobie. Pracownik kluczowy, który jest przewodnikiem osoby z niepełnosprawnością w modelu Kręgów, powinien być pracownikiem dziennego ośrodka. To byłby wynik oczekiwanej redefinicji wsparcia i form pomocy, wypracowany przez ministerialny zespół. A to dlatego, że tylko takie podejście nie wypchnie osób potrzebujących indywidualnego wsparcia do domów pomocy społecznej, za to da im szansę na niezależne życie przy wsparciu w lokalnym środowisku.
Sprawdź w LEX: Samorządowe wsparcie integracyjne dla niepełnosprawnych: między pomocą rządową a pozarządową (przykład województwa pomorskiego) > >
Kręgi Wsparcia mogą być coraz bardziej powszechne
- Model kręgowy korzysta z różnych zasobów, np. ze współpracy z rodziną, bycia w społeczności czy usług, które są potrzebne dla danej osoby. I tu jest gorzej, bo tych usług nie ma lub są poszarpane np. asystencja osobista czy rehabilitacja. Jeśli nie mamy koszyka usług, to opieramy się na myśleniu, że są pomocni ludzie w społeczności, a tak nie powinno być. Jeśli chcemy poważnie mówić o deinstytucjonalizacji, to model kręgów daje taką możliwość – tłumaczy Paweł Jordan. Dodaje, że jest to kompleksowe wsparcie.
– Chcemy, żeby to wchodziło w DNA placówek dziennego wsparcia – dodaje. Obecnie w ramach Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego na realizację modelu Kręgów Wsparcia przeznaczone jest 50 mln zł. To szansa na upowszechnienie tego rozwiązania, która przełoży się na konkretne osoby z niepełnosprawnością intelektualną, dając im szansę na życie w środowisku lokalnym, a nie w domu pomocy społecznej.
– Dzięki Kręgom Wsparcia zrozumieliśmy, że niepełnosprawność jest tylko fragmentem życia syna. Popatrzyliśmy na niego zupełnie inaczej, gdy tworzyliśmy jego profil w Kręgach Wsparcia. Kręgi stały się sposobem na dobre i godne życie dla nas i syna – mówi Krystyna Jurczak, matka dorosłego mężczyzny z niepełnosprawnością intelektualną.
Czytaj również w LEX: Kryteria przyjęć do domów pomocy społecznej – problemy interpretacyjne i ocena praktyków > >
Cena promocyjna: 23.9 zł
|Cena regularna: 239 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 47.8 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.