WSA: instytut badawczy to nadal zamawiający

Sam fakt wyłączenia instytutów badawczych poza sektor finansów publicznych nie jest równoznaczny z wyłączeniem obowiązku stosowania przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych, jeżeli instytut spełnia warunki skutkujące uznaniem go za zamawiającego na innej podstawie niż art. 3 ust. 1 pkt 1 p.z.p. - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Instytuty badawcze poza sektorem finansów publicznych

Jednostka badawczo-rozwojowa (obecnie instytut badawczy) udzieliła w maju 2010 r. zamówienia bez stosowania przepisów ustawy p.z.p., co argumentowała faktem, że z dniem 1 stycznia 2010 r. jednostki badawczo-rozwojowe wyłączono z kategorii podmiotów zaliczanych do sektora finansów publicznych, a tym samym jednostki te utraciły status zamawiających z art. 3 ust. 1 pkt 1 p.z.p. Jej zdaniem wyłączenie jednostek badawczo-rozwojowych poza sektor finansów publicznych oznaczało, że wolą ustawodawcy było całkowite zwolnienie tego typu jednostek z obowiązku stosowania ustawy p.z.p. przy wyborze wykonawcy zamówienia publicznego. Jednostka wskazała też, że nie posiada statusu zamawiającego z art. 3 ust. 1 pkt 3 p.z.p., ponieważ nie realizuje potrzeb o charakterze powszechnym, lecz działa w dużej mierze zarobkowo na konkurencyjnym rynku usług badawczych i ekspertyz technicznych oraz ponosi ryzyko związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, zaś Państwo Polskie nie posiada monopolu ani decydującego wpływu na świadczenie usług przez nią wykonywanych.

Prezes UZP: instytut to wciąż zamawiający

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych nie podzielił stanowiska jednostki, wskazując, iż zmiany dokonane ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych nie skutkowały pozbawieniem jednostek badawczo-rozwojowych statusu zamawiającego w rozumieniu ustawy p.z.p. Z dniem wyłączenia jednostek badawczo-rozwojowych poza sektor finansów publicznych, klasyfikacja jednostek badawczo-rozwojowych jako zamawiających była bowiem możliwa w oparciu o art. 3 ust. 1 pkt 3 p.z.p.

Jednocześnie, przedmiot działalności określony w dokumentach stanowiących podstawę funkcjonowania jednostki, pozwala na zaliczenie jej do kategorii podmiotów prawa publicznego, tj. podmiotów utworzonych w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego. Celem utworzenia jednostki było bowiem zaspokajanie potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, późniejsze zaś podjęcie działalności komercyjnej, bez względu na jej procentowy udział w ramach prowadzonej działalności, pozostaje bez znaczenia dla jej klasyfikacji jako podmiotu prawa publicznego, jeżeli nadal realizuje potrzeby, dla których została utworzona.

WSA: zmiana prawa nie wyłączyła statusu zamawiającego

WSA w Warszawie podzielił stanowisko Prezesa UZP i oddalił skargę jednostki badawczo-rozwojowej na decyzję Prezesa UZP w przedmiocie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej z tytułu udzielenia zamówienia publicznego bez stosowania przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych.

Sąd uznał, że zmiana przepisów prawa, której skutkiem była utrata przez skarżącego statusu jednostki sektora finansów publicznych na gruncie ustawy o finansach publicznych, nie prowadziła do wyłączenia tej jednostki z kręgu zamawiających w rozumieniu p.z.p., gdyż system zamówień publicznych obejmuje różne kategorie podmiotów, nie tylko jednostki sektora finansów publicznych. Dlatego też, w pełni zasadne jest stanowisko Prezesa UZP, że sam fakt utraty statusu zamawiającego w oparciu o art. 3 ust. 1 pkt 1 p.z.p. nie jest równoznaczny z wyłączeniem obowiązku stosowania przepisów tej ustawy, jeżeli podmiot ten spełnia warunki skutkujące uznaniem go za zamawiającego na innej podstawie określonej w art. 3 ust. 1 p.z.p.

Wyrok WSA w Warszawie z 14 lutego 2013 r. V SA/Wa 2469/12.