Wpływ nowelizacji PZP na czas trwania postępowania krajowego

Ostatnia nowelizacja p.z.p. miała za zadanie, oprócz wdrożenia nowych dyrektyw zamówieniowych, także uproszczenie i przyspieszenie postępowań. Należy przyjrzeć się rozwiązaniom jakie zastosowała oraz zastanowić się, czy mogą one przyspieszyć proces zawierania umów z wykonawcami - pisze Paweł Wójcik w LEX Zamówienia Publiczne.

Jako punkt odniesienia będziemy traktować dane publikowane kiedyś przez UZP. W Informatorze Urzędu Zamówień Publicznych nr 10/2010 czytamy, że postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, którego wartość szacunkowa jest mniejsza niż równowartość kwot określnych w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) dalej p.z.p. znowelizowanej ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy prawo zamówień publicznych i niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1020) dalej nowelizacja p.z.p., trwało średnio 34 dni a dla tzw. postępowania unijnego 103 dni. Pomimo, iż dane te nie są najnowsze to można założyć, iż od czasu ich publikacji sytuacja nie uległa zasadniczej zmianie.

Zacznijmy od postępowania krajowego. Minimalny termin składania ofert, zgodnie z art. 42 p.z.p. wynosi dla zamówień, których przedmiotem są dostawy lub usługi 7 dni, natomiast dla zamówień na roboty budowlane jest to 14 dni. W tym zakresie nic nie uległo zmianie. Nadal nie określa się w p.z.p. minimalnego czasu, w jakim zamawiający powinien dokonać wyboru oferty najkorzystniejszej. Pewnym punktem odniesienia jest jedynie art. 85 ust. 1 pkt 1 p.z.p. regulujący termin związania ofertą, który nie uległ zmianie i nadal wynosi dni 30.

Złożenie JEDZ zamiast oświadczenia własnego nie wyklucza wykonawcy z postępowania >>>

Czas jaki zajmie wybór oferty najkorzystniejszej, po złożeniu i otwarciu ofert, w dużej mierze zależy od zamawiającego. Niestety nie będzie już jednak możliwy wybór oferty tego samego dnia. Powoduje to nowy przepis art. 24 ust. 11 p.z.p., zgodnie z którym wykonawca w terminie 3 dni od dnia od zamieszczenia na stronie internetowej informacji z otwarcia ofert, przekazuje zamawiającemu oświadczenie o przynależności lub braku przynależności do tej samej grupy kapitałowej. Jeżeli zatem dzień składania i otwarcia ofert oznaczymy jako dzień X to mamy już X + 3.

Zakładając wariant pesymistyczny i konieczność wezwania wykonawców do złożenia oświadczeń o grupie kapitałowej, trzeba do tego dodać co najmniej 3 kolejne dni. Równolegle zamawiający może jednak dokonać badania oświadczeń wstępnych z art. 25a ust. 1 p.z.p. Jeżeli i w tym wypadku wystąpi konieczność sformułowania wezwania do uzupełnienia oświadczeń, to można łącznie zażądać zarówno oświadczeń z art. 25a ust. 1 p.z.p. i oświadczenia o grupie kapitałowej. Pozwoli to lekko skrócić czas oczekiwania. Nadal jednak trzeba wyznaczyć odpowiedni termin na dostarczenie oświadczeń. Będą to zatem średnio licząc 4 dni. Nie zapominajmy jednak, iż także zamawiający potrzebuje 2 - 3 dni na weryfikację oświadczeń. Dajmy mu 3 dni. W ten sposób mamy już X + 3 + 3 + 4.

Środki ochrony prawnej w PZP po nowelizacji >>>

Tutaj dochodzimy do pierwszej rafy. Zamawiający, który nie zdecydował się na zastosowanie procedury z art. 24aa p.z.p., będzie musiał dokonać wykluczenia wykonawców, którzy nie wykazali spełnienia warunków lub niepodlegania wykluczeniu. Zgodnie z art. 92 p.z.p. niezwłocznie winien przekazać o tym informację. Ta czynność otworzy bieg terminu do wnoszenia odwołań, a termin ten wynosi zasadniczo 5 dni. Czyli – X + 3 + 3 + 4 + 1 + 5. Skąd „1”? to jeden dzień dla zamawiającego na przygotowanie informacji o wykluczeniu wykonawców.

Po upływie terminu na wniesienie odwołania zamawiający będzie mógł przystąpić do oceny ofert i stworzenia ich rankingu. Wówczas na podstawie art. 26 ust. 2 p.z.p. wezwie wykonawcę najwyżej sklasyfikowanego do złożenia w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 5 dni, oświadczeń lub dokumentów potwierdzających, że nie podlega on wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu. Ile czasu może zająć ocena ofert? Załóżmy, że średnio i optymistycznie również 5 dni. W ten sposób mamy X + 3 + 3 + 4 + 1 + 5 + 5 + 5. Wykonawca ma jednak często to do siebie, że dostarcza dokumenty niekompletne. Zamawiający zatem ponownie skorzysta z art. 26 ust. 3 p.z.p. i wezwie do uzupełnienia – tym razem dokumentów, wyznaczając ku temu stosowny termin np. 4 dni: X + 3 + 3 + 4 + 1 + 5 + 5 + 5 + 4. Dopiero teraz dojdzie do przesłania informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej (art. 92 ust. 1 pkt 1 p.z.p.). Ponownie otworzy to termin do wniesienia odwołania, tym razem na czynność wyboru oferty najkorzystniejszej i ponownie będzie to 5 dni (X + 3 + 3 + 4 + 1 + 5 + 5 + 5 + 4 + 5). 

Dokonywanie zmian w umowach ograniczone nowelizacją PZP >>>

Po tym wszystkim i upływie co najmniej 30 dni zamawiający będzie mógł zawrzeć umowę. Pamiętajmy jednak, że jest to wyliczenie uproszczone. Należy do niego jeszcze dodać 7 albo 14 dni na składanie ofert.

Jak na czas trwania przetargu wpłynie zastosowanie art. 24aa p.z.p., zgodnie z którym zamawiający może najpierw dokonać oceny ofert, a następnie zbadać, czy wykonawca, którego oferta została oceniona jako najkorzystniejsza, nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu. Uda się wyeliminować pierwsze czynności przedłużające postępowanie. Wezwania zostaną wystosowane dopiero po wyborze oferty, a więc wyliczenie wyglądałoby następująco: X + 5 (czas na ocenę ofert) + 5 (wezwanie wykonawcy na podstawie art. 26 ust. 2 p.z.p. do złożenia oświadczeń i dokumentów oraz oświadczenia o grupie kapitałowej) + 4 (ewentualne wezwanie w trybie art. 26 ust. 3 p.z.p.) + 5 (termin na wniesienia odwołania po informacji o wyborze oferty najkorzystniejszej). Czas trwania postępowania kurczy się więc do 19 dni. Do tego znów trzeba dodać czas na złożenie ofert (7 albo 14 dni).

Nowelizacja PZP rozrusza rynek zamówień publicznych >>>

W zależności od wariantu proceduralnego postępowanie, od ogłoszenia do zawarcia umowy trwać będzie co najmniej 37 (44 roboty budowlane) dni albo 26 (33 roboty budowlane) dni.

Wyliczenie dla przetargu unijnego należałoby zmodyfikować o termin składania ofert wynoszący 40 dni (art. 18 pkt 5 lit. a nowelizacji p.z.p.), 10 dniowy termin na dostarczenie przez wykonawcę najwyżej sklasyfikowanego dokumentów w trybie art. 26 ust. 2 p.z.p. i również zasadniczo 10 dniowy termin na wnoszenie odwołań wynikający z art. 182 p.z.p. Jak to wpłynie na czas trwania postępowania? Zachęcam do liczenia.