Wniosek złożony w tej sprawie przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest wiążący dla organu prowadzącego szkołę lub placówkę. Poza kontrolą organu prowadzącego szkołę i także poza kontrolą Sądu pozostaje merytoryczna zasadność złożonego przez kuratora wniosku.

Zarząd powiatu odwołał dyrektora szkoły ze stanowiska. W uchwale wskazano, że przyczyną odwołania w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia był wiążący wniosek kuratora oświaty. Uchwała została podjęta większością głosów, przy obecności 3 z 5 członków zarządu powiatu. Przewodniczący zarządu – starosta powiatu na tym posiedzeniu zarządu był nieobecny, obradom przewodniczył wicestarosta.

Skarżący zakwestionował zasadność podjętej uchwały. W uzasadnieniu postawił zakwestionował legalność wydania przez zarząd powiatu uchwały o odwołaniu go ze stanowiska dyrektora wskazując, iż jest to kompetencja rady powiatu. Dodał, że gdyby nawet uznać, że kwestia odwołania ze stanowiska dyrektora należała do kompetencji zarządu powiatu, to czynność ta, jako należąca do zakresu administracji publicznej, wymagała podpisu starosty. Tymczasem zaskarżona uchwała nie została podpisana przez starostę, gdyż był on na posiedzeniu zarządu powiatu nieobecny, co czyni uchwałę nieważną.

WSA rozpatrując skargę przypomniał, iż w myśl art. 36a ust. 1 ustawy o systemie oświaty stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza organ prowadzący szkolę. Stosownie do art. 38 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce, odwołuje nauczyciela ze stanowiska kierowniczego m.in. w razie złożenia przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny wniosku, o którym mowa w art. 34 ust. 2a. Jak wynika wprost z brzmienia art. 5 c pkt 2 ustawy o systemie oświaty , w przypadku szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, zadania i kompetencje organu prowadzącego, wykonuje odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta) zarząd powiatu, zarząd województwa. Ponieważ zespół szkół ponadgimnazjalnych jest powiatową jednostką organizacyjną, zarząd powiatu był organem właściwym do podjęcia uchwały o odwołaniu dyrektora tej jednostki. Poglądy skarżącego, że organem właściwym do jego odwołania ze stanowiska dyrektora była rada powiatu bądź starosta nie znajdują oparcia w obowiązujących przepisach. Jak stanowi art. 26 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie powiatowym   zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu. W skład zarządu powiatu wchodzą starosta jako przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Zdaniem WSA należało przyjąć, że odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły winno nastąpić, tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie, w formie uchwały zarządu powiatu.

WSA podkreślił, iż odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły jest sprawą z zakresu administracji publicznej. Jednakże mając taki charakter nie jest to sprawa indywidualna, rozstrzygana decyzją administracyjną, o której mowa w art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego . Od decyzji wydanej w sprawach indywidualnych służy odwołanie, co wynika z art. 127 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego , jak też z art. 38 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym . Odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły, jako niemające charakteru indywidualnej sprawy rozstrzyganej decyzją administracyjną, podlega ocenie, co do zgodności z prawem nie w trybie odwoławczym przewidzianym w Kodeksie postępowania administracyjnego , ale w trybie nadzoru nad działalnością jednostki samorządu terytorialnego, przewidzianej w akcie prawnym dotyczącym tej jednostki , w tym wypadku w trybie art. 87 ustawy o samorządzie powiatowym . Z tego względu uchwałę zarządu powinni, zgodnie ze statutem podpisać obecni na posiedzeniu członkowie zarządu, co nastąpiło.

WSA przypomniał, iż art. 34 ust. 1 ustawy o systemie oświaty stanowi, że jeżeli szkoła lub placówka albo organ prowadzący prowadzi swoją działalność z naruszeniem przepisów ustawy, organ sprawujący nadzór pedagogiczny może polecić, w drodze decyzji, usunięcie uchybień w wyznaczonym terminie. Przesłanką wydania decyzji, o której mowa w tym przepisie, jest prowadzenie przez szkołę lub placówkę działalności z naruszeniem przepisów ustawy. W rozpoznawanej sprawie taka właśnie decyzja, określająca termin usunięcia stwierdzonych naruszeń, została przez kuratora oświaty i stała się decyzją ostateczną. Sankcją, jaką organ sprawujący nadzór pedagogiczny stosuje w razie niewykonania obowiązków nałożonych w myśl ust. 1 lub 2 art. 34 ustawy, jest przewidziane w art. 34 ust. 2a ustawy o systemie oświaty  odwołanie dyrektora ze stanowiska z końcem lub w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Wniosek złożony w tej sprawie przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest, jak stanowi przepis, wiążący dla organu prowadzącego szkołę lub placówkę. W ocenie WSA, takie sformułowanie powyższego przepisu oznacza, że w rozpatrywanej sprawie poza kontrolą organu prowadzącego szkołę i także poza kontrolą Sądu pozostaje merytoryczna zasadność złożonego przez kuratora wniosku. Uchybienia oraz termin i sposób ich usunięcia mogą być kwestionowane przez dyrektora szkoły jedynie w odwołaniu od decyzji, a następnie ewentualnie w skardze do sądu administracyjnego. Natomiast, gdy decyzja wydana w trybie art. 34 ust. 1 ustawy o systemie oświaty stała się ostateczna i pozostaje w obrocie prawnym, wniosek o odwołanie dyrektora szkoły z uwagi na nie usunięcie w wyznaczonym terminie wskazanych w niej uchybień, jest dla organu prowadzącego szkołę wiążący, a trafność wskazanych w nim zarzutów nie podlega ponownej kontroli. W takiej sytuacji organ prowadzący szkołę miał obowiązek odwołania dyrektora ze stanowiska, co wynika jednoznacznie z brzmienia art. 38 ust. 1 pkt 1 c) ustawy o systemie oświaty . Przepis ten bowiem stanowi, że organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce odwołuje nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w razie złożenia przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny wniosku. Użycie przez ustawodawcę sformułowania "odwołuje" jednoznacznie wskazuje, że podjęcie takiej decyzji jest obligatoryjne. Organ prowadzący szkołę nie ma zatem żadnej swobody decyzyjnej i nie może podjąć innego rozstrzygnięcia niż odwołanie dyrektora z zajmowanej funkcji. Podjęcie innego rozstrzygnięcia stanowiłoby jawne naruszenie wskazanego przepisu.


Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)