Czy wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, o którym mowa w art. 21 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, sporządzany przez przedsiębiorstwo wodociągowe, winien obejmować nowe inwestycje wodno-kanalizacyjne planowane do realizacji przez gminę ze środków budżetowych?


Czy w planie przedsiębiorstwo może wskazywać gminę jako finansującą założenia określone w planie?

Odpowiedź:

Plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych będących w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego dotyczy co do zasady inwestycji realizowanych (i finansowanych) przez przedsiębiorstwo.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 21 ust. 1-7 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) - dalej u.z.z.w. przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne opracowuje wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych będących w jego posiadaniu. Plan określa w szczególności:
- planowany zakres usług wodociągowo-kanalizacyjnych;
- przedsięwzięcia rozwojowo-modernizacyjne w poszczególnych latach;
- przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie wody oraz wprowadzanie ścieków;
- nakłady inwestycyjne w poszczególnych latach;
- sposoby finansowania planowanych inwestycji.

Plan powinien być zgodny z kierunkami rozwoju gminy określonymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, z ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz ustaleniami zezwolenia wydanego temu przedsiębiorstwu na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przedkłada plan wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), który sprawdza, czy spełnia on powyższe warunki. Jeśli tak, rada gminy uchwala w terminie 3 miesięcy od dnia przedłożenia planu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta). Obowiązek opracowania planu nie dotyczy przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, które nie planują budowy urządzeń wodociągowych lub urządzeń kanalizacyjnych.

Przepis ten należy rozpatrywać łącznie z treścią art. 3 i art. 15 u.z.z.w. Zgodnie z art. 3 u.z.z.w., zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Gmina ustala kierunki rozwoju sieci w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie zaś z art. 15 ust. 1 u.z.z.w. przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1 u.z.z.w.

Na podstawie powyższych przepisów charakter prawny powyższego planu nie jest do końca jasno określony. Plan o którym mowa w art. 21 u.z.z.w. dotyczy urządzeń będących w posiadaniu przedsiębiorstwa (niezależnie od tego, czyją są własnością). Jeśli przedsiębiorstwo nie planuje inwestycji w infrastrukturę, to nie ma obowiązku sporządzenia planu - nawet jeśli gmina ma zamiar realizacji jakichś inwestycji w tym zakresie. Co do zasady więc plan dotyczy inwestycji realizowanych (i finansowanych) przez przedsiębiorstwo.

Plan ten jest jednak również instrumentem służącym współpracy pomiędzy gminą a przedsiębiorstwem (który może być prywatnym podmiotem). Realizacja inwestycji w zakresie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wymaga bowiem zsynchronizowania działań podejmowanych przez różne podmioty, i plan stwarza ramy prawne takiej synchronizacji. Z tego względu - jak się wydaje - w planie mogą być uwzględnione inwestycje planowane przez gminę, jeśli ich realizacja warunkuje budowę urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych (kolejnych etapów inwestycji) przez przedsiębiorstwo. Nie oznacza to jednak obowiązku ujęcia tych inwestycji w planie, zwłaszcza, jeśli gmina nie podjęła jeszcze ostatecznych decyzji w zakresie tych inwestycji. Trzeba mieć też na uwadze, że plan ten nie może zastępować podejmowania przez organy gminy działań dotyczących realizacji inwestycji ze środków budżetowych - w formach przewidzianych przepisami prawa; nie stanowi umowy ani innego aktu zobowiązującego gminę do realizacji określonych inwestycji. Zadaniem przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego nie jest czuwanie nad wykonywaniem zadań własnych przez gminę.