W postępowaniu egzekucyjnym nie ocenia się zgodności decyzji podatkowej z prawem

Zgodność z prawem decyzji podatkowej, na podstawie której wierzyciel wystawił i doręczył zobowiązanemu tytuł wykonawczy, nie stanowi kryterium oceny zgodności z prawem wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego, nawet jeżeli w charakterze organu podatkowego i wierzyciela działał ten sam organ administracji uznał NSA.

 
Wójt gminy określił spółce wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości. Spółka nie zpałaciła należnego podatku w ziązku z tym wójt działając już jako wierzyciel wystawił tytuły wykonawcze. Tytuły obejmowały zaległości w podatku od nieruchomości za poszczególne miesiące. W wyniku zastosowania środka egzekucyjnego uzyskano od spółki kwoty, które pokryły całość zaległości podatkowe.

Spółka wniosła zarzuty na postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie tytułów egzekucyjnych. Jej zdaniem bowiem wierzyciel wystawił tytuły wykonawcze na podstawie wydanej poprzednio przez siebie niezgodnej z prawem decyzji podatkowej, która później, po wystawieniu i doręczeniu tytułów wykonawczych oraz wyegzekwowaniu objętego nimi świadczenia, została uchylona.
 

W sprawie ocenie prawnej podlegało sporne zagadnienie: czy wierzyciel spowodował niezgodne z prawem wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego.

NSA rozpatrując sprawę przypomniał, iż na podstawie art. 1a pkt 13 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.), ilekroć w ustawie tej mowa jest o wierzycielu, rozumie się przez to podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym. Przytoczona definicja prawna wierzyciela nie obejmuje wydawania decyzji, które następnie stanowić mogą podstawę do wystawienia egzekucyjnego tytułu wykonawczego, nawet w przypadku, w którym decyzję taką wydał organ podatkowy, który następnie przystąpił do wykonywania funkcji wierzyciela. Ocena prawidłowości i zgodności z prawem decyzji, na podstawie której wystawiony został tytuł wykonawczy, nie stanowi więc elementu oceny zachowania wierzyciela, który wykonując funkcje nie występował już jako wydający decyzję organ podatkowy.

NSA podkreślił, iż ocena zgodności z prawem decyzji, na podstawie której wystawiono tytuł wykonawczy, może być realizowana w odpowiednim postępowaniu jurysdykcyjnym, na przykład w postępowaniu odwoławczym, nie zaś w postępowaniu egzekucyjnym. Określenie, zgodnie z prawem, w drodze decyzji administracyjnej obowiązku, które podlegać może wykonaniu w postępowaniu egzekucyjnym, i obciążenie kosztami tego postępowania na podstawie art. 64c § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, to dwie różne sprawy administracyjne. Zatem zgodność z prawem decyzji podatkowej, na podstawie której wierzyciel wystawił i doręczył zobowiązanemu tytuł wykonawczy, nie stanowi kryterium oceny zgodności z prawem wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego, nawet jeżeli w charakterze organu podatkowego i wierzyciela działał ten sam organ administracji – uznał NSA.

Wyrok NSA z 29 stycznia 2013 r., sygn. akt II FSK 3020/12, prawomocny