W dowodzie OT - jaki urząd wystawił w pozycji podstawa prawna i forma wykładni wpisano teatr jako użytkownika bez tytułu prawnego.

W jaki sposób przyjąć do ewidencji grunt na którym stoi teatr?

Jakich księgowań należy dokonać?

Czy przyjęty grunt należy amortyzować?

Z jaką datą przyjąć grunt na stan, jeżeli dokument OT był wystawiony z datą 20 lutego 2002 r.?

Odpowiedź

Organizator (urząd marszałkowski) tworząc lub przekształcając teatr w samorządową instytucję kultury zobowiązany był do nieodpłatnego przekazania między innymi nieruchomości, w tym gruntów niezbędnych do prowadzenia działalności statutowej teatru.

Uzasadnienie

Podmioty, których działalność statutowa polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury działają na mocy ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.) - dalej u.o.p.d.k., jako instytucje kultury. Samorządowe i państwowe instytucje kultury działają na podstawie aktu założycielskiego oraz statutu nadanego przez organizatora (organ założycielski).

Podmiot tworzący instytucję kultury (organizator) zobowiązany był do zapewnienia jej środków niezbędnych do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym działalność jest prowadzona (art. 12 u.o.p.d.k.). Na mocy art. 29 u.o.p.d.k., wartość majątku instytucji kultury odzwierciedla fundusz instytucji kultury. Przedstawia on wartość wydzielonego instytucji mienia jak również mienia nabytego w trakcie działania podmiotu.
Organizator tworząc instytucję kultury zobowiązany był do przekazania jej na własność środki trwałe, nakłady inwestycyjne na mocy protokołu zdawczo-odbiorczego, w tym grunty.

Na mocy art. 51 i 56 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) - dalej u.g.n. samorządowa osoba prawna, w tym instytucja kultury z dniem utworzenia powinna zostać wyposażona w nieruchomości niezbędne do prowadzenia działalności statutowej. Wyposażenie polega na przeniesieniu na rzecz samorządowej osoby prawnej własności nieruchomości albo oddaniu jej nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste. Wyposażanie to następuje nieodpłatnie oraz nie pobiera się pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego.

W akcie o utworzeniu samorządowej instytucji kultury rozstrzyga się już o wyposażeniu tej instytucji w nieruchomości. Przeniesienie na samorządową osobę prawną (instytucję kultury) własności nieruchomości lub oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste odbywa się w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego (art. 53 u.g.n.).

Zdarzają się przypadki, że samorządowe instytucje kultury dysponują należącymi do jednostek samorządu terytorialnego nieruchomościami, wykorzystywanymi na potrzeby statutowe tych instytucji na zasadzie przekazywania im nieruchomości w trwały zarząd. Jest to praktyka niewłaściwa, która nie znajduje podstaw w obowiązujących przepisach regulujących dysponowanie publicznymi nieruchomościami.

Warto dodać, iż instytucja kultury nieposiadająca prawa własności budynków, prawa własności gruntów lub użytkowania wieczystego winna wystąpić do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego o uwłaszczenie. Uwłaszczenia dokonuje się nieodpłatnie na wniosek instytucji kultury z zachowaniem nabytych w międzyczasie praw osób trzecich do nieruchomości. W przypadku nieuregulowanej sytuacji majątkowej organizator może domagać się aby wpływy z oddawania nieruchomości np. najem trafiały do budżetu organizatora.

Uwagi

Wartość początkową środków trwałych - z wyjątkiem gruntów - zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek używania lub upływu czasu. Oznacza to, iż nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych od gruntów.

Przykład

W księgach instytucji kultury nieodpłatnie otrzymane składniki majątku trwałego, w tym grunty, pod datą przekazania, odnoszone są na zwiększenie funduszu instytucji kultury zapisem:
Wn konto 011 Środki trwałe
Ma konto 800 Fundusz jednostki..