Rada gminy, powołując się m.in. na art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku , ustaliła regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. W jednym z zapisów regulaminu rada gminy zobowiązała właścicieli nieruchomości do usuwania z terenu nieruchomości wraków pojazdów mechanicznych.
Organ nadzoru, dokonując kontroli uchwały, zwrócił uwagę, iż sprawy utrzymania czystości i porządku na terenie gminy należą do zadań własnych gminy. Przepis art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku upoważnił radę gminy do ustalenia, w drodze uchwały, szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, w zakresie określonym w art. 4 ust. 2 pkt 1-8. Ustawodawca nieprzypadkowo doprecyzował w art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku wymagania, które mogą być wprowadzone uchwałą w sprawie regulaminu czystości i porządku. Zadaniem legislacji gminnej przewidzianej w art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku jest określenie wymagań dotyczących utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości, lecz wyłącznie w zakresie wynikającym z art. 4 ust. 2 ustawy. Wyliczając bowiem w art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku komponenty regulaminu ustawodawca nie posłużył się zwrotem "w szczególności" ani podobnym, co oznacza, że wyliczenie zamieszczone w art. 4 ust. 2 ma charakter wyczerpujący. W uchwale rady gminy nie wolno zatem zamieszczać postanowień, które wykraczałyby poza treść art. 4 ustawy.
Tymczasem rada gminy w zapisie regulaminu wykroczyła poza zakres upoważnienia wskazanego w art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku zobowiązując właścicieli nieruchomości do usuwania z terenu nieruchomości wraków pojazdów mechanicznych. Zauważyć należy, iż pojęcie "utrzymanie porządku" w rozumieniu ustawy ogranicza się do gromadzenia, zbierania i usuwania odpadów komunalnych, nie zaś do usuwania z terenu nieruchomości wraków pojazdów mechanicznych, niemieszczących się w definicji odpadów.
Wojewoda podkreślił, iż regulamin utrzymania czystości i porządku stanowi akt prawa miejscowego, dlatego też konieczne jest formułowanie zawartych w nim postanowień na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego. Stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego akty prawa miejscowego winny regulować kwestie wynikające z delegacji ustawowej w taki sposób, by przyjęte w oparciu o nią normy uzupełniały, wydane przez inne podmioty, przepisy powszechnie obowiązujące, kształtujące prawa i obowiązki ich adresatów. Co więcej - sens takiego unormowania na gruncie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku, tkwi w tym, że w obowiązującym stanie prawnym każde niewykonanie obowiązków określonych w uchwale rady gminy wydanej na podstawie art. 4 tej ustawy jest wykroczeniem z jej art. 10 ust. 2a. Z uwagi na powyższe organ stanowiący gminy może dokonywać regulacji prawnych tylko w takim zakresie, w jakim został wyraźnie do tego upoważniony.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.)
Zobacz orzeczenie:
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 23 marca 2010 r., sygn. akt PN.0911-48/10