Usunięcie drzew lub krzewów zagrażających funkcjonowaniu linii energetycznych

Kto wydaje zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów zagrażających funkcjonowaniu linii energetycznych rosnących na terenach prywatnych będących lasem?

Zgodnie z ustawą z dnia 17 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2011 r. Nr 34, poz. 170) usunięcie drzew lub krzewów zagrażających funkcjonowaniu urządzeń np. linii energetycznych rosnących na terenach prywatnych niebędących lasem następuje po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta / burmistrza.

Kto wydaje zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów zagrażających funkcjonowaniu urządzeń np. linii energetycznych rosnących na terenach prywatnych będących lasem?

Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości. Jeżeli posiadacz nieruchomości nie jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym, do wniosku dołącza się zgodę jej właściciela.

Czy starosta wydaje zgodę na wycinkę drzew jako właściciel gruntów będących własnością Skarbu Państwa – PKP z adnotacją teren zamknięty?
  

Odpowiedź

Starosta nie jest organem właściwym do wydawania zezwolenia na usunięcie drzew zagrażających bezpieczeństwu liniom energetycznym z terenu leśnego, którego właścicielem jest Skarb Państwa. Ustawa o lasach  nie daje odpowiedzi na pytanie, który z organów będzie organem właściwy do wydania decyzji na usunięcie drzew zagrażających bezpieczeństwu urządzeniom przesyłowym na terenie zamkniętym. Zawsze podstawą do usunięcia drzew w lesie powinien być dokument urządzeniowy – Plan Urządzenia Lasu (PUL).

Sprawy związane z usuwaniem drzew zagrażających bezpieczeństwu linii energetycznych powinna regulować umowa dzierżawy lub służebność przesyłu oraz plan urządzeniowy.

W przypadku, gdy grunt jest wyłączony z produkcji leśnej i w ewidencji gruntów i budynków figuruje jako grunt inny niż leśny, zezwolenie na usunięcie drzew z terenu, którego właścicielem jest Skarb Państwa wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta, a w przypadku, gdy jest on wpisany rejestru zabytków – wojewódzki konserwator zabytków. Zastosowanie będzie miała ustawa o ochronie przyrody , która wskazuje organy właściwe do wydania zezwolenia na wycinkę, a nie art. 378 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.).
 

Uzasadnienie

Rozstrzygnięcie zależy od wielu okoliczności:

Po pierwsze: czy grunt leśny będący we władaniu SP, posiada plan urządzeniowy i czy przedsiębiorstwo energetyczne zawarło umowę dzierżawy lub umowę o służebności przesyłu. Jeśli tak, to mamy sytuację wręcz idealną. W umowie dzierżawy może być wskazane, że określony pas gruntu będzie wolny od drzew wysoko rosnących, a także sposób zawiadomienia właściciela o usuwaniu drzew, które same wyrosły, obowiązek cechowania, itp. Drzewa będą mogły być usuwane również na podstawie Planu Urządzenia Lasu, który określa ilość pozyskania drewna w okresie 10 lat, na terenie którym zakład włada na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej. Z kolei służebność przesyłu umożliwia wprost wycinanie drzew, które mogą zagrażać urządzeniom (art. 39a ust. 3 ustawy o lasach ). W tym celu nie będzie potrzebna zgoda właściciela lasu, czy decyzja właściwego organu.

Po drugie: czy grunt został wyłączony z produkcji leśnej, na którym posadowiono słupy energetyczne, co jednocześnie ujawniono w ewidencji gruntów i budynków.

Samo wyłączenie gruntu z produkcji leśnej, np. pasa o kilkunastometrowej szerokości na podstawie art. 12 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych , nie powoduje automatycznie zmiany charakteru gruntu z leśnego na grunt o innym przeznaczeniu, nawet jeśli podmiot, który uzyskał decyzję uiścił należności, opłatę roczną oraz odszkodowanie za przedwczesny wyrąb drzewostanu. Dopiero zmiana wprowadzona w ewidencji gruntów i budynku w odniesieniu do przedmiotowego terenu sprawia, że usuwanie drzew na tym terenie będzie wyłączone spod reżimu ustawy o lasach . Jeśli w ewidencji gruntów taka zmiana zostanie wprowadzona, to zastosowanie będzie miała ustawa o ochronie przyrody i niezależnie od tego, że dany grunt jest terenem zamkniętym w rozumieniu art. 2 pkt 9 Prawa geodezyjnego i kartograficznego , organem właściwym do wydania zezwolenia na usunięcie drzew będzie organ, o którym mowa w art. 83 ust. 1 lub ust. 2 ustawy o ochronie przyrody .

Po trzecie: gdy teren leśny posiada wprawdzie plan urządzeniowy, ale zakład energetyczny korzysta z gruntu bez umowy i nie uzyskał służebności przesyłu.

W tym przypadku sprawa jest bardziej zagmatwana, gdyż właściciel lasu (SP – PKP) może nie wydać zgody na usunięcie drzew, nawet gdyby PUL umożliwiał taką wycinkę. Wtedy jedynym rozwiązaniem jest uzyskanie zgody zastępczej sądu w miejsce zgody właściciela, w trybie art. 64 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) na usunięcie pojedynczych drzew, określając je co do gatunku, wieku, wysokości wraz z uzasadnieniem przyczyny usunięcia. W tym samym wniosku zakład energetyczny musiałby również przedstawić PUL dotyczący fragmentu lasu. Natomiast, gdy właściciel wyrazi taką zgodę, to drzewa będą mogły być usunięte na podstawie PUL (jako pozyskanie drewna).

Po czwarte: gdy na danym terenie nie ma planu urządzeniowego, a zakład energetyczny nie zawarł z właścicielem lasy ani umowy dzierżawy, ani nie uzyskał służebności przesyłu. Wtedy w zasadzie nie ma prawnej możliwości usunięcia drzew zagrażających bezpieczeństwu urządzeń, bo ustawa o lasach nie wskazuje organu właściwego do wydania w takim przypadku decyzji. Okoliczności faktyczne mogą jednak zmusić właściciela do wyrębu drzew i poniesienia odpowiedzialności karnej, przy czym o tym, czy będzie on odpowiadał za popełnienie wykroczenia czy za popełnienie przestępstwa zadecyduje wartość drewna. Zakład będzie musiał również naprawić szkodę, czyli zapłacić właścicielowi lasu odszkodowanie za wyrąb drzew. W przypadku bezprawnego usunięcia drzew z lasu, ustawa o lasach nie przewiduje odpowiedzialności administracyjnej.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.)
Ustawa z dnia 17 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2011 r. Nr 34, poz. 170)
Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.)