Ustawa o pracownikach samorządowych - stosowanie w powiązaniu z przepisami ustrojowymi

Ustawa o pracownikach samorządowych, ktra zastąpiła analogiczną regulację z dnia 22 marca 1990 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.), jest aktem prawnym kompleksowym, ale jej stosowanie rwnież przynosi w praktyce trudności.

Jakkolwiek w założeniach projektu rządowego zawartego w druku nr 752 wskazano na potrzebę spójnej regulacji, to jednak nie można oczekiwać, że obejmie ona wszelkie kwestie dotyczące pracowników samorządowych. Byłoby to rozwiązanie sprzeczne z powszechnie przyjętym założeniem o systemowym charakterze prawa. Dlatego również po wejściu w życie tej ustawy o pracownikach samorządowych w kwestiach związanych z pracownikami samorządowymi należy nadal stosować również inne obowiązujące przepisy. Przede wszystkim dotyczy to ustaw ustrojowych dla poszczególnych rodzajów jednostek samorządowych (gmin, powiatów i województw).

Dowodem na trudności w systemowym stosowaniu ustawy o pracownikach samorządowych   mogą być dwa przypadki wynikające z działania jednostek samorządu terytorialnego, które zakończyły się wydaniem rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody (odpowiednio: Wojewody Mazowieckiego z dnia 24 sierpnia 2009 r., LEX nr 528030 oraz Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 27 maja 2009 r., LEX nr 515820).

Rada jednej z gmin województwa mazowieckiego uchwałą z lipca 2009 r. przyznała wójtowi miesięczny limit kwotowy na korzystanie ze służbowego telefonu komórkowego. Jako podstawę wydania tej uchwały wskazano art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym , który określa wyłączną właściwość rady gminy w „innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy”.

Wojewoda uznał powyższą uchwałę za podjętą bez podstawy prawnej, ponieważ art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy ustalanie wynagrodzenia wójta. Ustawa o pracownikach samorządowych doprecyzowuje powyższy zapis, określając w art. 8, że czynności z zakresu prawa pracy wobec wójta związane z nawiązaniem i rozwiązaniem stosunku pracy wykonuje przewodniczący rady gminy, a pozostałe czynności – wyznaczona przez wójta osoba zastępująca lub sekretarz gminy, z tym że wynagrodzenie wójta ustala rada gminy, w drodze uchwały.

Prawidłowe zastosowanie powyższych przepisów wskazuje, że czynności związane z ustaleniem dla wójta ryczałtu na używanie służbowego telefonu komórkowego wykonuje wyznaczona osoba zastępująca lub sekretarz gminy. Nie jest to bowiem zagadnienie związane z nawiązaniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, jak również nie dotyczy jego wynagrodzenia.

Drugi z przedstawionych stanów faktycznych dotyczy uchwały z kwietnia 2009 r., którą rada powiatu wprowadziła zmiany w Statucie tej jednostki samorządu terytorialnego. W § 1 pkt 2 ww. uchwały zawarto postanowienie, iż do wyłącznej właściwości rady powiatu należy ustalanie wynagrodzenia powiatowego rzecznika konsumentów.

Wojewoda zakwestionował powyższą uchwałę ze względu na treść ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.). Z art. 40 ust. 1 tej ustawy wynika, iż stosunek pracy z rzecznikiem konsumentów nawiązuje starosta. Zgodnie z art. 40 ust. 3 ustawy rzecznik konsumentów jest bezpośrednio podporządkowany staroście. Artykuł 40 ust. 5 ustawy stanowi zaś, że w pozostałym zakresie dotyczącym statusu prawnego rzecznika konsumentów stosuje się przepisy ustawy o pracownikach samorządowych .

Uprawnienie rady powiatu nie może wynikać z wnioskowania pośredniego, o czym świadczy treść art. 9 ustawy o pracownikach samorządowych , gdzie w sposób wyraźny ustawodawca upoważnił radę powiatu do ustalania wynagrodzenia starosty. Nie ma natomiast analogicznego przepisu ani w ustawie o pracownikach samorządowych , ani w ustawie o samorządzie powiatowym. Skoro stosunek pracy z rzecznikiem konsumentów nawiązuje starosta, to również do kompetencji starosty należy ustalenie wynagrodzenia rzecznika konsumentów.

Oznacza to, że starosta, w ramach uprawnienia do nawiązania stosunku pracy z powiatowym rzecznikiem konsumentów, jest również upoważniony do ustalania wynagrodzenia rzecznika.

Wojciech Federczyk


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458)
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurski z dnia 27 maja 2009 r. sygn. PN.0911-217/09,LEX nr 515820
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowiecki z dnia 24 sierpnia 2009 r. sygn. LEX.I.0911/71/09, LEX nr. 528030