Zgodnie z zamiarem prawodawcy, ustawa deregulacyjna ma zmniejszyć przeszkody biurokratyczne, które piętrzą się przed obywatelami. Ma to być osiągnięte przede wszystkim przez wprowadzenie konstrukcji oświadczeń w miejsce bądź obok dotychczas istniejących zaświadczeń wydawanych przez różne organy i instytucje. Oświadczenia te składane są przez zainteresowanych pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Wiele zmian w prawie wprowadzanych ustawą oddziałuje także na gminy, o czym organy samorządowe powinny pamiętać.
Zmiany wprowadzone w Kodeksie postępowania administracyjnego dotyczą art. 220. Organ administracji publicznej nie będzie mógł żądać zaświadczenia ani oświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, jeżeli są znane organowi z urzędu lub może się o nich dowiedzieć w łatwy sposób (w ustawie wymieniono źródła informacji). Zmiana ta wprost zrównuje w prawach instytucję zaświadczenia i oświadczenia.
Nowelizacja ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, z późn. zm.) powoduje, iż przy wydawaniu przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży nie będzie już można żądać okazania przez przedsiębiorcę zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub odpis z rejestru przedsiębiorców.
W ustawie o systemie oświaty zmieniono zasady przyznawania przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym. Osoba ubiegająca się o świadczenie będzie mogła przedstawić oświadczenia: o wysokości dochodów oraz o korzystaniu ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wprowadzono zmiany polegające na możliwości składania oświadczenia o braku zaległości podatkowych przez przedsiębiorcę wnioskującego o udzielenie zezwolenia. Dotyczy to zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie ochrony przed bezdomnymi zwierzętami lub prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierząt, a także grzebowisk i spalarni zwłok zwierzęcych i ich części
Znowelizowano również ustawę o gospodarce nieruchomościami . Zgodnie z nowym brzmieniem art. 77 ustawy wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej może być aktualizowana, nie częściej niż raz na trzy lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie. Ponadto w art. 116 regulującym wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego zniesiono obowiązek dołączenia do wniosku o wywłaszczenie pełnego odpisu z księgi wieczystej. Z chwilą wejścia w życie ustawy wystarczyć będzie złożenie stosownego oświadczenia. Jako że dostęp do ksiąg wieczystych jest elektroniczny i publiczny, nie ma konieczności pozostawiania obowiązku dołączania odpisu.
Zmiany wprowadzone w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz. 734, z późn.) stanowią, iż możliwe będzie składanie oświadczenia o powierzchni domu jednorodzinnego przez właściciela, który ubiega się o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Aby potwierdzić prawdziwość oświadczenia wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie mógł przeprowadzić wywiad środowiskowy. Podobne regulacje wprowadzono w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.) , gdzie określono przypadki, w których do uzyskania świadczeń rodzinnych wystarcza złożenie oświadczeń, zamiast zaświadczeń.
W zmianach wprowadzanych do ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.) zrezygnowano z konieczności dołączania przez przedsiębiorcę ubiegającego się o licencję na wykonywanie transportu drogowego taksówką szeregu dokumentów, w zamian za co będzie on musiał jedynie zamieścić NIP na wniosku. Istotna zmiana ma miejsce ustawie o pomocy społecznej , gdzie wyliczono dokumenty, na podstawie których określa się sytuację osobistą, dochodową, majątkową oraz rodzinną przy przeprowadzaniu wywiadu środowiskowego.
W przypadku ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7, z późn. zm.) wynikający z art. 15 ust. 4 obowiązek dołączenia do wniosku o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego zaświadczeń zmodyfikowano wprowadzając możliwość złożenia oświadczeń potwierdzających wymienione w ustawie sytuacje. Oświadczenia składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 106, poz. 622) wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2011 r., z zastrzeżeniem, że przepisy dotyczące aktualizowania wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego wchodzą w życie 1 stycznia 2012 r. W ustawie zawarto również szereg przepisów przejściowych, które stanowią art. 93 – 103.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 106, poz. 622)
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.)
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.)
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.)
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz. 734, z późn.)
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.)
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)
Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7, z późn. zm.)