Uproszczenia w wywozie zabytków za granicę

Uproszczenie procedur związanych z wywozem zabytkw za granicę stanowi jedną z kilku istotnych zmian, ktre wprowadza ustawa z dnia 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. 75, poz. 474).

Nowelizacja ustawy ogranicza katalog zabytków, na wywóz których konieczne jest wydawanie pozwolenia przez organy konserwatorskie, tylko do szczególnie cennych i wartościowych.


Wejście w życie nowelizacji z dniem 5 czerwca 2010 r. powoduje, że od tego dnia jednorazowego pozwolenia na stały wywóz zabytku za granicę wymagają zabytki zaliczane tylko do jednej z następujących kategorii:

1. zabytków archeologicznych, które mają więcej niż 100 lat i wchodzą w skład zbiorów archeologicznych lub zostały pozyskane w wyniku badań archeologicznych bądź przypadkowych odkryć;

2. elementów stanowiących integralną część zabytków architektury, wystroju wnętrz, pomników, posągów i dzieł rzemiosła artystycznego, które mają więcej niż 100 lat;

3. wykonanych dowolną techniką i na dowolnym materiale dzieł malarstwa, nieobjętych kategoriami wskazanymi w pkt 4 i 5, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 40.000 zł;

4. wykonanych na dowolnym materiale akwareli, gwaszy i pasteli, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 16.000 zł;

5. mozaik, nieobjętych kategoriami wskazanymi w pkt 1 i 2, oraz wykonanych dowolną techniką i na dowolnym materiale rysunków, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 12.000 zł;

6. oryginalnych dzieł grafiki i matryc do ich wykonania oraz oryginalnych plakatów, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 16.000 zł;

7. oryginalnych rzeźb, posągów lub ich kopii wykonanych tą samą techniką co oryginał, nieobjętych kategorią wskazaną w pkt 1, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 20.000 zł;

8. pojedynczych fotografii, filmów oraz ich negatywów, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 6.000 zł;

9. pojedynczych lub znajdujących się w zbiorach rękopisów, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 4.000 zł;

10. pojedynczych lub znajdujących się w zbiorach książek, które mają więcej niż 100 lat i ich wartość jest wyższa niż 6.000 zł;

11. pojedynczych map drukowanych i partytur, które mają więcej niż 150 lat i ich wartość jest wyższa niż 6.000 zł;

12. kolekcji i przedmiotów z kolekcji zoologicznych, botanicznych, mineralnych lub anatomicznych, których wartość jest wyższa niż 16.000 zł;

13. kolekcji o znaczeniu historycznym, paleontologicznym, etnograficznym lub numizmatycznym, których wartość jest wyższa niż 16.000 zł;

14. środków transportu, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 32.000 zł;

15. innych kategorii, niewymienionych w pkt 1-14, obejmujących zabytki, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 16.000 zł.



Zabytki, które nie mieszczą się w ww. kategoriach nie wymagają takiego pozwolenia, o ile nie są wpisane do rejestru zabytków, wchodzą w skład zbiorów publicznych, znajdują się w inwentarzach muzeów lub narodowym zasobie bibliotecznym.



Wskazane wyżej kategorie zabytków mogą być czasowo wywożone za granicę po uzyskaniu:

1. jednorazowego pozwolenia na czasowy wywóz zabytku za granicę albo

2. wielokrotnego pozwolenia indywidualnego na czasowy wywóz zabytku za granicę, albo

3. wielokrotnego pozwolenia ogólnego na czasowy wywóz zabytku za granicę.



Z kolei pozwolenia na wywóz za granicę nie wymagają:

1. zabytki nieobjęte kategoriami zabytków wymagających jednorazowego pozwolenia na stały wywóz za granicę;

2. zabytki przywiezione z terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej, które są objęte procedurą odprawy czasowej lub procedurą uszlachetniania czynnego w rozumieniu przepisów prawa celnego;

3. zabytki przywiezione z terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej, które były objęte procedurą dopuszczenia do obrotu ze zwolnieniem od należności celnych przywozowych, jeżeli wywóz tych zabytków następuje przed upływem 5 lat od dnia dopuszczenia do obrotu;

4. zabytki przywiezione z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej na okres nie dłuższy niż 3 lata, jeżeli wywozu tych zabytków dokonuje się na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej;

5. zabytki przywiezione z zagranicy przez osoby korzystające z przywilejów lub immunitetów dyplomatycznych, w tym przywiezione w celu urządzenia wnętrz przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych;

6. dzieła twórców żyjących;

7. zabytki przemieszczane przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej na terytorium państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej i objęte kategoriami A.1-A.15 wymienionymi w załączniku do rozporządzenia Rady (EWG) nr 116/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie wywozu dóbr kultury (Dz. Urz. WE L z dnia 10 lutego 2009 r., Nr 39, s. 1), jeżeli ich wartość jest niższa od progów finansowych wymienionych w pkt B tego załącznika;

8. zabytki, które posiadają potwierdzenie wwozu wystawione przez organ celny lub Straż Graniczną



Rozszerzeniu ulega katalog form ochrony zabytków o ustalenie ochrony w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.



Rozszerzeniu ulega zakres okoliczności, w których występuje obowiązek uwzględniania ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. W wyniku wejścia w życie nowelizacji, ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami uwzględnia się przy sporządzaniu i aktualizacji koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju województw, planów zagospodarowania przestrzennego województw, planu zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego powiatu, strategii rozwoju gmin, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego.



Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi gminną ewidencję zabytków w formie zbioru kart adresowych wszystkich zabytków nieruchomych z terenu gminy.



W gminnej ewidencji zabytków powinny być ujęte jedynie zabytki nieruchome wpisane do rejestru, inne zabytki nieruchome znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, inne zabytki nieruchome wyznaczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.



Wejście w życie nowelizacji powoduje również, że przy rozpatrywaniu wniosków o udzielanie dotacji celowej z budżetu państwa przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. W efekcie, w przypadku odmowy udzielenia dotacji nie ma zastosowania droga odwoławcza przewidziana w Kodeksie postępowania administracyjnego.