Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie ograniczenia używania materiałów wybuchowych i pirotechnicznych na terenie gminy. Uchwałą wprowadziła zakaz używania bez zezwolenia materiałów wybuchowych i pirotechnicznych na terenie gminy oraz zakaz sprzedaży materiałów pirotechnicznych. Ponadto w ramach uchwały określono warunki i procedurę uzyskania zezwolenia na zorganizowany pokaz detonacji materiałów wybuchowych i pirotechnicznych.

W ocenie organu nadzoru zapisy uchwały naruszają obowiązujący porządek prawny, w tym w szczególności przywołane w podstawie prawnej uchwały przepisy art. 40 ust. 3 i 4 ustawy o samorządzie gminnym . Stosownie do treści przywołanego przepisu w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Wojewoda zwrócił uwagę, iż upoważnienie dla rady gminy do stanowienia przepisów porządkowych na gruncie normy ujętej w art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym nie podlega wykładni rozszerzającej, bowiem przepisy porządkowe mogą być wydawane jedynie w wyjątkowych, ściśle określonych okolicznościach wskazanych w ww. przepisie.

W ocenie organu nadzoru rada gminy błędnie uznała, że materia ujęta w ramach kwestionowanej uchwały nie jest wystarczająco unormowana w obowiązującym porządku prawnym. Zakaz używania materiałów wybuchowych i pirotechnicznych, określony w uchwale, zawiera w sobie przepis art. 51 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2007 r. Nr 109, poz. 756 z późn. zm.), wprowadzający odpowiedzialność za wykroczenie sprawcy, który krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym. Natomiast zakaz sprzedaży materiałów pirotechnicznych w handlu okrężnym, określony w uchwale stanowi modyfikację, regulacji ujętej w ustawie z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U. z 2002 r. Nr 117, poz. 1007 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie wykazu wyrobów pirotechnicznych, na których nabywanie, przechowywanie lub używanie nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia. Zatem zdaniem organu nadzoru podjecie kwestionowanej uchwały w istocie powoduje wkroczenie w obszar regulacji ustawowej celem jej modyfikacji i dostosowania do lokalnych potrzeb gminy.

Ponadto w ocenie organu nadzoru nie występuje druga z ustawowych przesłanek, upoważniająca rady gminy do stanowienia przepisów porządkowych - przesłanka niezbędności ochrony zagrożonych dóbr określonych w art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym , dla przeciwdziałania któremu niezbędne jest wydanie przepisów porządkowych. Upoważnienie do wydawania przepisów porządkowych stanowi wyjątek od zasady stanowienia aktów prawa miejscowego na podstawie szczegółowych upoważnień ustawowych. Wydawanie tych przepisów może mieć miejsce w sytuacjach niecierpiących zwłoki, wymagających natychmiastowej reakcji, co oznacza, że zagrożenie jest tego, rodzaju, że wymaga, podjęcia niezwłocznego działania prawodawczego przez uprawnione do tego organy gminy. Organ nadzoru zwrócił uwagę, że o istocie przepisów porządkowych, których celem jest potrzeba natychmiastowej ochrony dóbr prawnie chronionych, świadczą również przepisy dotyczące wejścia ich w życie. Natomiast jak wynika z brzmienia uchwały rady gminy, termin jej wejścia w życie nie został bliżej określony. To, zdaniem organu nadzoru wskazuje na okoliczność, że zagrożenie, które potencjalnie miałoby być zwalczane przez kwestionowaną uchwałę nie jest zjawiskiem wymagającym niezwłocznej prawodawczej ingerencji. W ocenie organu nadzoru przepisy porządkowe zostały przez ustawodawcę ustalone po to, aby umożliwić szybką ochronę istotnych wartości prawnych, gdy bezpośrednie zagrożenie wymusza niezwłoczne działanie prawodawcze. Zasadą, wynikający z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnym i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449), jest że przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie 3 dni od dnia ich ogłoszenia. To skrócenie czasu wejście w życie aktu porządkowego jest uzasadnione jego specyfiką, jest on bowiem wydawany w celu przeciwdziałania nagle pojawiającym się zagrożeniom życia, zdrowia, porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
Wojewoda stwierdził nieważność uchwały.


Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)


Pobierz orzeczenie:
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego z dnia 23 kwietnia 2010 r., PN.II.0911- 65 -10