Rozwiązanie umowy o zamówienie publiczne za porozumieniem stron jest możliwe i dopuszczalne na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) dalej p.z.p., pomimo braku bezpośredniego uregulowania powyższej materii w jej (ustawy) przepisach.

Możliwość dokonywania zmian w umowach o zamówienie wymaga doprecyzowania >>>

W p.z.p. nie ma jednoznacznych regulacji, które rozstrzygałyby, czy możliwe jest wcześniejsze zakończenie realizacji umowy na podstawie porozumienia stron. Co do zasady, strony umowy powinny w treści tejże umowy zawrzeć zapisy wskazujące na okoliczności pozwalające na wcześniejsze zakończenie jej wykonywania. W literaturze przedmiotu niektórzy wskazują, że zakaz wcześniejszego rozwiązania umowy w sprawie zamówienia publicznego wywieść trzeba z treści art. 144 ust. 1 p.z.p. Zgodnie z tym przepisem zakazane są istotne zmiany postanowień umowy w stosunku do treści oferty, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w siwz oraz określił warunki takiej zmiany. Skoro zatem zakazane są swobodne zmiany istotnych postanowień umowy o zamówienie publiczne, to tym bardziej nie jest dopuszczalne jej rozwiązanie za porozumieniem stron.

Udzielająca odpowiedzi nie podziela jednak przedmiotowego stanowiska. Wskazana powyżej interpretacja art. 144 ust. 1 p.z.p. wydaje się bowiem zbyt szeroka. Gdyby przedmiotowy przepis swoim zakresem miał obejmować czynność rozwiązania umowy za porozumieniem stron, to z pewnością racjonalny ustawodawca zakaz taki zawarłby w nim wprost. Zakaz rozwiązania umowy w sprawie zamówienia publicznego powinien wynikać bezpośrednio z jej przepisów. Takiego zakazu w p.z.p. jednak nie ma, a zatem zgodnie z art. 14 i 139 p.z.p. należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dalej k.c., w szczególności zaś do regulacji odnoszących się do zasady swobody umów (art. 353 1 k.c. ).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić trzeba, że na gruncie p.z.p. dopuszczalne jest rozwiązanie umowy w sprawie zamówienia publicznego za porozumieniem stron w każdym czasie.

Zasada swobody umów doznaje ograniczeń na gruncie zamówień publicznych >>>

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku KIO z dnia 4 lutego 2010 r. (KIO/UZP 1876/09; KIO/UZP 1881/09; KIO/UZP 1883/09), w którym wskazano: „Odnosząc się do argumentu powiązanego z art. 3531 k.c. i art. 58 § 2 k.c., tj. iż ze względu na charakter umowy (umowa na czas określony) sprzeczna z istotą i naturą stosunku jest możliwość wcześniejszego zerwania tego stosunku w drodze wypowiedzenia każdej ze stron (jedynie dla umów zawieranych na czas nieokreślony przewidziana została instytucja wypowiedzenia umowy) Izba wskazuje, że ustawa Prawo zamówień publicznych, poza przepisem szczególnym przyznającym zamawiającemu prawo odstąpienia od umowy (art. 145 ust. 1 ustawy P.z.p.), nie zawiera regulacji odnośnie rozwiązania umowy. W ocenie Izby wobec wskazanego braku (także braku zakazu), na podstawie przepisu art. 139 ustawy P.z.p. zastosowanie znajdzie kodeksowa zasada swobody umów. Wypowiedzenie zatem umowy o zamówienie publiczne (umowy zawartej na czas określony) będzie możliwe o tyle, o ile możliwość taka została przewidziana we wzorze umowy w sytuacji, gdy zajdą wskazane we wzorze umowy okoliczności uzasadniające wypowiedzenie albo do rozwiązania umowy dojdzie za porozumieniem stron.”

Podkreślić trzeba, że w porozumieniu stron o rozwiązaniu umowy winno określić się termin rozwiązania umowy. Nie jest dopuszczalne natomiast jedynie wprowadzenie zmian do treści umowy w zakresie terminu zakończenia jej wykonania. Takie właśnie rozwiązanie powoduje naruszenie art. 144 ust. 1 p.z.p., gdyż w ten sposób strony dokonują faktycznie istotnej zmiany postanowień umownych. Ponadto zauważyć należy, że rozwiązując umowę na podstawie zgodnej woli strony mogą również samodzielnie i zgodnie wskazać okres wypowiedzenia.