Wnioskodawczyni zwróciła się do wójta gminy o wymeldowanie z pobytu stałego byłego męża. W uzasadnieniu wskazała na przesłanki przemawiające za jego wymeldowaniem między innymi w postaci orzeczonego rozwodu a także przymusowego osadzenia byłego męża w szpitalu psychiatrycznym.

Wójt gminy, działając na podstawie przepisów art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tj.: Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.), orzekł o odmowie wymeldowania byłego męża wnioskodawczyni. W toku czynności wyjaśniających były mąż wnioskodawczyni poinformował organ, że nigdy dobrowolnie nie wyprowadził się z domu i że zamierza po opuszczeniu szpitala powrócić do miejsca stałego pobytu.


Wnioskodawczyni odwołała się do WSA. Jej zdaniem wskutek wydanej decyzji powstała fikcja prawna, gdyż jej były mąż w gruncie rzeczy nie przebywa w domu, z powodu umieszczenia go w szpitalu dla psychicznie chorych.

WSA rozpatrując sprawę podkreślił, iż opuszczenie przez osobę dotychczasowego miejsca pobytu stałego w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych następuje wówczas, gdy jest ono trwałe i dobrowolne, wynika z jej własnej woli. Innymi słowy, chodzi tu o sytuację, w której osoba fizyczna nie przebywa w lokalu mieszkalnym, w którym poprzednio miała zorganizowane centrum życiowe, a nie przebywanie to jest wynikiem woli tej osoby. Obie wymienione okoliczności, tj. "trwałość opuszczenia" i "dobrowolność opuszczenia" powinny wystąpić łącznie (kumulatywnie), aby można było uznać, że doszło do wypełnienia przesłanki opuszczenia lokalu na użytek wymienionego przepisu.

Zatem konieczne jest dokonanie oceny zamiaru osoby, która ma być wymeldowana. Niezbędnym w tej kwestii jest uwzględnienie obiektywnych przesłanek opuszczenia, takich jak: powód opuszczenia, możliwość dostępu do lokalu, wola powrotu i utrzymywania związków z miejscem stałego pobytu. WSA zwrócił uwagę, iż opuszczenie miejsca pobytu stałego, jako niezbędna przesłanka wymeldowania, określona w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, winna być rozumiana jako zaniechanie posiadania lokalu będącego dotychczasowym miejscem stałego pobytu i dobrowolne wyprowadzenie się do innego mieszkania. Rezygnacja z prawa do przebywania w lokalu powinna nastąpić w sposób wyraźny, poprzez złożenie stosownego oświadczenia, ale również poprzez odpowiednie zachowanie, które w sposób nie budzący wątpliwości wyraża wolę danej osoby. Opuszczeniem miejsca pobytu stałego jest zatem nie tylko fizyczne nie przebywanie, ale i zamiar opuszczenia danego lokalu, z jednoczesnym zerwaniem wszelkich związków z lokalem dotychczasowym i założeniem w nowym miejscu ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów. Samo przebywanie przez stronę postępowania w innym lokalu nie świadczy jeszcze o zamiarze trwałego opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego.

Zdaniem WSA w sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, że umieszczenie byłego męża skarżącej na mocy wyroku sądu w zakładzie psychiatrycznym stanowi trwałe i dobrowolne opuszczenie dotychczasowego miejsca zamieszkania.


Na podstawie:
Wyrok WSA w Krakowie z 19 lutego 2013 r., sygn. akt III SA/Kr 1072/12, nieprawomocne