Uchylenie ostatecznej decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej

Jak należy postąpić w sytuacji, gdy do starosty wpłynie wniosek o uchylenie ostatecznej decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej, ktrej nadano rygor natychmiastowej wykonalności?

Wydział budownictwa starostwa powiatowego wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek wójta danej gminy oraz nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności. Wójt gminy chce zrezygnować z realizacji inwestycji ze względu na brak środków finansowych na inwestycję i odszkodowania.


Co zrobić w sytuacji, gdy do wydziału budownictwa wpłynie wniosek wójta o uchylenie decyzji ZRID, jeśli został nadany jej rygor natychmiastowej wykonalności, a podziały nieruchomości zostały juz zatwierdzone decyzją?

Odpowiedź

W sytuacji gdy do starosty - jako organu I instancji - wpłynie wniosek o uchylenie ostatecznej decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej, organ winien rozważyć przeprowadzenie postępowania w trybie art. 155 k.p.a.

Uzasadnienie

Celem specustawy drogowej jest zdecydowane uproszczenie procedur przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194) - dalej u.z.p.d.p. w przepisie art. 11c odsyła do odpowiedniego stosowania k.p.a., który - w sytuacji weryfikacji decyzji w trybie zwykłym dopuszcza uchylenie decyzji w trybie odwoławczym wyłącznie w sytuacji gdy decyzja lub poprzedzające ją postępowanie dotknięte jest uchybieniem formalnym lub materialnym, z zastrzeżeniem art. 11g ust. 3 u.z.p.d.p. Organem wyższego stopnia kompetentnym do rozpoznania odwołania od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest w sytuacji wydania decyzji przez starostę - wojewoda (art. 11g ust. 1 pkt 1 u.z.p.d.p.).

W sytuacji natomiast gdyby decyzja zezwalająca na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna - co najprawdopodobniej zachodzi w rozpoznawanym przypadku - strona może ewentualnie żądać jej wzruszenia w trybie nadzwyczajnym tj. w drodze uchylenia decyzji w oparciu o art. 155 k.p.a. Zauważyć należy, że specustawa nie zawiera szczególnego uregulowania w zakresie uchylenia ostatecznej decyzji zarówno co do przesłanek ewentualnego uchylenia, jak również co do zakazu jej uchylenia, zawiera natomiast odesłanie do Kodeksu postępowania administracyjnego .

Tak więc w sytuacji gdy do starosty wpłynie wniosek o uchylenie ostatecznej decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej w trybie art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego koniecznym będzie przeprowadzenie postępowania w sprawie. Należy zauważyć, że przepisy u.z.p.d.p. nie wyłączają możliwości zastosowania przedmiotowego trybu, a poprzez odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego  tryb ten wydaje się być jedynym możliwym dla ewentualnego wyeliminowania ostatecznej decyzji z obrotu prawnego, w sytuacji gdy na podstawie uzyskanej decyzji inwestor nie przystąpił do rozpoczęcia robót budowlanych. U.z.p.d.p. zawiera bowiem rygorystyczne obostrzenia w odniesieniu do decyzji, w przypadku przystąpienia przez inwestora do robót budowlanych.

Dla zastosowania trybu z art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego  koniecznym jest istnienie decyzji ostatecznej (1), okoliczności, że za jej uchyleniem lub zmianą przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony (2) oraz zgoda strony na zmianę lub uchylenie decyzji (3) a także brak przeciwwskazań w przepisach ustaw szczególnych (4).

Przesłanką konieczną umożliwiającą uchylenie decyzji w trybie art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego  jest uzyskanie zgody wszystkich stron postępowania, a respektowanie tego wymagania jest bezwzględnym obowiązkiem organu administracji publicznej, a brak tej zgody stanowi rażące naruszenie prawa. Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że uchylenie przez organ administracji decyzji ostatecznej, bez zgody strony, która na mocy tej decyzji nabyła prawo, a zatem wbrew zasadzie art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego stanowi rażące naruszenie prawa i skutkuje stwierdzeniem nieważności takiej decyzji na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego . Zgoda strony na uchylenie lub zmianę decyzji musi być udzielona wyraźnie; nie może tu być mowy o domniemanej zgodzie, chociażby za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawiał "słuszny interes strony" .

Organem właściwym w sprawie zmiany lub uchylenia decyzji jest organ, który decyzję wydał, lub organ wyższego stopnia.

Należy zwrócić uwagę, na ugruntowany w piśmiennictwie i orzecznictwie sądowym pogląd, że "nowa" decyzja wydana w trybie art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego ma charakter decyzji uznaniowej, na co wskazuje użyte w komentowanym przepisie wyrażenie modalne "może".

Uchylenie decyzji w trybie art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego . wydaje się być wątpliwym, aczkolwiek jedynym z możliwych ewentualnych trybów do wzruszenia decyzji ostatecznej. Należy zwrócić uwagę na praktyczne problemy związane z tym trybem, w zakresie m.in. uzyskania zgody na uchylenie decyzji od stron postępowania. Nadto celem u.z.p.d.p. było wprowadzenie trybu usprawniającego wydawanie decyzji administracyjnych zezwalających na budowę dróg publicznych, z uwagi na przemawiający za ich realizacją interes publiczny, stąd też uchylenie ostatecznej decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej w oparciu o przesłankę interesu publicznego lub słusznego interesu strony wymagało będzie precyzyjnego uzasadnienia.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)