W myśl art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.) , drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w ustawie o drogach publicznych lub innych przepisach szczególnych. Zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu (art. 7 ust. 2 ww. ustawy ).
Uchwała zaliczająca daną drogę do kategorii dróg publicznych niewątpliwie ma charakter aktu prawa miejscowego. Jest to akt prawny o charakterze generalnym, skierowany do nieograniczonego kręgu adresatów, powszechnie obowiązujący na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego (por. wyrok NSA z dnia 18 listopada 1998 r., II SAB 98/99, LEX nr 46770). Drogi publiczne podlegają szczególnemu reżimowi prawnemu, z drogi takiej może korzystać każdy zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych. Ustawa o drogach publicznych zawiera liczne zakazy i dodatkowe obowiązki związane z korzystaniem z dróg publicznych, w tym np. opłaty za zajęcie pasa drogowego. Każdy potencjalny uczestnik ruchu musi mieć możliwość stwierdzenia, czy dany odcinek drogi jest drogą publiczną i jakiej kategorii. Ma to znaczenie dla sposobu korzystania z drogi oraz ewentualnie wniesienia stosownych opłat lub uzyskania zezwolenia na szczególne korzystanie z drogi.
Zaliczenie do kategorii dróg krajowych następuje w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu (art. 5 ust. 2 ustawy o drogach publicznych ), a więc aktu prawa powszechnie obowiązującego na terenie kraju. Zaliczenie do pozostałych kategorii dróg publicznych (i pozbawienie tej kategorii) również następuje w drodze aktów powszechnie obowiązujących, lecz tylko na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego.
Skoro uchwała o zaliczeniu drogi do kategorii drogi gminnej jest aktem prawa miejscowego, to na podstawie art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 197, poz. 1172 z późn. zm.) podlega obowiązkowi publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym i wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 197, poz. 1172 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)