Zgodnie z art. 98a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) , jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką z tego tytułu. Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. W orzecznictwie i praktyce samorządowej były różnice zdań, czy w tym okresie wystarczy wydać decyzję organu I instancji, czy też w terminie 3 lat musi zapaść decyzja ostateczna.
NSA w wyroku 7 sędziów z dnia 11 stycznia 2010 r., sygn. akt I OPS 5/09 (ONSAiWSA 2010/3/43) stwierdził kategorycznie, iż upływ trzyletniego terminu, o którym mowa w art. 98a ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami , dotyczy rozstrzygnięcia o ustaleniu opłaty adiacenckiej decyzją ostateczną. Wyrok ten, z racji wydania go w składzie 7 sędziów, zapewne będzie miał wpływ na interpretację tego przepisu przez samorządowe kolegia odwoławcze i wojewódzkie sądy administracyjne.
Inaczej jest w przypadku naliczania opłaty adiacenckiej po stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo po stworzeniu warunków do korzystania z wybudowanej drogi, na podstawie art. 145 ustawy o gospodarce nieruchomościami . Istotna różnica polega na tym, że w art. 145 ustawy jest zapis, że „wydanie decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie do 3 lat”. To sformułowanie może uzasadniać przyjęcie, że w tym terminie musi być wydana decyzja organu I instancji. Natomiast w art. 98a ust. 1 użyto sformułowania „ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie 3 lat”. To istotna różnica, „ustalenie opłaty adiacenckiej”, to coś innego niż tylko „wydanie decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej”.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.)