Artykuł pochodzi z LEX Zamówienia Publiczne.

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych dalej p.z.p., co do zasady nie wprowadza bezpośrednich przeszkód, aby wprowadzić do postępowania termin płatności, jako kryterium oceny ofert. Jednak temat ten budzi w praktyce pewne kontrowersje. Warto wskazać, że takie kryterium nie pojawia się w katalogu otwartym wymienionym w art. 91 ust. 2 p.z.p. ani w brzmieniu sprzed nowelizacji p.z.p. dokonanej ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych ani po jej wejściu w życie.

Nie ma go również w regulacjach unijnych w wyliczeniu zawartym w dyrektywie 2004/18/WE. Jednak katalogi te mają charakter otwarty i tym samym dopuszczają wszelkie inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, a termin płatności należy do sposobu realizacji zamówienia. Na możliwość stosowania terminu płatności, jako kryterium oceny ofert w postępowaniach o udzielanie zamówień publicznych wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 18 września 2002 r. (III CZP 52/02). Sąd odpowiedział wówczas na pytanie Sądu Okręgowego w Warszawie stwierdzając, że termin płatności ceny może być przyjęty przez podmiot udzielający zamówienia publicznego jako jedno z kryteriów oceny oferty.

Nowelizacja pozacenowych kryteriów oceny ofert >>

Jednocześnie formułując takie kryterium oceny należy pamiętać o zapisach ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych dalej u.t.p.t.h. Zgodnie z jej zapisami w transakcjach między przedsiębiorcami a podmiotami publicznymi, w których podmiot publiczny jest dłużnikiem, termin zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi nie może przekroczyć 30 dni. Można go wydłużyć do 60 dni wtedy, gdy będzie to obiektywnie uzasadnione elementami umowy. Jednocześnie na mocy regulacji przywołanej u.t.p.t.h. dla podmiotów leczniczych – głównie szpitali przewidziany został 60-dniowy termin płatności.

Przykład postępowania zamawiającego, który skorzystał z kryterium termin płatności i popełnił w tym względzie błędy został opisany w "Informatora Urzędu Zamówień Publicznych nr 8/2012" znajdziemy w nim zarzut nieuwzględnienia przepisów u.t.p.t.h. i kolejny wynikający z pierwszego dotyczący naruszenia ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych: "(...) Zamawiający nie ograniczył wykonawcom w niniejszym postępowaniu możliwości zaoferowania długości terminu płatności, skutkiem czego wykonawca (...) określił w ofercie termin płatności nieuwzględniający bezwzględnie obowiązujących w dacie wszczęcia przedmiotowego postępowania przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. Nr 139, poz. 1323, ze zm.) oraz ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.). Zgodnie z art. 5 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia, po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi faktury lub rachunku – do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego. Stosownie do art. 9 ww. ustawy, czynność prawna wyłączająca lub ograniczająca powyższe uprawnienia wierzyciela lub obowiązki dłużnika jest nieważna. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych wskazuje w art. 16 ust. 1, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, którego skutkiem jest zapłata odsetek, kar lub opłat. (...)".

Odejście od ceny będzie wymagało większego profesjonalizmu od zamawiających >>

Podsumowując, co do zasady termin płatności jest dozwolony, jako dodatkowe kryterium oceny ofert, jednak jego stosowanie powinno być przemyślane a przyznawane w ramach niego punkty powinny odzwierciedlać jego obiektywne znaczenie dla zamawiającego. Ponadto zamawiający musi uwzględniać przy jego formułowaniu przepisy dotyczące terminów zapłaty i nie dopuścić do ich naruszenia. W przypadku zamawiającego, jakim jest szpital maksymalny termin płatności powinien być określony na 60 dni.