Należy jednak pamiętać, że organy administracji publicznej mają w tym zakresie określone przez prawo obowiązki i zadania. W tym kontekście warto przypomnieć obowiązujący stan prawny oraz wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli w zakresie używania symboli państwowych przez organy administracji publicznej[1]. Wykazała ona szereg nieprawidłowości w korzystaniu z godła i flagi państwowej.

            Regulację prawną powyższego zagadnienia obejmuje ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz.U. z 2005 r., Nr 235, poz. 2000 ze zm.; dalej: „ustawa o godle”). Definiuje ona zarówno wizerunek godła i flagi państwowej jak i zawiera ich przedstawienie jako wzorów z dokładnym określeniem m. in. odcieni koloru czerwonego we fladze i tarczy godła – nie może to być jakikolwiek odcień koloru czerwonego.

Równie ważnym elementem regulacji jest określenie sposobu posługiwania się godłem i flagą a także podmiotów uprawnionych do ich oficjalnego stosowania.

Godło

Zgodnie z art. 2a pkt 3-5 ustawy o godle do używania wizerunku orła zgodnego z wzorem godła są uprawnione wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, ich związki oraz organy. Na budynkach w których mieszczą się siedziby tych podmiotów umieszcza się urzędowe tablice z godłem oraz tablice z określeniem nazwy tego podmiotu. Urzędowa tablica z godłem ma kształt owalny w układzie pionowym, obwódkę biało-czerwoną i tło szare, na którym znajduje się godło Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast urzędowa tablica z napisem jest prostokątna w układzie poziomym, ma tło czerwone, a litery napisu białe (art. 3 ust. 1a i 1b ustawy o godle). Pomimo wskazania w ustawie o godle obowiązku Rady Ministrów do określenia wzorów i wymiarów tablic a także sposobu ich umieszczania, rozporządzenie takie nie zostało dotychczas wydane. Istotna praktyczna wskazówka wynika natomiast ze wskazanego powyżej raportu NIK. W załączniku nr 7 do Informacji Izba sformułowała „Zasady dobrej praktyki używania symboli państwowych przez administrację publiczną oraz palcówki oświatowe” – dalej „zasady dobrej praktyki”. Wskazują one, że tablica z godłem powinna być umieszczona po prawej stronie wejścia (patrząc od strony osoby wychodzącej z budynku) lub nad wejściem do budynku. Tablice z nazwą instytucji (osobne dla każdej z nich, jeśli w budynku jest ich kilka) powinny być umieszczone pod wizerunkiem godła. Jeżeli dana jednostka samorządowa posługuje się własnych herbem, to powinien on być umieszczony poniżej godła państwowego albo po drugiej (lewej) stronie wejścia.

Wizerunek godła powinien być umieszczony również wewnątrz m. in. następujących pomieszczeń (na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy o godle):
-        urzędowych i sal posiedzeń organów samorządowych;
-        sal wykładowych i lekcyjnych szkół i placówek oświatowo-wychowawczych.

Ustawa jednak nie precyzuje, co należy rozumieć przez pomieszczenia urzędowe. Zasady dobrych praktyk wskazują, ze są to gabinety kadry kierowniczej (nie tylko kierownictwa urzędu ale również jednostek organizacyjnych), pomieszczenia obsługi interesanta, biura podawcze itp. Godło powinno być umieszczone najlepiej na ścianie na wprost wejścia, albo nad biurkiem urzędnika (w zależności od architektury pomieszczenia). Na tej samej ścianie nie należy zawieszać poza godłem innych obiektów (kalendarzy, tablic, itp.).
Jeśli chodzi o sale lekcyjne powinna to być ściana na wprost ławek dla uczniów, ze zrozumiałych względów poza godłem będą się na niej lub przy niej znajdowały tablice do prowadzenia zajęć.

Flaga

            Na podstawie art. 7 ustawy o godle flaga państwowa powinna być podnoszona przed budynkami lub na budynkach w których obradują organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego (rad gmin, rad powiatów, sejmików województw) podczas trwania sesji tych organów. A poza tym z okazji uroczystości oraz rocznic i świąt państwowych. Ta lakoniczna regulacja została rozwinięta w zasadach dobrych praktyk, które wskazują na kilka ważnych zasad. A mianowicie przy obchodzeniu świat, rocznic i uroczystości flagę wywiesza się przed godz. 800 rano, a zdejmuje o zachodzie słońca. Jeśli okazja wywieszenia flag wypada w dniach wolnych od pracy jest możliwe eksponowanie ich przez kilka dni, jednakże w nocy flagi powinny być oświetlone.
            Ponadto zasady dobrych praktyk dopuszczają stałą ekspozycję flagi przed urzędem, dla podkreślenia charakteru budynku, wtedy flaga w nocy powinna być oświetlona.

            Warto, aby osoby odpowiedzialne za odpowiedni wygląd urzędów i budynków samorządowych zapoznały się z zasadami dobrych praktyk, dostępnymi pod wskazanym adresem internetowym, co upowszechni wiedzę o odpowiednim stosowaniu godła i flagi RP.

______________________________
Przypisy:
[1] Informacja o wynikach tej kontroli została zamieszczona pod adresem: http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005076/px_2005076.pdf