Pytanie:
Czy strażnik miejski może nałożyć mandat karny lub skierować wniosek o ukaranie do sądu za wykroczenie zarejestrowane przez monitoring miejski (np. zaśmiecanie)?
Odpowiedź:
Strażnik straży gminnej może nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego na sprawcę wykroczenia ujawnionego przez monitoring miejski, o ile zostaną spełnione ogólne przesłanki nakładania mandatu karnego określone w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia z 24.08.2001 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1713) dalej k.p.s.w., a wykroczenie mieści się w katalogu wykroczeń, za które strażnik ma uprawnienie do nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego. Strażnik może być również oskarżycielem publicznym przed sądem, gdy w zakresie swego działania ujawnił wykroczenie i wystąpił z wnioskiem o ukaranie.
Uzasadnienie:
Zasadniczym podmiotem, który w polskim systemie prawa jest uprawniony do nakładania grzywien w drodze mandatów karnych jest Policja. Reguła ta wynika z art. 95 § 1 k.p.s.w. Jednak według dalszej części tego przepisu, do prowadzenia postępowania mandatowego upoważnione są również „inne organy, gdy przepis szczególny tak stanowi”.
Wśród tych podmiotów są strażnicy gminni (miejscy). Zakres ich uprawnień mandatowych uregulowano w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 17.11.2003 r. w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz.U z 2003 r. Nr 208, poz. 2026). Wśród licznych wykroczeń, które zostały wymienione w tym rozporządzeniu, znajduje się m.in. wykroczenie z art. 145 k.w. Określony w tym przepisie czyn polega na zanieczyszczaniu lub zaśmiecaniu miejsca dostępnego dla publiczności, a w szczególności drogi, ulicy, placu, ogrodu, trawnika lub zieleńca. Jego sprawca podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany.
W przypadku strażników gminnych (miejskich) obowiązują ogólne zasady określające możliwość nakładania grzywien w drodze mandatu karnego. Według art. 97 § 1 k.p.s.w., w postępowaniu mandatowym, co do zasady, można nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego jedynie, gdy:
1) schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,
2) stwierdzi się popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy, a nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu,
3) stwierdzi się popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu.
Możliwość nałożenia w wyżej wskazanych okolicznościach mandatu karnego pozostaje aktualna również, gdy zostaną przeprowadzone w niezbędnym zakresie czynności wyjaśniające, podjęte niezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia. Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie 14 dni od daty ujawnienia czynu w wypadku, o którym mowa w pkt 1, 90 dni w wypadku, o którym mowa w pkt 2, oraz 180 dni w wypadku, o którym mowa w pkt 3.
Nie budzi zatem wątpliwości, że ujawnienie wykroczenia na podstawie zapisu monitoringu miejskiego w żaden sposób nie wyłącza możliwości nałożenia mandatu karnego, o ile schwytanie sprawcy nastąpi odpowiednio szybko albo nie zachodzi wątpliwość kto jest sprawcą. Należy jednak pamiętać, że sprawca wykroczenia może odmówić przyjęcia mandatu karnego. Wówczas należy rozważyć konieczność skierowania do sądu wniosku o ukaranie.
W myśl art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy z 29.08.1997 r. o strażach gminnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 706) strażnik ma prawo m.in. kierowania wniosków o ukaranie do sądu, oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych – w trybie i zakresie określonych w k.p.s.w. Według art. 17 § 3 tego kodeksu, strażom gminnym (miejskim) uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających ujawniły wykroczenia i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie.
Straż gminna może nałożyć grzywnę na sprawcę wykroczenia ujawnionego przez monitoring
Strażnik straży gminnej może nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego na sprawcę wykroczenia ujawnionego przez monitoring miejski, o ile zostaną spełnione ogólne przesłanki nakładania mandatu karnego określone w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia z 24.08.2001 r., a wykroczenie mieści się w katalogu, za które strażnik ma uprawnienie do nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego.
