Starosta ustanawia służebność drogi koniecznej dla nieruchomości Skarbu Państwa

Do starosty wpłynął wniosek o ustanowienie służebności drogowej na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa w trwałym zarządzie MON - Rejonowego Zarządu Infrastruktury. Czy w tym przypadku starosta jest organem właściwym do ustanowienia służebności?

 
Czy na takie obciążenie nieruchomości należy uzyskać zgodę wojewody?

Odpowiedź

W zaistniałym stanie faktycznym to starosta, a nie trwały zarządca będzie właściwy do ustanowienia służebności drogi koniecznej obciążającej nieruchomość będącą własnością Skarbu Państwa.

Ustanowienie przedmiotowej służebności nie będzie wymagało zgody wojewody.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) - dalej u.g.n., co do zasady organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej. Do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa (art. 21 u.g.n). Zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują, z zastrzeżeniami określonymi w ustawie starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.

Trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną, która ma prawo do korzystania z tej nieruchomości w szczególności do:
1) korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania;
2) zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu obiektu budowlanego na nieruchomości, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, za zgodą organu nadzorującego;
3) oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony do 3 lat, albo za zgodą tych organów, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony, jednak na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd; zgoda jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość (art. 43 ust. 1 i 2 u.g.n.).

Z przedstawionych wyżej regulacji wynika wprost, iż w sytuacji oddania nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa w trwały zarząd, to starosta, a nie trwały zarządca będzie właściwy do ustanowienia służebności obciążającej tą nieruchomość. Nieruchomość ta bowiem nadal jest w zasobie nieruchomości Skarbu Państwa, którym zgodnie z przepisami u.g.n. gospodaruje starosta. Trwały zarządca nie ma uprawnień pozwalających mu na obciążanie ww. nieruchomości ograniczonymi prawami rzeczowymi.

Ustanowienie przedmiotowej służebności nie wymaga zgody wojewody. Zgoda wymagana jest jedynie w sytuacji, gdy nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa miałaby być nieodpłatnie obciążona jakimkolwiek ograniczonym prawem rzeczowym (a więc m.in. służebnością gruntową) na rzecz jednostki samorządu terytorialnego (art. 14 u.g.n.).