Starosta może wydać zezwolenie na wycinkę drzew z lasu, jeśli te zagrażają płynności i bezpieczeństwu ruchu kolejowego pociągów

Czy starosta może wydać zgodę na usunięcie zagrażających płynności i bezpieczeństwu ruchu kolejowego drzew rosnących w lesie?

Zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn. zm.) - dalej u.t.k., starosta wyraża zgodę na usunięcie drzew, które zagrażają płynności i bezpieczeństwu ruchu kolejowego.

Czy w przypadku gdy zagrażające płynności i bezpieczeństwu ruchu kolejowego drzewa rosną w lesie starosta może wydać zgodę na ich usunięcie w myśl art. 56 ust. 1 u.t.k?

Odpowiedź:

Starosta może wydać zezwolenie na wycinkę drzew z lasu, jeśli te zagrażają płynności i bezpieczeństwu ruchu kolejowego pociągów lub eksploatację urządzeń kolejowych albo powodujących zaspy śnieżne, w trybie art. 56 ust. 1 u.t.k. Fakt, iż drzewa te rosną w lesie nie ma w tym przypadku większego znaczenia, gdyż zezwolenie na wycinkę w trybie art. 56 ust. 1 u.t.k. wydaje się w odniesieniu do gruntów o różnym przeznaczeniu, a jedynym kryterium jest przyczyna usuwania drzew.

Uzasadnienie:

Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie związane z ochroną terenów zieleni i zadrzewień, w tym z uzyskaniem zezwolenia na usunięcie drzew, jest ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.) - dalej u.o.p. Zasadą wynikającą z art. 83 ust. 1 u.o.p. jest, że w sprawach zezwoleń na wycinkę drzew organem właściwym jest organ wykonawczy gminy. W tym samym przepisie ustawodawca wprowadził jednak wyjątki od tej zasady, m.in. w ust. 6 pkt 8, zgodnie z którym, art. 83 ust. 1 i 2 u.o.p. nie stosuje się w sprawach zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów utrudniających widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniających eksploatację urządzeń kolejowych albo powodujących tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu.

Organem uprawnionym do wydania zezwoleń w sytuacjach opisanych w art. 83 ust. 6 pkt 8, jest starosta - art. 56 ust. 1 u.t.k. Wskazany przepis art. 56 ust. 1 u.t.k. stanowi, że w razie potrzeby usunięcia drzew lub krzewów utrudniających widoczność sygnałów i pociągów lub eksploatację urządzeń kolejowych albo powodujących zaspy śnieżne, starosta, na wniosek zarządcy, wydaje decyzję o usunięciu drzew lub krzewów. Decyzję wykonuje zarządca.

Stosownie do postanowień art. 56 ust. 2-4 u.t.k., ustalenie odszkodowania za drzewa i krzewy oraz za ich usunięcie następuje w drodze umowy stron, a w przypadku braku porozumienia odszkodowanie ustala starosta z zastosowaniem zasad przewidzianych przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Usunięcie drzew z terenów leżących w sąsiedztwie linii kolejowych, także tych niepozostających we władaniu podmiotów liniami tymi zarządzającymi lub je eksploatującymi, może odbyć się bez zgody tych podmiotów, jeżeli okaże się, że za usunięciem drzew przemawia konieczność zapewnienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego. W postępowaniu administracyjnym dotyczącym usunięcia drzew w trybie art. 56 ust. 1 u.t.k. stroną są podmioty w których władaniu znajdują się grunty, z których planuje się usunięcie drzew. Przymiot strony w takim postępowaniu związany jest ściśle z zamiarem usunięcia przez zarządcę linii kolejowej ściśle określonego drzewa (drzew). Skonkretyzowanie miejsca, w którym rosną poszczególne drzewa i ich ilość, w oczywisty sposób wpływa na zakres uprawnień danego podmiotu jako strony postępowania, który swoje uprawnienia procesowe może realizować tylko w stosunku do tych drzew, które mają być usunięte z gruntu będącego w jej władaniu.

Rolą organu rozpoznającego wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew w trybie art. 56 ust. 1 u.t.k. jest ustalenie m.in., które konkretnie drzewa będą usunięte z terenu będącego we władaniu wnioskodawcy, a które z terenu innych podmiotów. Uprawnienia tych podmiotów do występowania w sprawie w charakterze stron postępowania jest ograniczone wyłącznie do drzew planowanych do usunięcia. Podmioty te nie będą zatem stroną w zakresie obejmującym rozstrzyganie w stosunku do innych drzew. Na etapie decyzyjnym starosta winien zatem mieć pełną wiedzę w tym zakresie, gdyż wydając zezwolenie na usunięcie poszczególnych drzew kształtuje i ingeruje w zakres praw poszczególnych podmiotów biorących udział w postępowaniu.

Ponadto, precyzyjne określenie przez starostę w decyzji zezwalającej na usunięcie drzew miejsca ich usytuowania wpływa na zakres uprawnień stron w dalszym etapie załatwienia sprawy związanym z ustaleniem odszkodowania za usunięte drzewa i krzewy z gruntów sąsiadujących z linią kolejową, które może nastąpić na mocy art. 56 ust. 3 u.t.k. Jeżeli organ orzekający w sprawie ma również wątpliwość co do ustaleń odnoszących się do podmiotów władających gruntami sąsiadującymi z linią kolejową, ma on prawo podjąć czynności zmierzające do ustalenia tych faktów, np. poprzez zgromadzenie aktualnych wypisów z ewidencji gruntów.


Należy także mieć na względzie, że nie istnieją środki prawne, które pozwalałyby na zobowiązanie strony wnioskującej o zezwolenie na usunięcie drzew do zawarcia umowy z innymi stronami postępowania w przedmiocie warunków wycinki drzew (np. z nadleśnictwem).