Pytanie:
Czy starosta może wydać decyzję ustalającą linię brzegu, jeżeli sam jest wnioskodawcą?
Odpowiedź:
Starosta może wydać decyzję ustalającą linię brzegu, jeżeli sam jest wnioskodawcą.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 127 ust. 7b ustawy z dnia 18.07.2001 r. - Prawo wodne – dalej pr. wod., dyrektor regionalnego zarządu, marszałek województwa albo starosta podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy, w której jest wnioskodawcą. Regulacja dotycząca wyłączenia organu zawarta została w ustawie Prawo wodne tylko w art. 127 ust. 7b pr. wod. i stanowi podstawę do wyłączenia od orzekania w postępowaniu w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego wyłącznie organu, który jest wnioskodawcą w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego. Zatem przepis ten nie ma zastosowania przy rozpatrywaniu wniosku o ustalenie linii brzegu zgodnie z art. 15 pr. wod. Natomiast sam art. 15 pr. wod. nie zawiera szczególnych uregulowań dotyczących wyłączenia organu od orzekania. Przyjąć należy racjonalność ustawodawcy, który nie dostrzegł zagrożenia mogącego wystąpić w sytuacji orzekania przez organy administracji w przedmiocie własnego wniosku o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego analogicznie w innych postępowaniach prowadzonych na podstawie pr. wod. Jeżeli wolą ustawodawcy jest stosowanie uregulowań zawartych w art. 127 ust. 6-8 pr. wod. dotyczących udziału w postępowaniu, w innych niż dotyczące udzielenia pozwolenia wodnoprawnego rodzajach postępowań, daje temu wyraz poprzez konkretne zapisy, jak chociażby art. 64a ust. 4 pr. wod., zgodnie z którym w postępowaniu w sprawie o wydanie decyzji o legalizacji urządzenia wodnego stosuje się przepisy art. 127 ust. 6-8 pr. wod.
Ponadto możliwość wyłączenia od orzekania organu administracji na zasadach uregulowanych w art. 25 ustawy z dnia 14.06.1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego – dalej k.p.a. dotyczy wyłącznie spraw związanych z interesami majątkowymi: jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3 k.p.a; osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3 k.p.a. Wyłączenie organu zgodnie z treścią art. 25 k.p.a. następuje zatem w sprawach dotyczących prywatnych inwestycji majątkowych osób fizycznych, zajmujących określone stanowiska kierownicze w organach administracji publicznej.
Natomiast żaden z obecnie obowiązujących przepisów zarówno Kodeksu postępowania administracyjnego, jak i Prawa wodnego nie ma podobnego brzmienia do art. 27a k.p.a., który został skreślony przez art. 25 pkt 3 ustawy z dnia 12.10.1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych z dniem 06.12.1994 r. W obowiązujących przepisach procesowych nie ma regulacji zobowiązującej do wyłączenia organu samorządu terytorialnego w przypadku, gdy sprawa będąca przedmiotem postępowania administracyjnego pozostaje w związku z interesem prawnym danej jednostki samorządu terytorialnego (por. wyrok NSA z 30.11.2012 r., II OSK 2254/12).
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 30.03.2010 r., II OSK 88/10 wskazał, że w wykonywaniu zadań i kompetencji przez organy administracji publicznej dochodzi do połączalności ról procesowych: organu wyposażonego w kompetencje do orzekania i reprezentacji interesów państwa lub wspólnoty samorządowej. Organy administracji w toku prowadzenia postępowania administracyjnego mają obowiązek rzetelnie ustalić stan faktyczny i dokonać prawidłowego zastosowania obowiązującego prawa, bez odnoszenia się do okoliczności wskazującej na to, kto złożył wniosek lub wniósł odwołanie. Dopuszczalne są i takie sytuacje, w których ten sam organ administracyjny będzie wydawał akty administracyjne niejako we własnej sprawie.
Sytuacji takiej dotyczy pytanie.
W postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 15 pr. wod. starosta obok kompetencji organu administracji działa na mocy art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami jako reprezentacja Skarbu Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami niepokrytymi wodami płynącymi. Należy odróżnić w tym postępowaniu działania starosty jako organu administracji od działań podmiotu sprawującego uprawnienia właścicielskie.
