WSA oddalił skargę na decyzję wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego dotyczącą nakazania skarżącemu wykonania określonych czynności w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem robót, polegających na wybudowaniu zbiornika na nieczystości.

W uzasadnieniu swej skargi skarżący wskazał, iż w sprawie otrzymał jako uczestnik postępowania, postanowienie inspektora nadzoru budowlanego, którym nałożono na niego obowiązek dostarczenia oceny technicznej, dotyczącej stanu zbiornika na nieczystości. Porównując powyższe rozstrzygnięcie z późniejszą decyzją inspektora nadzoru budowlanego, którą nałożono na skarżącego obowiązek dostarczenia oceny stanu technicznego zbiornika na nieczystości - skarżący stwierdził, że rozstrzygnięcia te są zasadniczo odmienne, gdyż w jednym przypadku wydana została decyzja (wbrew przepisom Prawa budowlanego ), a w drugim postanowienie (zgodnie z art. 81c Prawa budowlanego ). Skarżący stwierdził, że "opisane fakty, w szczególności wydanie przez PINB postanowienia w analogicznej sprawie, jak również wydanie przez PINB decyzji stanowią w myśl art. 273 § 2 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ujawnienie nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu"

WSA odrzucając skargę o wznowienie postępowania sądowo-administracyjnego wskazał, iż skarżący oparł swoją skargę o wznowienie postępowania na przesłance restytucyjnej określonej w 273 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi . Jako wykryte okoliczności faktyczne lub środki dowodowe skarżący wskazał postanowienie inspektora nadzoru budowlanego wydane - jak uważa - w "analogicznej sprawie" i dopiero wówczas pozyskał wiedzę, że właściwą formą prawną nałożenia obowiązku dostarczenia oceny technicznej jest postanowienie, o którym mowa w art. 81c ust. 2 Prawa budowlanego , a nie decyzja wskazana w art. 51 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Oprócz przywołanego postanowienia strona wskazała również na decyzję inspektora nadzoru budowlanego i decyzję wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, z których powzięła informację, że należący do niej zbiornik na nieczystości utrzymywany jest w należytym stanie technicznym. Z powyższego wynika w ocenie Sądu pierwszej instancji, iż strona jako środki dowodowe traktuje ww. decyzje organów nadzoru budowlanego, a jako okoliczności faktyczne wiedzę z nich powziętą, co do właściwej podstawy prawnej i formy nałożenia obowiązku dostarczenia ekspertyzy oraz co do stanu technicznego jego zbiornika.

WSA zaznaczył, iż strona w skardze o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem, podstawę wznowienia oparła na przepisie art. 273 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi . W doktrynie podkreśla się zaś, że okoliczności faktyczne lub dowody, o których mowa w tym przepisie muszą być tego rodzaju, że mogłyby mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy w poprzednim postępowaniu. Logiczna wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, że chodzi w nim o takie okoliczności faktyczne lub dowody, które dotyczą podstawy, a w szczególności podstawy faktycznej skontrolowanej przez sąd decyzji administracyjnej. Z samego więc założenia okolicznościami tymi nie mogą być czynności podjęte przez organ już po wydaniu decyzji administracyjnej. Ponadto sformułowanie "wykrycie" określone w tym przepisie odnosi się do okoliczności faktycznych lub środków dowodowych nieujawnionych w poprzednim postępowaniu i wówczas nieujawnionych z tego powodu, że nie były znane stronom. Oznacza to, że środek dowodowy, który powstał po uprawomocnieniu się wyroku nie stanowi podstawy wznowienia postępowania. Tym samym późniejsze wykrycie prawomocnego orzeczenia dotyczącego tego samego stosunku prawnego stanowi podstawę wznowienia postępowania wówczas, gdy orzeczenie to zostało wydane i uprawomocniło się przed zakończeniem postępowania we wznawianej sprawie. W niniejszej sprawie skarżący powołał się na orzeczenia (decyzję i postanowienie) podjęte przez organy nadzoru budowlanego już po uprawomocnieniu się wyroku kończącego postępowanie w sprawie, której dotyczy skarga o wznowienie. Jak podkreślił Sąd pierwszej instancji, podjęte one zostały w zupełnie innych sprawach niż sprawa objęta kontrolą sądową zakończoną wyrokiem. Wyrok ten dotyczył, bowiem decyzji wdanej w postępowaniu w sprawie usytuowania zbiornika niezgodnie z projektem (art. 51 Prawa budowlanego ), zaś wskazane w skardze o wznowienie akty, dotyczyły postępowań prowadzonych w sprawie nieprawidłowego stanu technicznego obiektu (art. 66 Prawa budowlanego). Powołanie się więc na wykrycie okoliczności faktycznych i na środki dowodowe z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu, może być skuteczne, jeżeli okoliczności te pozostają w związku z rozstrzygnięciem, które jest zaskarżone. Wznowienie postępowania sądowo-administracyjnego uzasadniają tylko te przesłanki wznowienia postępowania, które są następstwem zdarzeń powstałych w samym postępowaniu sądowym, nie zaś w postępowaniu administracyjnym, w którym ostatecznie rozstrzygnięto co do istoty sprawę administracyjną.

NSA rozpatrując skargę kasacyjną, zauważył, iż przedmiotem sprawy jest skarga o wznowienie postępowania sądowo-administracyjnego, która ma prowadzić do ponownego rozpatrzenia i rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym wyrokiem sądowym w przypadku zajścia ustawowych przyczyn wznowienia. Sąd przypomniał, iż skarga o wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia zmierzającym do uchylenia lub zmiany prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie sądowo-administracyjne w wyjątkowych, ściele określonych wypadkach. Wniesienie tegoż środka powoduje uruchomienie dwufazowego postępowania, w którym w pierwszej fazie badana jest sama dopuszczalność skargi o wznowienie, a po pozytywnym ustaleniu jej dopuszczalności w drugim etapie, badana jest jej zasadność. Zgodnie z art. 280 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi  w pierwszej fazie badania wstępnego Sąd bada na posiedzeniu niejawnym, czy skarga jest wniesiona w terminie i czy opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. Brak którejkolwiek z powyższych przesłanek powoduje niemożność merytorycznego rozpoznania sprawy, a w efekcie odrzucenie skargi o wznowienie postępowania. NSA zwrócił uwagę, iż w okolicznościach rozpatrywanej sprawy Sąd pierwszej instancji ustalił, iż skarga o wznowienie postępowania nie spełnia warunków koniecznych określonych w powyższym przepisie. Tym samym skarżący chcąc prawidłowo zakwestionować stanowisko Sądu pierwszej instancji powinien powiązać zarzuty zawarte w skardze kasacyjnej z podstawami skargi o wznowienia postępowania i podstawą prawną jej odrzucenia.

Zdaniem NSA za całkowicie bezzasadny należy uznać stawiany zarzut naruszenia Sądowi pierwszej instancji norm prawnych regulujących postępowanie przed organami administracyjnymi. W skardze kasacyjnej należy wskazać przepis prawa procesowego, regulujące postępowanie sądowo-administracyjne i wywieść, iż naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ), tzn., że gdyby WSA kontrolując zaskarżony akt administracyjny - pod względem zgodności z prawem - wskazanego naruszenia prawa się nie dopuścił to wyrok - co do istoty - byłby odmienny od skarżonego. Stwierdzić należy, że oczywiście w skardze kasacyjnej, można, a często jest to wręcz konieczne, postawić zarzut naruszenia przepisów regulujących postępowanie przed organami administracji publicznej i powiązać go z przepisami postępowania sądowo-administracyjnego, wykazując, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, jednakże nie w przypadku skargi kasacyjnej od postanowienia WSA odrzucającego skargę o wznowienie postępowania sądowo-administracyjnego. Nie można, bowiem w takim przypadku skutecznie zarzucić Sądowi pierwszej instancji, iż nie dostrzegł błędów proceduralnych, których dopuścił się organ, skoro nie jest to przedmiotem jego badania.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.)
Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.)