Stosując przepis § 18 ust. 1 ww. rozporządzenia według jego literalnego brzmienia, z pominięciem reguł wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 193, poz. 992 ze zm.) oznaczałby, że o przyznaniu świadczeń rodzinnych decydowałaby nie wielkości określone w ustawie, lecz suma przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie, uzyskanego uprzednio w roku kalendarzowym oraz dochodu uzyskanego za pełny przepracowany miesiąc. Stosowana przez organ praktyka uwzględniania uzyskanego dochodu i traktowania go w połączeniu z uprzednio ustaloną wielkością przeciętnego miesięcznego dochodu w roku kalendarzowym, jako wystarczającego do uchylenia lub zmiany decyzji może prowadzić do nierównoprawnego traktowania stron i tym samym naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji . Dla prawidłowego rozumienia § 18 ust. 1 ww. rozporządzenia zgodnego z normami ustawowymi konieczna jest jego wykładnia przy zastosowaniu metody systemowej, funkcjonalnej i celowościowej. Przy odczytaniu treści przepisu § 18 ust. 1 ww. rozporządzenia nie można pominąć nakazu stosowania tych wyjątkowych przepisów w korelacji z wartościami ujętymi w art. 71 ust. 1 Konstytucji RP .

Prezydent miasta przyznał wnioskodawczyni zasiłek rodzinny na dziecko oraz dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Następnie prezydent miasta zmienił powyższą decyzję i odmówił przyznania świadczeń rodzinnych.

Na powyższą decyzję wnioskodawczyni złożyła skargę do WSA. Sąd uchylił zaskarżoną decyzję w przedmiocie odmowy przyznania świadczeń rodzinnych. W uzasadnieniu stwierdził, że w przedmiotowej sprawie kwestią sporną jest sposób doliczenia dochodu uzyskanego przez członka rodziny po roku, z którego dochody stanowią podstawę do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych. Sąd zwrócił uwagę, że działania organów polegające na dodaniu kwoty miesięcznego dochodu uzyskanego przez członka rodziny już po zakończeniu roku, z którego dochody stanowiły podstawę ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, do kwoty przeciętnego miesięcznego dochodu uzyskanego w roku poprzedzającym okres zasiłkowy, nie dają się pogodzić z celami ustawy o świadczeniach rodzinnych. Prawidłowe rozumienie § 18 ust. 1 rozporządzenia wymaga dokonania jego wykładni funkcjonalnej. Zatem określenie "dodaje się miesięczną kwotę dochodu uzyskanego przez członka rodziny" użyte w tym przepisie należy rozumieć jako obowiązek dodania wielkości przeciętnego miesięcznego dochodu członka rodziny obliczonego w skali rocznej uzyskanego po roku, z którego dochód stanowił podstawę do ustalenia prawa do świadczeń.

NSA rozpatrując skargę kasacyjną zgodził się z rozstrzygnięciem WSA. NSA uznał iż, błędnie organy upatrują jako podstawę do przyjęcia wielkości dochodu przepis § 18 ust. 1 powołanego rozporządzenia w jego dosłownym brzmieniu. Uznać należy, że § 18 ust. 1 rozporządzeniavw sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne stanowiący, że w przypadku uzyskania przez członka rodziny dochodu po roku, z którego dochody stanowią podstawę do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, do dochodu rodziny dodaje się miesięczną kwotę dochodu uzyskanego przez członka rodziny, o ile dochód ten osoba otrzymuje w dniu ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, pozostaje w sprzeczności z ustawową definicją dochodu zawartą w słowniczku pojęć ustawowych o świadczeniach rodzinnych. Rozporządzenie to zostało wydane w wykonaniu delegacji zamieszczonej w art. 23 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych . Zakres spraw przekazanych do kompetencji organu naczelnego dotyczył więc tylko ustalenia sposobu i trybu postępowania, a także dalszych kwestii ujętych w art. 23 ust. 5, lecz organ ten nie mógł ustanowić innych niż w ustawie kryteriów dochodowych i sposobu ich ustalania. Stosując przepis § 18 ust. 1 rozporządzeniavw sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne według jego literalnego brzmienia, z pominięciem reguł wynikających z ustawy (ustalenie przeciętnego miesięcznego dochodu na członka rodziny w roku kalendarzowym) organ uważa, że wystarczy dodać uzyskany miesięczny dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie do dotychczasowej wielkości dochodu miesięcznego. Taki sposób wyliczania kryterium dochodowego oznaczałby, że o przyznaniu omawianych świadczeń decydowałaby nie wielkości określone w ustawie, lecz suma przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie, uzyskanego uprzednio w roku kalendarzowym oraz dochodu uzyskanego za pełny przepracowany miesiąc.

W opinii NSA stosowana praktyka uwzględniania uzyskanego dochodu i traktowania go w połączeniu z uprzednio ustaloną wielkością przeciętnego miesięcznego dochodu w roku kalendarzowym, jako wystarczającego do uchylenia lub zmiany decyzji może prowadzić do nierównoprawnego traktowania stron i tym samym naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji RP . Praktyka taka prowadzić może do trudnych do zaakceptowania skutków, gdyż zmniejszałoby wysokość świadczenia, lub pozbawiało do nich uprawnień, w zależności od jednorazowego dochodu za przepracowany miesiąc, czego nie zakładał ustawodawca, ustalając zupełnie inne kryteria. Literalne rozumienie tego przepisu prowadziłoby do wniosku, że jest on niezgodny z przepisami ustawy i Konstytucją RP , co zasadnie przyjął Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku. W ocenie NSA dla prawidłowego rozumienia § 18 ust. 1 rozporządzeniavw sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne zgodnego z normami ustawowymi konieczna jest jego wykładnia przy zastosowaniu metody systemowej, funkcjonalnej i celowościowej. Przy odczytaniu treści omawianego przepisu wykonawczego nie można pominąć nakazu stosowania tych wyjątkowych przepisów w korelacji z wartościami ujętymi w art. 71 ust. 1 Konstytucji RP . Sposób wyliczenia dochodu, o którym stanowi przepis wykonawczy § 18 ust. 1 rozporządzeniavw sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne oznacza obowiązek ponownego ustalania przeciętnego miesięcznego dochodu na członka rodziny w roku kalendarzowym z uwzględnieniem uzyskanego dochodu. Odpowiada on regulacjom zamieszczonym w ustawie oraz wskazówkom zawartym w akcie wykonawczym, lecz rozumianym w sposób uwzględniający dobra chronione konstytucyjnie, jak dobro rodziny znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej, zasadę równości wobec prawa oraz zasadę sprawiedliwości społecznej.

Przydatne materiały:
 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 193, poz. 992 ze zm.)
Rozporządzenie z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. nr 105, poz. 881 ze zm.)