SN: odszkodowanie za brak lokali socjalnych może żądać tylko właściciel mieszkania

Tylko właściciel mieszkania może żądać od gminy odszkodowania za brak lokali socjalnych dla eksmitowanych lokatorów - wynika ze środowej uchwały Sądu Najwyższego. Nie dostanie odszkodowania zrzeszenie, które nie było właścicielem zajmowanych mieszkań.

Zrzeszenia prywatnych właścicieli domów i kamienic powstały po II wojnie światowej jako organizacje właścicieli nieruchomości i mieszkań. Przynależność do nich była przymusowa, dopiero od 1959 r. zniesiono obowiązek zrzeszenia się właścicieli kamienic.

Sprawa rozpatrywana przez SN dotyczyła odszkodowania, o które wystąpiło lokalne zrzeszenie właścicieli nieruchomości we Włocławku. Wynajmowało ono kilku osobom mieszkania we Włocławku w starych kamienicach, jednak samo nie miało tytułu prawnego do kilku lokali.

Wcześniej mieszkania te należały do małżeństwa, które jeszcze w 1961 r. wyemigrowało z Polski. Do czasu wyjazdu małżonkowie byli członkami zrzeszenia właścicieli. Od momentu opuszczenia przez nich kraju ich mieszkaniami administrowało zrzeszenie, ono też wynajmowało je. W latach 1999 - 2006 zrzeszenie zdecydowało się jednak wypowiedzieć najem kilku mieszkań i uzyskało w tej sprawie prawomocne wyroki eksmisyjne. Lokatorzy nie wyprowadzili się jednak, bo władze Włocławka nie zapewniły im lokali socjalnych, mimo że sądy zobowiązały je do tego.

Wobec tego zrzeszenie zażądało od władz Włocławka ponad 53,6 tys. zł odszkodowania za niezapewnienie eksmitowanym najemcom lokali socjalnych.

Sąd I instancji oddalił powództwo. Wskazał, że zrzeszenie nie podało, na jakiej podstawie dysponuje mieszkaniami, z których lokatorzy mieli być wyeksmitowani. Sąd uznał, że w tej sytuacji, skoro zrzeczenie nie jest właścicielem tych lokali, a tylko nimi administruje, to nie ma prawa domagać się odszkodowań od miasta. Może to zrobić tylko właściciel.

Zrzeszenie odwołało się od tego wyroku, ale sąd apelacyjny zdecydował się zadać Sądowi Najwyższemu pytanie w tej sprawie. Spytał, czy zrzeszenie właścicieli nieruchomości może wytoczyć proces przeciwko gminie o odszkodowanie za niemożność eksmitowania lokatorów z powodu braku lokali socjalnych dla nich.

W środę Sąd Najwyższy wydał w tej sprawie uchwałę. Stwierdził, że zrzeszenie właścicieli nieruchomości, które włada mieszkaniami bez tytułu prawnego do nich, nie może dochodzić od gminy takiego odszkodowania (sygn. III CZP 23/13).