Rada Miasta w Międzyrzecu Podlaskim dodała do statutu miasta postanowienie normujące, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach spowodowanych okolicznościami zewnętrznymi o charakterze nagłym przewodniczący rady może zwołać sesję, która odbędzie się z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość. Uchwaliła też sposób, w jaki radny potwierdza swoją obecność na posiedzeniu sesji prowadzonej w ten sposób.

 

Wyjątkowy tryb obradowania podczas epidemii

Wojewoda Lubelski rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdził nieważność tych zapisów. Uzasadniał, że wykraczają poza zakres kompetencji przysługujących radzie gminy i stanowią nieuprawnioną ingerencję w materię regulowaną ustawowo.

Czytaj w LEX: Wpływ epidemii koronawirusa na samorządy >

Organ nadzoru wskazał, że zgodnie z przepisami ustawy o samorządzie gminnym, rada gminy jako organ kolegialny może podejmować ważne prawnie rozstrzygnięcia, należące do jej właściwości, jedynie na sesji rady rozumianej jako wspólne posiedzenie radnych w miejscu i czasie określonym przez przewodniczącego rady.

Zobacz w LEX: Zadania starostów realizowane przez powiatowe urzędy pracy w ramach, tzw. tarczy antykryzysowej >

Wojewoda podniósł, że ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadziła (nowelizacją z 31 marca) m.in. tryb wyjątkowy podejmowania uchwał przez rady gminy w celu zapewnienia ich sprawnego funkcjonowania i właściwego trybu prac w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Nowa ustawa pozwala na zdalne sesje rad i korespondencyjne głosowanie w wyborach>>

Rada gminy nie może modyfikować postanowień ustawy

Zgodnie z art. 15zzx ust. 1 tej ustawy, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego oraz działające kolegialnie organy: wykonawcze w jednostkach samorządu terytorialnego, w związkach jednostek samorządu terytorialnego,  w związku metropolitalnym, w regionalnych izbach obrachunkowych oraz samorządowych kolegiach odwoławczych mogą zwoływać i odbywać obrady, sesje, posiedzenia, zgromadzenia lub inne formy działania właściwe dla tych organów, a także podejmować rozstrzygnięcia, w tym uchwały, z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość lub korespondencyjnie (zdalny tryb obradowania).

Sprawdź w LEX: Czy skorzystanie przez radę gminy ze zdalnego trybu obradowania wprowadzonego w specustawie koronawirusowej ma charakter obligatoryjny? >

Zdalny tryb obradowania dotyczy tylko okresu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii wprowadzonego w związku z zapobieganiem i zwalczaniem zakażenia wirusem COVID-19 i rozprzestrzeniania się choroby wywołanej tym wirusem.

Czytaj w LEX: Specustawa koronawirusowa ustanowiła możliwość tymczasowego przeniesienia pracownika samorządowego do wykonywania innej (niż ustanowiona w umowie o pracę) pracy. Zobacz wzory dokumentów >

Rada gminy nie jest upoważniona do regulowania powyższych kwestii ponownie w statucie gminy, modyfikowania postanowień ustawowych bądź rozszerzania wprowadzonej ustawowo możliwości zdalnego trybu obradowania rady gminy. Takie działanie rady może prowadzić do tego, że powtórzony przepis będzie interpretowany w kontekście uchwały, w której go zamieszczono, co może prowadzić do całkowitej lub częściowej zmiany intencji prawodawcy.

Sprawdź w LEX: Czy zdalny tryb obradowania wprowadzony specustawą koronawirusową został przewidziany dla działań gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych oraz powiatowych społecznych rad ds. osób niepełnosprawnych? >

Zbyt duży luz interpretacyjny

Wojewoda wytknął też, że rada gminy posłużyła się też nieprecyzyjnymi sformułowaniami „w szczególnie uzasadnionych przypadkach”, „okoliczności zewnętrzne o charakterze nagłym”. Takie zapisy uchwały wprowadzają swobodne uznanie organu stosującego uchwałę w zakresie oceny zaistniałych okoliczności przy podejmowaniu decyzji o zastosowaniu zdalnego trybu obradowania przez organ stanowiący gminy. Posługiwanie się w treści uchwały niedookreślonymi zwrotami jest niedopuszczalne, gdyż przepis prawa miejscowego musi być sformułowany w sposób wyczerpujący, precyzyjny i czytelny, tak by wynikało z niego, kto, w jakich okolicznościach i jak powinien się zachować, żeby osiągnąć skutek wynikający z tego przepisu.

Rozstrzygnięcie nadzorcze nr PN-II.4131.159.2020 z 5 maja 2020 r.