Ryzykowne zawieranie umów cywilnoprawnych przez głównego księgowego jednostki budżetowej

Zawieranie umów cywilnoprawnych przez głównego księgowego jednostki budżetowej na czynności inne niż czynności głównego księgowego należy uznać za dopuszczalne, aczkolwiek ryzykowne. Stwierdzenie, że umowa cywilnoprawna została zawarta w celu obejścia prawa skutkuje jej nieważnością i możliwością zaliczenia wynagrodzenia pobranego z tytułu tej umowy do wynagrodzenia pracowniczego z wszystkimi tego konsekwencjami.

Główny księgowy jednostki budżetowej otrzymuje wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę (zgodnie z postanowieniami ustawy o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi) dodatkowo w ramach tej samej jednostki wykonuje czynności na podstawie umowy zlecenia i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie. Czynności wynikające z umowy zlecenia wykonuje poza godzinami pracy.

Czy zawarcie przez głównego księgowego jednostki budżetowej umowy zlecenia jest dopuszczalne?

Odpowiedź

Zawieranie umów cywilnoprawnych przez głównego księgowego jednostki budżetowej na czynności inne niż czynności głównego księgowego należy uznać za dopuszczalne, aczkolwiek ryzykowne. Stwierdzenie, że umowa cywilnoprawna została zawarta w celu obejścia prawa skutkuje jej nieważnością i możliwością zaliczenia wynagrodzenia pobranego z tytułu tej umowy do wynagrodzenia pracowniczego z wszystkimi tego konsekwencjami

Uzasadnienie

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawa – dalej u.w.o.k. osobom, o których mowa w art. 2u.w.o.k., niezależnie od podstawy nawiązania stosunku pracy lub rodzaju umowy cywilnoprawnej stanowiącej podstawę zatrudnienia przysługuje wyłącznie wynagrodzenie miesięczne oraz świadczenia dodatkowe i nagroda roczna - jeżeli zostały przyznane. Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia powinno być zatem doliczone do wynagrodzenia za pracę i suma tych wynagrodzeń nie powinna przekraczać kwot wskazanych w art. 8 u.w.o.k. - jeżeli z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia wykonywane są te same czynności na stanowisku należącym do wykazu stanowisk podlegających ustawie z art. 2 u.w.o.k. Jeżeli natomiast główny księgowy jednostki poza godzinami pracy wykonuje na podstawie zlecenia inne prace, na innym stanowisku niż wskazane w art. 2 u.w.o.k. to wówczas wynagrodzenie to nie podlega rygorom u.w.o.k. - jako że osoba taka jest wówczas zatrudniona na innym stanowisku. Jednakże to, czy czynności wykonywane na podstawie umowy cywilnoprawnej rzeczywiście nie są czynnościami pokrywającymi się z czynnościami wynikającymi z umowy o pracę, będzie ustalane w zależności od konkretnego przypadku. Zgodnie z art. 58 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny - dalej k.c., czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Zawarcie umowy dodatkowej w celu obejścia przepisów u.w.o.k. jest więc prawnie bezskuteczne, umowa taka jest nieważna, a jeżeli czynności były wykonywane zgodnie z zakresem wskazanym w umowie o pracę, to wynagrodzenie z tego tytułu może być uznane za wynagrodzenie ze stosunku pracy ze wszystkimi tego konsekwencjami.